Các hợp chất trong trái cây đào, mơ, mận có thể gây ra phản ứng dị ứng ở một số người ngay sau khi họ ăn. Thông thường các triệu chứng dị ứng dẫn đến chỉ giới hạn ở đường tiêu hóa, nhưng một số trường hợp bao gồm các triệu chứng toàn thân, có thể ảnh hưởng đến các cơ quan và mô khác của cơ thể. Trong một số trường hợp hiếm gặp, nuốt phải có thể gây ra sốc phản vệ. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu cho bạn các triệu chứng dị ứng đào, mơ, mận và cách phòng tránh.
1. Triệu chứng của tình trạng dị ứng đào, mơ, mận
1.1. Dị ứng trái cây đào, mơ, mận
Những quả có hạt cứng, hoặc có lỗ ở chính giữa như đào, mơ, mận (còn được gọi là quả hạt cứng) thông thường an toàn với hầu hết mọi người. Tuy nhiên trong một vài trường hợp chúng cũng có thể gây ra tình trạng dị ứng cho những người ăn chúng. Một số loại quả như thế bao gồm:
- Quả mơ
- Quả anh đào
- Quả xuân đào
- Quả đào
- Mận
1.2. Triệu chứng của tình trạng dị ứng quả hạt cứng
Thông thường, chúng ta sẽ nhận thấy các triệu chứng dị ứng ngay sau khi ăn các loại trái cây này, mặc dù trong một số trường hợp hiếm hoi, phản ứng có thể xảy ra sau đó từ 30 phút đến một giờ. Các triệu chứng của dị ứng quả hạt cứng phổ biến nhất bao gồm ngứa và sưng tấy sau khi ăn những loại quả này. Tình trạng sưng và ngứa chủ yếu xảy ra ở các khu vực như:
- Khuôn mặt
- Môi
- Mồm
- Họng
- Lưỡi
Trong các trường hợp dị ứng nghiêm trọng, có thể có sự tham gia của da, hệ hô hấp hoặc hệ tiêu hóa, dị ứng quả hạt cứng có thể bao gồm các triệu chứng như:
- Ho
- Tiêu chảy
- Ngứa hoặc chảy nước mũi
- Phát ban da
- Nôn mửa
Trong hầu hết trường hợp, những loại trái cây này khi đã được chế biến, đóng hộp hoặc làm thành nước trái cây hoặc xi-rô không gây ra phản ứng. Tuy nhiên, đối với một số người bị dị ứng quả hạt cứng nghiêm trọng, tiêu thụ bất kỳ loại sản phẩm nào liên quan đến những loại trái cây này đều có khả năng gây ra phản ứng dị ứng.
1.3. Sốc phản vệ
Loại phản ứng dị ứng nghiêm trọng nhất chính là sốc phản vệ. Các triệu chứng của sốc phản vệ thường sẽ xảy ra trong vòng vài phút sau khi ăn một thực phẩm và có thể bao gồm:
- Chóng mặt
- Ngất xỉu
- Da đỏ bừng hoặc nhợt nhạt
- Phát ban và ngứa
- Hạ huyết áp (huyết áp thấp)
- Buồn nôn hoặc nôn mửa
- Mạch nhanh có thể yếu
- Sưng đường thở, cổ họng hoặc lưỡi có thể gây ra khó thở
2. Nguyên nhân gây ra dị ứng đào, mơ, mận
Phản ứng dị ứng xảy ra do hệ thống miễn dịch của cơ thể nhầm các thành phần trong thực phẩm là có hại và phản ứng quá mức với các thành phần này. Phản ứng này dẫn đến việc cơ thể giải phóng một số chất như histamin, có thể gây ra các triệu chứng dị ứng. Phản ứng dị ứng với thực phẩm có thể ở mức độ nghiêm trọng từ nhẹ cho đến đe dọa tính mạng. Lý do phổ biến nhất đối phản ứng dị ứng của trái cây đá là hội chứng dị ứng miệng.
2.1. Hội chứng dị ứng miệng
Nếu bạn bị dị ứng với trái cây họ đào, mơ, mận, bạn có thể nhận thấy rằng miệng hoặc cổ họng của mình bị ngứa sau khi ăn trái cây sống. Đây được gọi là hội chứng dị ứng miệng (OAS) hay còn được gọi là hội chứng phấn hoa - trái cây hoặc phấn hoa - thức ăn. Các triệu chứng của hội chứng dị ứng miệng thường nhẹ và biến mất nhanh chóng sau khi chúng ta nuốt thức ăn hoặc không còn tiếp xúc với thức ăn. OAS được coi là một loại dị ứng thực phẩm thứ cấp. Trong khi dị ứng nguyên phát thường có thể phát triển rất sớm trong cuộc đời, dị ứng thứ phát thường xảy ra hơn ở trẻ em hoặc người lớn bị dị ứng ban đầu với một thứ gì đó như phấn hoa hoặc cao su.
Hội chứng dị ứng miệng xảy ra ở những người bị dị ứng phấn hoa. Nó xảy ra vì các protein được tìm thấy trong một số loại trái cây hoặc rau sống gần giống với protein được tìm thấy có trong phấn hoa. Do đó, hệ thống miễn dịch của chúng ta trở nên khó phân biệt và phản ứng với các protein trái cây. Điều này có thể được gọi với cái tên là phản ứng chéo.
Dị ứng với các loại phấn hoa cụ thể có thể dẫn tới phản ứng chéo với các loại trái cây hoặc rau quả cụ thể. Một số loại phấn hoa có liên quan đến hội chứng dị ứng miệng bao gồm:
- Phấn hoa alder
- Phấn hoa bạch dương
- Cỏ phấn hoa
- Phấn hoa ngải cứu
- Phấn hoa cỏ phấn hương
2.2. Dị ứng với phấn hoa bạch dương hoặc alder
Những người bị dị ứng với phấn hoa alder hoặc phấn hoa bạch dương có thể bị mắc hội chứng dị ứng miệng sau khi ăn quả xuân đào hoặc những loại trái cây tương tự. Nếu bạn bị dị ứng phấn hoa alder hoặc phấn hoa bạch dương, các thực phẩm khác có thể gây ra hội chứng dị ứng miệng bao gồm:
- Các loại trái cây khác như táo, kiwi và lê
- Rau, ví dụ như cà rốt, cần tây và khoai tây sống
- Các loại hạt như hạnh nhân, quả phỉ và đậu phộng
- Thảo mộc hoặc gia vị, ví dụ như hồi, caraway, rau mùi, thì là và mùi tây
Trên thực tế, theo Học viện Dị ứng, Hen suyễn và Miễn dịch học Hoa Kỳ (AAAAI), có tới 50 đến 75 phần trăm người lớn bị dị ứng với phấn hoa cây bạch dương có thể bị dị ứng miệng sau khi ăn một loại thực phẩm có phản ứng chéo, chẳng hạn như trái cây họ đào, mơ, mận.
2.3. Hội chứng dị ứng nhựa cây
Tương tự như dị ứng miệng, những người bị dị ứng với nhựa cây có thể bị phản ứng sau khi ăn các loại thực phẩm cụ thể. Điều này là do một số protein được tìm thấy trong nhựa mủ tương tự như protein được tìm thấy trong một số loại trái cây. Thực phẩm đã được xác định là sẽ gây ra phản ứng cao hoặc trung bình ở những người bị dị ứng với mủ bao gồm những thứ như táo, bơ, kiwi và cần tây.
3. Chẩn đoán và phòng ngừa dị ứng đào, mơ, mận
3.1. Chẩn đoán
Các bác sĩ chuyên khoa dị ứng có thể giúp bệnh nhân chẩn đoán chứng dị ứng đào, mơ, mận. Bác sĩ chuyên khoa dị ứng là những bác sĩ chuyên chẩn đoán và điều trị các tình trạng như dị ứng và hen suyễn. Trước tiên, bác sĩ chuyên khoa dị ứng sẽ xem xét bệnh sử của bệnh nhân và tiến hành khám sức khỏe. Họ sẽ hỏi bệnh nhân về các triệu chứng của bệnh và những gì họ đã ăn khi chúng xuất hiện.
Bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm dị ứng để giúp chẩn đoán, mặc dù những xét nghiệm này không thể chẩn đoán hội chứng dị ứng miệng. Trong khi hầu hết những người bị dị ứng miệng sẽ có kết quả xét nghiệm dị ứng dương tính với phấn hoa, xét nghiệm dị ứng thực phẩm thường cho kết quả âm tính.
Các xét nghiệm dị ứng có thể gồm có xét nghiệm chích da hoặc xét nghiệm máu.
Xét nghiệm chích da
Xét nghiệm chích da cho phép một lượng nhỏ chất gây dị ứng thực phẩm xâm nhập dưới da của người bệnh. Nếu người bệnh bị dị ứng chính với thực phẩm đó, phản ứng trên da giống như vết muỗi đốt sẽ xuất hiện. Kết quả kiểm tra da có thể sẽ nhận được sau khoảng 20 phút.
Xét nghiệm máu để tìm kháng thể
Xét nghiệm máu có thể tìm kiếm các kháng thể cụ thể đối với chất gây dị ứng thực phẩm có trong máu của người bệnh. Một mẫu máu sẽ được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay của họ và gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích. Kết quả thường có sau khoảng một tuần.
Ăn trực tiếp thực phẩm
Trong trường hợp xét nghiệm da và máu không kết luận được, bác sĩ chuyên khoa dị ứng có thể sẽ chỉ định bệnh nhân ăn trực tiếp loại thực phẩm đó. Trong quá trình kiểm tra này, người bệnh sẽ được yêu cầu ăn một lượng rất nhỏ thức ăn mà họ nghi ngờ gây ra dị ứng. Người bệnh sẽ được quan sát trong vài giờ để xem liệu có phản ứng với thức ăn hay không. Phương pháp này luôn được thực hiện dưới sự giám sát y tế nghiêm ngặt phòng trường hợp xảy ra những phản ứng nghiêm trọng.
3.2. Quản lý và ngăn ngừa dị ứng do đào, mơ, mận
Cách chủ yếu để kiểm soát dị ứng trái cây họ đào, mơ, mận và ngăn ngừa phản ứng khác là tránh ăn những loại trái cây đó. Ngoài ra, lập kế hoạch trước cũng có thể hữu ích để phòng ngừa những phản ứng có thể xảy ra.
Nếu nghĩ rằng mình có thể bị dị ứng, hãy tìm hiểu chắc chắn bằng cách đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán. Trong khi đó, một số biện pháp cơ bản trong thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày cũng có thể giúp ích.
Rửa sạch
Cần rửa sạch và lau khô trái cây trước khi ăn. Nếu bạn bị dị ứng với protein trong trái cây, việc rửa sạch trái cây sẽ không thay đổi được điều đó. Nhưng nó có thể làm giảm đi cơ hội tiếp xúc với các chất gây dị ứng khác nếu bạn nhạy cảm với chúng. Hầu hết các loại trái cây qua rất nhiều công đoạn vận chuyển cũng như bảo quản mới có thể đến được tay người tiêu dùng. Thậm chí ngay cả với những loại trái cây chúng ta vặt và ăn tại vườn cũng có thể chứa rất nhiều bụi, vi khuẩn hoặc phấn hoa – những tác nhân có thể gây nên tình trạng bị dị ứng.
Rửa sạch da
Nếu bạn đang gặp phản ứng nhẹ trên da, bạn hãy rửa các vùng da mặt và tay nơi trái cây chạm vào và uống một ít nước sẽ có tác dụng.
Cần phải tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng
Ăn trái cây chế biến sẵn hoặc uống nước ép trái cây. Đối với nhiều người, tiêu thụ trái cây nấu chín không gây ra phản ứng dị ứng, vì vậy nếu bạn phải ăn trái họ đào, mơ, mận, hãy đảm bảo nó đã được chế biến hoặc đóng hộp.
Ngoài ra cần phải luôn kiểm tra nhãn thực phẩm để tìm thành phần để xem liệu thực phẩm có chứa trái cây mà mình dị ứng hay không. Mặc dù điều này có thể trở nên phức tạp, nhưng chúng ta có thể tìm thấy các thương hiệu cụ thể mà mình có thể dựa vào thành phần của họ hoặc các quy trình sản xuất và đóng gói.
Không ăn hoa quả họ đào, mơ, mận khi số lượng phấn hoa theo mùa cao
Bởi vì các loại thực phẩm gây ra hội chứng dị ứng miệng có liên quan đến dị ứng phấn hoa, bạn nên tránh ăn hoa quả đá vào những thời điểm phổ biến trong năm khi phấn hoa bạch dương bắt đầu phát tán. Ăn các loại trái cây nói chung trong thời gian này có thể làm cho các triệu chứng tồi tệ hơn.
Chuẩn bị sẵn thuốc phù hợp
Sử dụng thuốc kháng histamin là lựa chọn tốt nhất. Nếu bạn tình cờ tiếp xúc với trái cây đá, các sản phẩm kháng histamin không kê đơn có thể giúp cho bạn giảm bớt các triệu chứng dị ứng nhẹ. Có một số loại thuốc kháng histamin khác nhau và sẽ giúp cho bạn biết được loại nào hiệu quả nhất.
Nhận chăm sóc khẩn cấp nếu cần
Nếu bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng với trái cây họ đào, mơ, mận, bạn sẽ phải điều trị khẩn cấp bằng epinephrine và được đưa đến phòng cấp cứu. Nếu đã biết rằng mình có thể bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng với trái cây họ đào, mơ, mận, bác sĩ chuyên khoa dị ứng có thể kê toa thuốc tiêm tự động epinephrine (chẳng hạn như EpiPen) để bệnh nhân có thể mang theo trong trường hợp phản ứng dị ứng xảy ra.
Dị ứng trái cây họ đào, mơ mận rất hiếm khi xảy ra tuy nhiên những người nhạy cảm với các tác nhân dị ứng vẫn cần đề phòng trường hợp này. Nếu gặp phản ứng dị ứng sau khi ăn trái cây họ đào, mơ, mận, hãy đến ngay các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Với chẩn đoán thích hợp, chúng ta hoàn toàn có thể tránh và quản lý hiệu quả hơn các phản ứng dị ứng với các loại thực phẩm cụ thể.
Hãy thường xuyên theo dõi website Vinmec (www.vinmec.com) để cập nhật thông tin chăm sóc sức khỏe hữu ích và để lại thông tin khi cần bác sĩ tư vấn hỗ trợ nhé!
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: healthfully.com, healthline.com
