Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Võ Thị Thùy Trang - Bác sĩ Nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng
Căng thẳng hay còn được gọi là stress có thể ảnh hưởng đến tất cả các phần của hệ thống tiêu hóa. Và dạ dày là một phần quan trọng của cơ quan tiêu hóa. Căng thẳng được cho là một trong các nguyên nhân gây ra bệnh viêm loét dạ dày.
1. Điều gì xảy ra với dạ dày khi bạn bị căng thẳng?
Hệ thống tiêu hóa của con người được điều khiển bởi hệ thống thần kinh ruột (dây thần kinh phế vị hay còn gọi là dây thần kinh số X), là một hệ thống gồm hàng trăm hàng triệu dây thần kinh kết nối với hệ thống thần kinh trung ương.
Khi bạn bị căng thẳng sẽ kích hoạt phản ứng “chiến đấu” trong hệ thống thần kinh trung ương của bạn, việc tiêu hóa có thể bị ngưng trệ vì hệ thống thần kinh trung ương ngắt lưu lượng máu đến đây, làm ảnh hưởng đến các cơn co thắt của cơ bóp tiêu hóa của bạn, và giảm tiết các dịch cần thiết cho việc tiêu hóa. Căng thẳng có thể gây ra tình trạng viêm ở hệ thống tiêu hóa, và làm cho bạn dễ bị nhiễm trùng, đặc biệt nhiễm vi khuẩn HP.
Căng thẳng có thể gây ra tình trạng co thắt ở thực quản, làm tăng axit trong dạ dày gây ra chứng khó tiêu. Khi bị căng thẳng, việc tiêu hóa trong dạ dày có thể bị ngưng trệ và làm cho bạn cảm thấy buồn nôn.
Không phải tất cả các trường hợp căng thẳng đều gây ra các tình trạng như loét dạ dày, viêm dạ dày, viêm đại tràng, nhưng có một điều chắc chắn rằng sự căng thẳng có thể khiến hệ tiêu hóa của bạn gặp phải vấn đề tồi tệ hơn và nếu tình trạng này diễn ra liên tục sẽ gây ra viêm dạ dày.
2. Đau dạ dày do căng thẳng có biểu hiện như thế nào?
Đau bụng do căng thẳng có thể liên quan đến trạng thái cảm xúc hoặc sức khỏe tinh thần của bạn, sức khỏe tiêu hóa hoặc tình trạng đường ruột của bạn, hoặc là sự kết hợp của cả hai.
Đau bụng do căng thẳng cũng có thể là cách hệ tiêu hóa của bạn hoạt động tự nhiên trong thời gian căng thẳng.
Các triệu chứng phổ biến của đau dạ dày do căng thẳng có thể bao gồm:
- Cảm giác bồn chồn khó chịu ở trong dạ dày
- Hiện tượng co thắt, khuấy động, chuột rút, đau thắt ở dạ dày
- Cảm thấy lo lắng
- Run rẩy, rùng mình, co giật các cơ
- Đầy hơi thường xuyên
- Đau bụng, buồn nôn hoặc buồn nôn
- Khó tiêu hoặc nhanh no khi ăn
- Tăng đi tiểu và đi đại tiện
Trong một số trường hợp hiếm hoi, đau dạ dày do căng thẳng có thể ảnh hưởng mạnh đến ruột. Đi tiểu thường xuyên hoặc không kiểm soát hoặc đi tiêu, đôi khi nôn hoặc buồn nôn có thể là kết quả của kích thích dạ dày do quá căng thẳng, nhưng không phải lúc nào cũng xảy ra.
3. Điều trị đau dạ dày do căng thẳng như thế nào?
Đau dạ dày do căng thẳng thường có thể được điều trị bằng các biện pháp tự nhiên tại nhà, cũng như thay đổi lối sống.
3.1. Thử các biện pháp thảo dược
Một số loại thảo mộc có thể làm dịu cơn dạ dày do căng thẳng ở một số người khi nó đang xảy ra. Nếu bạn cảm thấy buồn nôn hoặc nôn, gừng có thể giúp ích cho tình trạng này. Nhai một miếng gừng, uống trà gừng, ăn kẹo gừng.
Các loại thảo mộc khác, như bạc hà, oải hương, hoặc tía tô đất cũng là những loại thuốc chống co thắt nổi tiếng. Chúng có thể ngăn chặn sự co thắt và thắt chặt cơ trơn gây ra hiện tượng chướng bụng, đầy hơi, chuột rút và khó chịu. Có thể ăn một hoặc hai lá tươi hoặc thưởng thức các loại thảo mộc này trong trà.
3.2. Tránh các sản phẩm có caffeine, đặc biệt là cà phê
Hàm lượng caffein trong cà phê có thể gây căng thẳng và lo lắng, làm cho bệnh của bạn trở nên tồi tệ hơn. Hơn nữa, cà phê còn gây kích thích ruột, làm trầm trọng thêm các triệu chứng về ruột.
Bạn không nên uống cà phê cho đến khi đường tiêu hóa của bạn ổn định trở lại. Hoặc bạn có thể sử dụng các thức uống có chứa caffein ít kích thích hơn như: trà xanh hoặc trà ô long.
3.3. Thực hành hít thở sâu, suy nghĩ tích cực và thiền định
Các bài tập về tinh thần giúp bạn tập trung vào hơi thở và đưa bạn trở lại khoảnh khắc hiện tại. Điều này có thể kiểm soát căng thẳng và lo lắng gây ra một đau dạ dày do căng thẳng. Hít thở sâu có thể đặc biệt hữu ích với tình trạng của bạn.
Nếu bạn thích thiền hoặc có bất kỳ thủ thuật tinh thần nào khác giúp bạn bình tĩnh lại, hãy thử chúng.
3.4. Thử dùng tinh dầu khuếch tán hoặc tinh dầu thơm dịu nhẹ
Xịt nước hoa thảo dược, hoặc tinh dầu được sử dụng làm chất khuếch tán hương thơm, đã được biết đến để giúp giảm lo lắng ở một số người.
Mua các sản phẩm có các loại thảo mộc làm dịu như hoa cúc, hoa oải hương, cỏ vetiver hoặc hoa hồng và làm theo hướng dẫn của sản phẩm. Kết hợp điều này với một số thời gian và không gian thư giãn cho bản thân khi đối mặt với chứng căng thẳng.
3.5. Tìm không gian cho bản thân để thư giãn
Cuối cùng, hãy tìm thời gian và không gian cho bản thân để đầu óc tỉnh táo và kiểm soát sự lo lắng của bạn, ngay cả khi đó phải là thời gian bạn ở một mình. Đừng ngại bào chữa cho bản thân, ngay cả khi điều đó bắt nguồn từ một sự kiện quan trọng.
Nếu có thể hãy nói chuyện với một người bạn, thành viên gia đình hoặc người thân yêu giúp đỡ, hãy làm như vậy trong thời gian này. Trò chuyện với người mà bạn tin tưởng có thể giúp bạn vượt qua căng thẳng, lo lắng.
4. Tại sao lại bị đau dạ dày do căng thẳng?
Não và hệ tiêu hóa được kết nối thông qua dây thần kinh phế vị, đay là một trong những dây thần kinh lớn nhất trong cơ thể. Dây thần kinh này gửi tín hiệu từ não đến ruột và ngược lại, khi căng thẳng và lo lắng xảy ra sẽ làm tăng kích thích tiêu hóa và bất thường.
Nếu bạn có các triệu chứng đau bụng thường xuyên và đặc biệt là nếu các triệu chứng của bạn ngày càng trở nên tồi tệ hơn, bạn có thể cần phải chú ý nhiều hơn đến mức độ căng thẳng và sức khỏe tiêu hóa của mình.
Trong một số trường hợp hiếm hoi, đau dạ dày do căng thẳng có thể báo hiệu một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Nếu cảm giác bồn chồn là một tình trạng thường gặp đối với bạn, hãy đến gặp bác sĩ để kiểm tra.
Bác sĩ sẽ giúp loại trừ các vấn đề khác có thể ảnh hưởng đến dạ dày của bạn, chẳng hạn như:
- Hội chứng ruột kích thích
- Bệnh loét dạ dày tá tràng
- Bệnh viêm ruột
- Bệnh celiac
- Rối loạn lo âu
Trong những trường hợp hiếm gặp hơn, đau dạ dày do căng thẳng có thể liên quan đến sỏi mật hoặc tổn thương dây thần kinh phế vị.
Nếu không, đau dạ dày do căng thẳng là hiện tượng hoàn toàn bình thường có thể dễ dàng xử trí.
5. Làm thế để có thể ngăn ngừa chứng đau dạ dày do căng thẳng?
Một số phương pháp điều trị là cách khắc phục nhanh chóng cho chứng đau dạ dày. Tuy nhiên, nếu đó là một tình trạng phổ biến và gây phiền hà, thì đây là một số cách tiếp cận lối sống toàn diện hơn có thể hữu ích.
5.1. Quản lý căng thẳng trong cuộc sống của bạn
Đau dạ dày do căng thẳng có thể có nghĩa là bạn đang trong trạng thái lo lắng. Bạn có đang trải qua rất nhiều căng thẳng gần đây? Bạn sắp có một sự kiện lớn, một cuộc phỏng vấn việc làm hay một trải nghiệm khiến bạn căng thẳng?
Mặt khác, nếu bạn đang phải đối mặt với những trải nghiệm căng thẳng mãn tính và nhiều triệu chứng đau dạ dày hàng ngày, thì việc tìm ra thời gian và cách để kiểm soát căng thẳng đó là điều cần thiết. Các triệu chứng đau dạ dày của bạn sau đó có thể giảm bớt.
5.2. Cải thiện sức khỏe đường ruột
Đau dạ dày do căng thẳng có thể là một dấu hiệu cho thấy bạn đang mắc bệnh tiêu hóa. Nó cũng có nghĩa là cả mức độ căng thẳng và sức khỏe tiêu hóa cần được cải thiện. Đối phó với nhiều triệu chứng như khó tiêu, chướng bụng, đầy hơi kèm theo căng thẳng là những dấu hiệu rõ ràng của điều này.
Hãy thử thay đổi đơn giản trong chế độ ăn uống của bạn như ăn nhiều chất xơ và thực phẩm giàu probiotic. Nghiên cứu sơ bộ trên chuột đã chỉ ra rằng chế phẩm sinh học có thể giúp giảm bớt lo lắng với các triệu chứng đường ruột, thông qua tác động lên dây thần kinh phế vị.
Nói chuyện với bác sĩ của bạn trước khi thực hiện những thay đổi lớn trong chế độ ăn uống và dùng chất bổ sung, đặc biệt nếu bạn dùng thuốc.
5.3. Đổi bữa
Quá trình tiêu hóa của bạn có thể bị cản trở, điều này có thể khiến dạ dày của bạn căng thẳng. Hãy thử ăn những bữa ăn nhỏ thay vì những bữa lớn. Các bữa ăn nhỏ hơn, nhẹ hơn với thức ăn dễ tiêu khi đối phó với cảm giác bồn chồn trong dạ dày. Bạn cũng có thể thử ăn các bữa ăn nhẹ và ăn nhẹ thường xuyên hơn, thay vì ba bữa ăn chính mỗi ngày.
Đặc biệt nên dùng các loại rau lá xanh, có vị đắng như cải xoăn, rau bina và rau diếp trong món salad.
5.4. Tập thể dục nhiều hơn
Tìm một lối thoát cho căng thẳng và lo lắng có thể làm giảm tác động tiêu cực của nó đối với hệ tiêu hóa. Tập thể dục và hoạt động thể chất khác như yoga, có thể hữu ích cho bạn.
Nếu cảm thấy có những triệu chứng bất thường kéo dài, hãy liên hệ ngay với các bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: healthline.com
