Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Ân - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.
Về mặt sinh học giới tính của một người được xác định bởi nhiễm sắc thể giới tính, hormone, cơ quan sinh sản bên trong và bộ phận sinh dục bên ngoài. Ngoài ra, việc xác định một đứa trẻ là bé trai hay bé gái còn dựa vào nhiều yếu tố khác như hành vi xã hội, các thuộc tính nam và nữ được phản ánh trong truyền thống và văn hóa ở mỗi vùng miền.
1. Điều gì hình thành nên bé trai và bé gái?
Về mặt sinh học, giới tính của một người được xác định bởi nhiễm sắc thể giới tính, hormone, cơ quan sinh sản bên trong và bộ phận sinh dục. Mặt khác, giới tính đề cập đến cảm giác bên trong của một người là nam hay nữ.
Giới tính không chỉ được xác định bởi yếu tố sinh học mà còn bởi một số yếu tố khác, bao gồm cả những gì xã hội coi là hành vi nam tính và nữ tính và cách các thuộc tính nam, thuộc tính nữ được phản ánh trong truyền thông và văn hóa mỗi vùng miền. Gia đình của chúng ta, sự giáo dục của chúng ta và thậm chí cả tôn giáo của chúng ta đều đóng một vai trò nhất định trong việc hình thành bé trai và bé gái.
Sự công nhận giới tính bắt đầu kết tinh ngay từ năm đầu tiên của cuộc đời, và trẻ em thường có thể xác định mình là con trai hay con gái khi chúng được 2 - 3 tuổi.
2. Hình mẫu để nuôi con trai và nuôi con gái
Trẻ em rất chú ý đến những người đàn ông và phụ nữ trong cuộc sống của trẻ, từ đó trẻ sẽ phát triển những kỳ vọng dựa trên những gì chúng quan sát được khi còn nhỏ. Tuy nhiên, trẻ em tiếp thu thói quen của người lớn theo cách của trẻ.
Diane Ruble, giáo sư tâm lý học danh dự tại Đại học New York, mô tả một cậu bé có bố uống trà và mẹ uống cà phê. Cậu bé nghĩ rằng mình đã tìm ra các quy tắc về giới tính cho đến khi cậu nhìn thấy một người đàn ông với một tách cà phê, cậu sẽ ngạc nhiên tột độ.
Chính vì vậy bạn hãy nhớ rằng trẻ đang ghi chép lại những gì trẻ nhìn thấy: Nếu bạn muốn con biết rằng đàn ông cũng có thể nấu ăn hay phụ nữ cũng có thể sửa chữa mọi thứ, hãy cho trẻ xem điều đó.
Bạn cũng có thể muốn giải thích cách nhìn nhận về giới tính thay đổi như thế nào. Ví dụ, sự phổ biến của hoa tai cho nam giới và hình xăm cho phụ nữ cho thấy kỳ vọng của xã hội về sự thay đổi giới tính như thế nào.
Nếu bạn và người bạn đời của bạn có những vai trò mang tính truyền thống trong gia đình và bạn muốn khuyến khích con mình cởi mở về vai trò giới tính, hãy thay đổi để chỉ cho con bạn những cách làm khác.
Bạn có thể tìm sách, chương trình truyền hình và phim có nam và nữ đóng vai phi truyền thống. Hoặc chỉ ra một nam y tá hoặc một nữ cảnh sát và nói tích cực về người đó: "Anh ấy có thể quyết định đi học y tá vì anh ấy thích chăm sóc mọi người," hoặc "Cô ấy đang bảo vệ thành phố của chúng ta khỏi tội phạm".
3. Nhận dạng giới tính: "Quy tắc" là con trai hay con gái
Đến khi trẻ học mẫu giáo, trẻ biết rằng có quần áo bé gái và quần áo bé trai, và trẻ có thể miễn cưỡng lựa chọn chúng. Như các bé gái nhận được lời khen ngợi về quần áo họ mặc từ khi còn nhỏ, vì vậy không có gì ngạc nhiên khi bé có thể đòi mặc váy công chúa trong một chuyến đi cắm trại. Trẻ chỉ đơn giản là chấp nhận sự nữ tính của riêng mình và cũng cố gắng hòa nhập với tất cả các bé gái khác xung quanh mình.
Ruble nói rằng trong những năm học mầm non, trẻ em có xu hướng khá cứng nhắc về quan điểm điều gì là phù hợp đối với con trai và điều gì là phù hợp đối với con gái. Đó là bởi vì trẻ đã xác định được giới tính cụ thể và điều quan trọng là trẻ phải cư xử theo cách mà trẻ cảm thấy phù hợp với những người cùng giới tính với mình.
Khi những đứa trẻ lên 5 hoặc 6 tuổi, trẻ bắt đầu nới lỏng những quan điểm định kiến của mình và nhận ra rằng cả hai giới đều có thể làm được hầu hết mọi thứ.
4. Thể hiện cảm xúc con trai và con gái
Có một quy luật bất thành văn khi bị va chạm và bị tổn thương thì con gái nhận được sự cảm thông và trấn an còn con trai được yêu cầu phải mạnh mẽ vượt qua điều đó. Nhiều bậc phụ huynh ngày nay khuyến khích con trai và con gái của họ thể hiện cảm xúc của mình, tuy nhiên không dễ dàng để thay đổi cách bạn nghĩ nếu đó không phải là cách bạn thường làm.
Thêm vào đó, bạn không thể kiểm soát những gì trẻ sẽ gặp phải bên ngoài ngôi nhà của bạn. Ví dụ trên sân chơi, các quy tắc cũ về giới tính vẫn có thể được áp dụng.
Ngay cả khi kỳ vọng là cao siêu, việc ngăn cản các chàng trai bộc lộ cảm xúc sẽ khiến họ thực sự cảm thấy chán nản. Các bé trai được nuôi dạy bằng cách tiếp cận này có thể trở nên ngột ngạt về cảm xúc và giữ nguyên như vậy khi trưởng thành.
Nếu bạn muốn con trai mình lớn lên để cảm thấy thoải mái với cảm xúc của mình, hãy tự hỏi bản thân xem bạn có đáp lại những giọt nước mắt của con giống như cách bạn đã làm với con gái không.
5. Định kiến giới tính trên các chương trình
Mary Margaret Reagan-Montiel, giám đốc chương trình mầm non của Viện Quốc gia (Mỹ) về Truyền thông và Gia đình có trụ sở tại Minneapolis, cho biết những đứa trẻ đang tìm kiếm manh mối về giới tính không cần phải tìm kiếm đâu xa, mà điều đó có trong những chương trình, video, phim và quảng cáo mà chúng xem.
Một số nhân vật cung cấp hình mẫu tích cực cho trẻ học theo. Nhưng các chương trình khác dường như dựa trên một câu chuyện đùa và cốt truyện dựa trên định kiến giới tính lâu đời.
Quảng cáo đặc biệt có xu hướng củng cố các định kiến về giới tính. Các quảng cáo liên quan đến thể thao thường nhắm đến đối tượng nam giới, trong khi quảng cáo về các sản phẩm tẩy rửa và chương trình ăn kiêng thường nhắm đến đối tượng là nữ giới.
Cha mẹ không nhất thiết phải cấm hoàn toàn thời gian sử dụng thiết bị điện tử, nhưng bạn nên xem trước các chương trình hoặc xem chúng cùng với trẻ để bạn có thể chỉ ra những điều trẻ có thể học hỏi, chẳng hạn như "Con có nhận thấy rằng trong chương trình này, các cậu bé không bao giờ dừng lại đùa giỡn và các cô gái phải tìm cách giải quyết vấn đề? Bố/mẹ không nghĩ rằng đó không phải là bắt buộc phải như vậy trong cuộc sống thực, phải không? "
6. Vai trò của cha mẹ trong việc nuôi con trai và nuôi con gái
Giữ cho trẻ luôn được nuôi dưỡng, an toàn và khỏe mạnh là đủ khó, vì vậy bạn có thể tự hỏi tại sao bạn nên chú ý nhiều đến giới tính của trẻ. Nhưng dù bạn có nhận ra hay không thì suy nghĩ và hành động của bạn cũng có ảnh hưởng rất lớn đến quan điểm của trẻ về giới tính.
>>> Giáo dục giới tính cho trẻ nhỏ
Có thể còn rất lâu nữa để có cùng một bộ tiêu chuẩn và kỳ vọng cho cả trẻ em gái và trẻ em trai và phân công công việc nhà mà không phân biệt giới tính. Xét cho cùng, hầu hết các bậc cha mẹ đều muốn con mình phát huy hết tiềm năng của bản thân và giúp trẻ nhận ra rằng chúng không bị giới hạn bởi giới tính.
Nhưng đừng ngạc nhiên nếu thái độ của trẻ không giống với thái độ của bạn. Ngay cả khi bạn đã cố gắng hết sức để tạo ra một bầu không khí trung lập về giới tính tại nhà của mình, trẻ vẫn có thể thấy một ranh giới cứng nhắc giữa cách con trai và con gái hành động khác nhau.
Tuy nhiên, bạn không cần phải lo lắng, bởi đây là một giai đoạn bình thường. Trẻ em có nhu cầu sâu sắc để hiểu thế giới của chúng, và chúng không đủ linh hoạt về mặt tinh thần để cởi mở. Trẻ vẫn nhìn mọi thứ bằng hai màu sắc tương phản đó là màu đen và trắng.
>>> Nói chuyện về giới tính cho trẻ từ 6 đến 8 tuổi
Nếu cô con gái nhỏ của bạn nhất quyết muốn mặc một chiếc váy phồng để chơi ngoài trời giữa mùa đông, bạn có thể chỉ cần mặc thêm một vài chiếc quần legging ấm áp bên dưới cho bé.
Bạn cũng đừng lo lắng nếu cậu con trai của bạn muốn chơi với búp bê, bởi trẻ thực hành nuôi dưỡng là tốt cho tất cả mọi người. Cuối cùng bé sẽ nghe ai đó nói rằng búp bê được coi là "đồ chơi của con gái" và sau đó bé có thể tự quyết định xem có muốn tiếp tục chơi với búp bê hay không.
Khi trẻ lớn hơn, bạn hãy khuyến khích mọi sở thích ở trẻ, bao gồm cả những sở thích nằm ngoài yếu tố giới tính truyền thống. Một cô gái muốn chơi bóng đá? Một cậu bé muốn học khiêu vũ? Hãy cho trẻ cơ hội khám phá những gì trẻ cảm thấy đúng.
7. Trẻ em chuyển giới: Khi giới tính sinh ra của chúng không phù hợp
ĐôiĐôi khi các bậc cha mẹ lo lắng khi con gái của họ thích chơi bóng đá thay vì chơi với búp bê, hoặc khi con trai của họ muốn mặc quần áo đẹp và trang điểm. Đối với hầu hết trẻ nhỏ, đây chỉ là trò chơi thông thường. Hầu hết trẻ em tự nhận mình đúng với giới tính mà chúng sinh ra.
Nhưng đôi khi một đứa trẻ có thể cảm thấy rằng giới tính của chúng không phù hợp. Một đứa trẻ có thể cực kỳ không hài lòng về giới tính mà mình sinh ra, hoặc thậm chí khẳng định mình thực sự là người khác giới. Khi điều này xảy ra, trẻ cũng có thể phải đối mặt với sự cô lập xã hội giữa các đồng nghiệp của mình và áp lực phải tuân theo các quy tắc giới tính truyền thống.
>>> Rối loạn giới tính ở trẻ em
Hiếm khi có sự nhầm lẫn về nhận dạng giới tính, nhưng nếu trẻ phù hợp với mô hình này, hãy gọi cho bác sĩ hoặc tham khảo ý kiến của chuyên gia sức khỏe tâm thần. Tư vấn là điều quan trọng để giúp trẻ và gia đình hiểu được tình trạng này.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết tham khảo nguồn: Babycenter.com
