Bài viết được viết bởi BSCK I. Trần Thị Thu Hương - Trưởng đơn nguyên phục hồi chức năng - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park
Tắc sữa là hiện tượng khá phổ biến ở các bà mẹ sau sinh, do hệ thống tuyến sữa bị tắc nên sữa không chảy ra được. Nếu không chữa trị kịp thời sẽ làm giảm lượng sữa được tiết ra hàng ngày, ngoài ra gây ứ đọng sữa tại các ống tuyến dễ gây viêm tuyến vú, abces vú và có thể gây dải xơ hóa hay u xơ tuyến vú sau này
1 . Nguyên nhân gây tắc sữa
- Sữa tiết ra trong những ngày đầu sau sinh là sữa non do vậy thường đặc và sánh, nếu không cho trẻ bú sớm sẽ gây ứ đọng lại gây tắc tuyến sữa.
- Sản phụ vắt sữa không đúng cữ, làm sữa được tiết ra không được đưa ra ngoài gây ứ đọng và gây tắc sữa. Bà mẹ sau khi cho con ti không vắt sữa thừa ở trong ngực ra hết, do sữa của các mẹ đặc ở trong ngực lâu sẽ đóng vón thành những cặn sữa đặc li ti gây bít tắc các ống dẫn sữa.
- Do tư thế bà mẹ khi nằm không đúng cách gây gập các ống dẫn sữa làm chèn ép dẫn đến tắc. Hoặc do lớp da ở đầu ti bị viêm bị trầy xước gây bít tắc ở đầu ti
- Sản phụ vệ sinh đầu vú không tốt gây vi khuẩn xâm nhập từ ngoài vào thông qua đầu vú và hệ thống ống tuyến vú. Hệ thống ống dẫn sữa nhiễm khuẩn sẽ bị hẹp gây cản trở sữa thoát ra ngoài. Viêm tuyến sữa nếu không được xử lý, uống thuốc kịp thời theo chỉ định của bác sĩ sẽ dẫn đến áp xe ngực phải đến viện để trích ổ áp xe ra.
- Do người mẹ bị nứt nẻ đầu ti tạo viêm ở ngoài dần dần sẽ gây viêm ở ống tuyến sữa.
- Do sữa tắc lâu ngày không biết hoặc các mẹ không để ý nên sữa ứ đọng lên men trong ngực vi khuẩn phát triển tạo ổ viêm trong ngực.
- Sản phụ có những sang chấn tâm lý trong thời kỳ cho con bú , hoặc chế độ ăn của người mẹ không hợp lý có thể gây tắc sữa trong thời kỳ này.
2. Triệu chứng của tắc tia sữa
Tắc tia sữa thường tiến triển từ từ tăng dần, đôi khi cũng xuất hiện đột ngột với đau ngực và sốt cao
- Sản phụ cảm thấy căng đau một hoặc cả hai vú, sữa ra ít, căng đau ngày càng nhiều hơn , đôi khi có sốt, người mệt mỏi.
- Khi sờ sẽ thấy có những khối tròn bề mặt gồ ghề, mật độ cứng với nhiều kích thước khác nhau, khi chạm vào rất đau. Đôi khi có mảng đỏ trên bề mặt vú và đau nhiều.
- Khám: có thể có hạch nách một hoặc hai bên.
3. Điều trị tắc sữa sau sinh bằng Vật lý trị liệu
Mục đích của phương pháp điều trị tắc tia sữa bằng vật lý trị liệu là làm tan các vị trí sữa ứ đọng đã đông kết, giúp lưu thông hệ thống ống tuyến sữa và hạn chế việc xuất hiện thêm những vị trí mới sẽ giải quyết được triệu chứng và hạn chế hậu quả do tắc gây nên như: viêm tuyến sữa, áp xe tuyến vú, xơ hóa tuyến vú.
Phương pháp điều trị tắc sữa là dùng sóng siêu âm với tần số thích hợp tùy theo vị trí và mức tắc sữa để điều trị.
Liệu trình điều trị : 1-5 lần tùy theo mức độ tắc ( Nếu mới tắc thì liệu trình điều trị sẽ ngắn hơn )
Thời gian điều trị mỗi lần 30 -45 phút.
Ngoài ra còn kết hợp việc kích sữa bằng tay để tăng lượng sữa tiết ra và tăng lưu thông các ống tuyến sữa.
4. Phòng ngừa tắc tia sữa
Tắc sữa có thể lặp đi lặp lại trong thời kỳ cho con bú, vì vậy các bà mẹ cần lưu ý một số vấn đề để tránh bị tắc sữa :
- Cho bé bú càng sớm càng tốt ngay sau khi sinh và bú liên tục theo nhu cầu.
- Khoảng cách giữa các cữ sữa không để quá dài.
- Lượng nước uống vào gấp đôi so với thường ngày, ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng thịt cá trứng sữa và rau củ quả.
- Hạn chế ăn chất béo bão hòa
- Vệ sinh đầu vú tốt: dùng nước muối sinh lý vệ sinh sạch đầu vú trước và sau khi cho con bú đồng thời kết hợp massage bầu vú để giúp làm mềm và lưu thông sữa tốt hơn
Tắc tia sữa sau sinh rất phổ biến, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến áp xe vú rất nguy hiểm. Để được điều trị tắc sữa sau sinh an toàn và hiệu quả, các bạn có thể liên hệ với khoa phục hồi chức năng của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để được các bác sĩ chỉ định điều trị cụ thể cho từng trường hợp. Khoa Phục hồi chức năng được đầu tư một cách hoàn chỉnh, với hệ thống trang thiết bị, máy móc vật lý trị liệu đầy đủ, phong phú có xuất xứ từ nhà sản xuất hàng đầu thế giới về trang thiết bị vật lý trị liệu như Hà Lan; Nhật Bản....
- Giường kéo cột sống
- Giàn kéo dãn cột sống cổ
- Máy sóng ngắn cỡ lớn
- Máy siêu âm điều trị
- Máy điện xung
- Bộ máy gập duỗi gối thụ động
- Hệ thống xe đạp được lập trình
- Hệ thống máy tập cơ, tập khớp
- Hệ thống máy tập gắng sức cùng hệ thống giường tập đa năng
- Hệ thống giường tập BoBab...
Đội ngũ kỹ thuật viên được đào tạo chính quy, ở trình độ Đại học, Cao đẳng, đã từng làm việc tại các khoa Phục hồi chức năng của những bệnh viện lớn. Ngoài ra, theo từng thời điểm, khoa còn có sự tăng cường của các kỹ thuật viên nước ngoài cùng hợp tác làm việc và trao đổi kinh nghiệm. Lực lượng trợ giúp chăm sóc luôn sẵn sàng hỗ trợ bệnh nhân trong việc di chuyển cho an toàn.
Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ đến Hotline Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.
