Người bệnh gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì và gan nhiễm mỡ nên ăn gì để bảo vệ lá gan là vấn đề được đặc biệt quan tâm của những bệnh nhân đang mắc bệnh. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị và phòng ngừa gan nhiễm mỡ. Bằng cách biết rõ gan nhiễm mỡ kiêng gì và tăng cường tiêu thụ thực phẩm lành mạnh, người bệnh có thể cải thiện đáng kể sức khỏe của mình.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Trần Quốc Tuấn - Bác sĩ Hồi sức cấp cứu - Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc
1. Tổng quan về bệnh gan nhiễm mỡ
1.1 Định nghĩa
Bệnh gan nhiễm mỡ là dấu hiệu của sự tích tụ quá nhiều mỡ ở gan. Khi lượng chất béo trong gan vượt quá 5% trọng lượng của gan, tình trạng này được gọi là bệnh gan nhiễm mỡ hoặc thoái hóa mỡ gan. Bệnh gan nhiễm mỡ có thể tiến triển thành xơ gan, từ đó có nguy cơ dẫn đến ung thư gan. Vì vậy, không ít người muốn tìm hiểu xem mắc bệnh gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì và bệnh gan nhiễm mỡ nên ăn gì để cải thiện tình trạng bệnh.
1.2 Nguyên nhân gây ra
Bệnh gan nhiễm mỡ do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Theo thống kê, những người nghiện rượu, ít vận động, thừa cân hoặc béo phì, mắc đái tháo đường, tăng lipid máu (bao gồm cholesterol và triglycerid), suy dinh dưỡng do thiếu hụt protein, hoặc mắc các bệnh viêm gan như viêm gan A, B, C, E, cũng như sốt rét đều có nguy cơ cao mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
Hơn nữa, một chế độ ăn uống nhiều chất béo, nhiều đường hoặc thiếu đạm cũng có thể gây ra gan nhiễm mỡ. Nếu gan nhiễm mỡ kèm theo viêm gan virus B hoặc C, tỷ lệ chuyển biến thành xơ gan trong cùng thời gian có thể đạt đến 25% và có nguy cơ ung thư gan.
1.3 Dấu hiệu nhận biết gan nhiễm mỡ
Giai đoạn đầu: Vì tình trạng mỡ gan tích tụ diễn ra từ từ, nên ở giai đoạn đầu thường không xuất hiện triệu chứng rõ ràng. Phải thông qua siêu âm, xét nghiệm máu hoặc chụp cắt lớp mới có thể phát hiện tình trạng này. Một số người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, đau tức hoặc cảm giác nặng nề ở vùng gan.
Giai đoạn sau: Bao gồm đau bụng, vàng da, cảm giác buồn nôn và nôn. Lúc này, tình trạng gan nhiễm mỡ đã tiến triển nặng và việc điều trị sẽ gặp phải nhiều thách thức hơn. Vậy gan nhiễm mỡ nên ăn gì và gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì thì tốt?
Trắc nghiệm: Làm thế nào để bảo vệ lá gan khỏe mạnh?
Làm test trắc nghiệm kiểm tra hiểu biết về gan có thể giúp bạn nhận thức rõ vai trò quan trọng của gan, từ đó có các biện pháp bảo vệ gan để phòng ngừa bệnh tật.2. Gan nhiễm mỡ nên ăn gì?
2.1 Rau củ quả
Rau củ quả là lựa chọn thực phẩm lý tưởng trong danh sách gan nhiễm mỡ nên ăn gì. Vì chúng giúp giảm cholesterol trong máu và tế bào gan. Mỗi ngày, một người nên ăn ít nhất 300g rau xanh và 200g trái cây tươi chín. Các thực phẩm có tác dụng giảm mỡ hiệu quả bao gồm: đậu Hà Lan, cà chua chín tươi, ớt vàng, rau ngót, rau cần tây, diếp cá, tỏi, bắp chuối, nấm hương, chanh, cam, quýt, bưởi, táo chín, trà xanh, lá sen, hoa hòe, và hoa atiso.
Cụ thể:
- Nấm hương giúp giảm lượng cholesterol trong máu và tế bào gan.
- Lá sen giúp giảm mỡ máu, hạn chế béo phì và ngăn ngừa sự tích tụ mỡ trong tế bào gan, có thể sử dụng để uống hoặc nấu cháo.
- Rau cần cung cấp nhiều vitamin, có tác dụng làm mát gan, giảm cholesterol, kích thích bài tiết chất thải và làm sạch huyết dịch nên vô cùng thích hợp cho ai đang thắc mắc gan nhiễm mỡ nên ăn gì.
- Ngô chứa nhiều acid béo không bão hòa, thúc đẩy quá trình chuyển hóa của chất béo và cholesterol.
- Các loại rau tươi như cải xanh, cải cúc, rau muống và các loại quả như cà chua, mướp đắng, dưa gang, dưa chuột có tác dụng giải nhiệt, làm mát gan và thanh nhiệt.
2.2 Dầu thực vật
Mỡ động vật là thực phẩm hàng đầu trong danh sách gan nhiễm mỡ kiêng gì. Bệnh nhân gan bị nhiễm mỡ nên chuyển sang sử dụng các loại dầu thực vật như dầu lạc, dầu vừng và dầu đậu tương (nhưng không sử dụng dầu dừa). Những loại dầu này có hàm lượng axit béo không no cao, giúp làm giảm cholesterol. Lượng dầu thực phẩm được sử dụng cũng cần được kiểm soát, khoảng 1g/kg cân nặng/ngày.
2.3 Đạm từ trứng, sữa, thịt, cá, các loại đậu đỗ…
Đối với người khỏe mạnh, nhu cầu protein trung bình khoảng 0,8 gram trên mỗi kilogam cân nặng mỗi ngày. Tuy nhiên, đối với những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ, nhu cầu protein có thể cao hơn, từ 1 đến 1,5 gram trên mỗi kilogam cân nặng mỗi ngày. Việc cung cấp đủ protein giúp hỗ trợ chức năng gan, giảm thiểu áp lực lên các mô cơ.
Để đảm bảo sức khỏe, người bệnh cần lựa chọn nguồn protein phù hợp. Các loại thực phẩm như thịt gà, cá, đậu và các loại hạt được khuyến khích sử dụng vì chúng cung cấp protein dễ tiêu hóa và không gây gánh nặng cho gan.
2.4 Nhộng tằm, cá tươi là những thực phẩm thuộc danh sách gan nhiễm mỡ nên ăn gì
Có thể mọi người sẽ thấy lạ, nhưng nhộng tằm rất hiệu quả trong việc hạ thấp lượng cholesterol trong cơ thể. Đây là lựa chọn tuyệt vời cho những ai đang thắc mắc bệnh gan nhiễm mỡ nên ăn gì, nhất là với bệnh nhân gan nhiễm mỡ do béo phì.
Thêm vào đó, việc ăn cá tươi cũng rất được khuyến khích vì cá chứa nhiều protein mà lại ít chất béo, giúp giảm áp lực lên gan và vẫn cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
2.5 Các loại thảo dược thiên nhiên
A-ti-sô, trà xanh và lá sen giúp giảm mỡ trong gan, thanh nhiệt cơ thể và điều hòa chức năng gan, đồng thời ngăn ngừa sự tích tụ mỡ, nên cũng là một lựa chọn tuyệt vời khi tìm hiểu bệnh nhân gan nhiễm mỡ nên ăn gì.
3. Gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì?
Điều trị gan nhiễm mỡ nhằm mục đích giảm bớt lượng mỡ tích tụ trong gan. Vậy bên cạnh gan nhiễm mỡ nên ăn gì thì những người mắc gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì?
3.1 Chất béo, mỡ động vật
Khi được hỏi gan nhiễm mỡ kiêng gì thì giảm lượng lipid và mỡ tiêu thụ là đáp án không thể thiếu. Tuy nhiên, việc hoàn toàn loại bỏ mỡ không phải là giải pháp tốt, vì cơ thể cần các chất dinh dưỡng này.
Mỡ đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa các chất trong cơ thể, một người bình thường cần khoảng 1g lipid cho mỗi kg trọng lượng cơ thể. Khi mỡ động vật được hấp thu vào cơ thể, chúng phải đi qua gan để được bài tiết ra ngoài.
Sự tiêu thụ mỡ động vật quá mức có thể gây áp lực lớn cho gan, khiến gan không thể bài tiết mỡ một cách hiệu quả và dẫn đến sự tích tụ mỡ trong gan, gây ra gan nhiễm mỡ. Vì vậy, khi nhắc đến mắc bệnh gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì thì không thể bỏ qua mỡ động vật.
Đối với người bị gan nhiễm mỡ, chúng ta cần chú ý giảm mỡ động vật và tăng cường sử dụng dầu thực vật, đồng thời chuyển sang các loại mỡ dễ hấp thu hơn, chẳng hạn như mỡ từ cá.
3.2 Thức ăn nhanh là thực phẩm không thể thiếu khi thắc mắc gan nhiễm mỡ kiêng gì
Khoai tây chiên giòn rụm, gà rán vàng ươm hay cá viên chiên thơm lừng là những món ăn nhanh hấp dẫn nhưng chứa hàm lượng chất béo chuyển hóa đáng kể. Chất béo chuyển hóa, được tạo ra từ quá trình xử lý dầu ăn, là thủ phạm gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm như tim mạch, tiểu đường,và thậm chí là ung thư. Vì vậy, khi nhắc đến bệnh nhân gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì thì không thể bỏ qua nhóm thức ăn nhanh.
3.3 Thực phẩm giàu cholesterol
Nội tạng động vật cùng với lòng đỏ trứng có hàm lượng cholesterol cao, nên trở thành những thực phẩm có mặt trong danh sách mắc bệnh gan nhiễm mỡ kiêng gì. Việc cắt giảm tiêu thụ các loại thực phẩm này sẽ giúp giảm lượng mỡ trong lá gan.
3.4 Thịt đỏ - thực phẩm không thể thiếu khi thắc mắc gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì
Thịt đỏ chứa lượng protein dồi dào. Những thực phẩm này sẽ được gan chuyển hóa. Điều này có thể làm tăng áp lực cho gan, khiến gan không thể xử lý hiệu quả và dẫn đến việc tích tụ mỡ. Kết quả là tình trạng bệnh gan nhiễm mỡ có thể trở nên nghiêm trọng hơn. Vì vậy, khi nhắc đến mắc bệnh gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì thì thịt đỏ là một đáp án không thể thiếu.
3.5 Hoa quả chứa hàm lượng fructose cao
Hàm lượng đường cao là yếu tố chính gây ra nhiều bệnh như béo phì, tiểu đường và gan nhiễm mỡ. Fructose được chuyển hóa bởi gan. Việc hạn chế tiêu thụ trái cây có lượng fructose cao sẽ giúp giảm tải cho gan và phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ. Vì vậy, khi tìm hiểu bệnh gan nhiễm mỡ kiêng gì, mọi người đừng bỏ qua loại thực phẩm này nhé!
3.6 Gia vị cay nóng
Các gia vị cay nóng như như gừng, tỏi, ớt, hồ tiêu và cà phê đều được xếp vào danh sách người bệnh gan nhiễm mỡ kiêng gì. Các gia vị này có tính cay và nóng nên có thể gây hại cho gan, làm suy giảm chức năng gan và ảnh hưởng đến khả năng bài tiết chất béo. Kết quả là, chất béo có thể tích tụ và làm cho tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
3.7 Các loại bánh ngọt cũng nằm trong danh sách người mắc bệnh gan nhiễm mỡ kiêng ăn gi
Bệnh gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì để hỗ trợ điều trị? Câu trả lời chính là các loại bánh ngọt. Tiêu thụ nhiều bánh ngọt sẽ gây tăng đường huyết do chúng có chứa nhiều chất bột đường hấp thu nhanh. Lượng chất bột đường dư thừa này sẽ được chuyển hóa thành các axit béo tự do, làm tăng tích tụ mỡ tại gan và làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
3.8 Gan nhiễm mỡ kiêng gì? Hãy hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, đồ uống chứa cồn
Trong danh sách người mắc gan nhiễm mỡ kiêng gì, rượu, bia và các đồ uống chứa cồn là những loại thực phẩm mà người bệnh cần phải tránh xa. Sự tiêu thụ rượu bia có thể đẩy nhanh quá trình chuyển đổi từ gan nhiễm mỡ sang xơ gan, thậm chí là ung thư gan. Việc loại bỏ mỡ cùng các chất độc từ rượu bia gây ra một áp lực lớn cho gan.
Tiếp tục uống rượu bia khi đang mắc bệnh sẽ làm tăng tốc độ tiến triển thành xơ gan và ung thư gan một cách đáng kể. Đồng thời, việc uống bia rượu khiến gan phải làm việc nhiều hơn để đào thải các chất độc hại ra khỏi cơ thể. Do đó, người bệnh cần kiêng rượu bia để đạt được kết quả điều trị nhanh chóng nhất.
3.9 Nước giải khát có đường, nước ép trái cây đóng hộp
Mặc dù nước giải khát có đường và nước ép trái cây đóng hộp rất phổ biến, nhưng người bệnh gan nhiễm mỡ nên hạn chế sử dụng chúng bởi vì lượng fructose có trong các loại nước này có thể gây ra nhiều tác hại cho gan, chẳng hạn như tăng quá trình sản sinh mỡ, gây kháng insulin và làm giảm khả năng phân hủy chất béo.
4. Bệnh nhân gan nhiễm mỡ kiêng gì trong chế độ sinh hoạt?
Song song với việc tìm hiểu mắc bệnh gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì và nên ăn gì, mọi người cũng cần quan tâm đến việc mắc bệnh gan nhiễm mỡ kiêng gì trong chế độ sinh hoạt.
- Việc hút thuốc lá, dù chủ động hay thụ động, đều gây ra những tác hại nghiêm trọng đối với gan. Các chất độc hại trong thuốc lá không chỉ làm tăng tốc độ tiến triển của bệnh gan nhiễm mỡ mà còn làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về gan khác. Ngoài ra, nicotine còn kích thích cơ thể sản sinh ra các chất gây hại cho gan, từ đó làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Chính vì thế, khi nhắc đến gan nhiễm mỡ kiêng gì thì hút thuốc lá chính là đáp án không thể thiếu.
- Việc tự ý sử dụng thuốc và thực phẩm chức năng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nhiều loại thuốc và thực phẩm chức năng có thể gây rối loạn chức năng gan. Vì vậy, khi được hỏi bệnh nhân gan nhiễm mỡ kiêng gì, điều cần ưu tiên là không tự ý sử dụng thuốc và thực phẩm chức năng.
Duy trì một chế độ ăn uống khoa học và hợp lý, ăn những thực phẩm lành mạnh và loại bỏ thức ăn thuộc danh sách gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì là một trong những điều cực kỳ quan trọng. Ngoài ra, bệnh nhân cũng cần chú ý đến việc gia tăng các hoạt động thể dục thể thao để nâng cao sức đề kháng và tăng cường chuyển hóa tế bào gan. Để giữ cân nặng ở mức chuẩn, việc tập luyện thể dục thể thao phải được thực hiện một cách hợp lý.
Các chuyên gia khuyến nghị bệnh nhân nên dành khoảng 30 phút mỗi ngày cho các bài tập như aerobic, đi bộ hoặc đạp xe. Đối với những người có mục tiêu giảm cân, họ nên tập luyện từ 60 đến 90 phút mỗi ngày.
Bệnh nhân gan nhiễm mỡ cần đến bệnh viện để kiểm tra sức khỏe định kỳ. Đặc biệt, người bệnh nên thực hiện xét nghiệm men gan và các xét nghiệm đánh giá chức năng gan để có thể phát hiện, xử lý kịp thời các biến chứng có thể xảy ra do gan nhiễm mỡ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
