Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Tống Dịu Hường - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang
Sẹo tỏa tia là một bệnh lý tăng sinh lành tính của vú. Các nguyên nhân có thể được đề xuất bao gồm phản ứng viêm tại chỗ và thiếu máu cục bộ mạn tính với cơn nhồi máu chậm sau đó.
1. Sẹo tỏa tia là gì?
Sẹo tỏa tia (radial scar) còn gọi là tổn thương xơ cứng phức tạp (complex sclerosing lesion) là một tổn thương vú tăng sinh giống hình hoa thị. Nó không liên quan đến sẹo phẫu thuật. Đó là một quá trình tăng sản xơ cứng ống tuyến vú vô căn.
Dịch tễ học:
- Tỷ lệ sẹo tỏa tia được báo cáo là 0,1-2,0 trên 1.000 chụp X quang tuyến vú tầm soát.
- Sẹo tỏa tia rất hiếm gặp ở phụ nữ dưới 40 tuổi và trên 60 tuổi. Thường gặp nhất ở phụ nữ từ 41-60 tuổi.
2. Biểu hiện lâm sàng của sẹo tỏa tia
- Sẹo tỏa tia thường không thể sờ thấy được trên khám lâm sàng. Chỉ khoảng 25% trường hợp sẹo tỏa tia có thể sờ thấy.
- Sẹo tỏa tia không gây dày da hoặc co rút da.
- Tổn thương thường nhỏ và được phát hiện bằng chụp nhũ ảnh khi chúng có kích thước ít nhất 5 mm. Các tổn thương <1cm được gọi là sẹo tỏa tia, tổn thương lớn hơn thường được gọi là tổn thương xơ cứng phức tạp hoặc xơ hóa tỏa tia.
Bệnh học:
- Sẹo tỏa tia là một bệnh lý tăng sinh lành tính của vú. Các nguyên nhân có thể được đề xuất bao gồm phản ứng viêm tại chỗ và thiếu máu cục bộ mạn tính với cơn nhồi máu chậm sau đó.
- Sẹo tỏa tia về mặt mô bệnh học chứa các tế bào mô tăng sản và lõi sợi trung tâm, với các cấu trúc ống lan rộng tỏa tia (đường bờ có dạng tủa gai), giống với ung thư biểu mô thâm nhiễm. Sự hình thành ống này có hai hàng tế bào: biểu mô và cơ biểu mô. Tiềm năng ác tính lớn hơn hai lần so với người bình thường không có sẹo tỏa tia.
Các bất thường đi kèm: Khoảng 30% trường hợp, sẹo tỏa tia có liên quan đến DCIS (ung thư ống tại chỗ) và ung thư biểu mô ống vú. Các bất thường đi kèm khác bao gồm:
- Tăng sản ống không điển hình
- Tăng sản tiểu thùy không điển hình
3. Đặc điểm hình ảnh học
3.1 Nhũ ảnh
Sẹo tỏa tia có hình dạng hình tủa gai tương tự như ung thư biểu mô tuyến vú, nhưng trung tâm có xu hướng thấu quang (đậm độ thấp hơn khối). Mô vú phía sau tổn thương hầu như có thể nhìn thấy được qua tổn thương. Đậm độ trung tâm tương đối thấp là sự khác biệt giữa ung thư biểu mô và sẹo tỏa tia (Ung thư biểu mô có trên nhũ ảnh có trung tâm tăng đậm độ).
Các tua gai chạy ra từ trung tâm thường dài hơn và mỏng hơn so với Carcinoma. Các tua gai được mô tả là cấu trúc dạng đường thấu quang dài và mảnh chạy tỏa ra, trên nền mô mỡ thấu quang tạo hình ảnh ngôi sao đen.
Vi vôi hóa có thể thấy nhưng hiếm gặp ở sẹo tỏa tia.
Khác với ung thư biểu mô, sẹo tỏa tia không đi kèm các dấu hiệu như da dày lên hoặc co rút da. Không có phản ứng xơ hóa nào nhìn thấy được ở sẹo tỏa tia.
Hình dạng nhũ ảnh của nó cũng tương tự như một vết sẹo vú sau phẫu thuật.
3.2 Siêu âm
Trên siêu âm, sẹo tỏa tia thường có hình tròn, bầu dục hoặc có thùy; bờ không rõ và làm xáo trộn cấu trúc của nhu mô vú xung quanh. Hồi âm bên trong thay đổi. Một số trường hợp có suy giảm âm phía sau.
3.3 MRI
- Các đặc điểm tương tự trong các phương thức nói trên. Có dạng xoắn vặn cấu trúc và tủa gai.
- Tổn thương không ngấm thuốc hướng đến một quá trình lành tính. Tổn thương ngấm thuốc gợi ý bệnh lý ác tính tiềm ẩn.
4. Cách điều trị và tiên lượng
- Sẹo tỏa tia được coi là một tổn thương vú có nguy cơ cao và cần phải phân biệt mô học với ung thư biểu mô.
- FNA và sinh thiết lõi có thể đánh giá bệnh lý ác tính đi kèm.
- Các tổn thương thường được sinh thiết và cắt bỏ.
5. Các chẩn đoán phân biệt
Trên hình ảnh nhũ ảnh cần phân biệt với một số tổn thương khác như:
- Ung thư vú: Một khối tăng đậm độ, hình dạng tủa gai. Các gai thường ngắn hơn, dày hơn và có sự co rút nhu mô vú xung quanh. Tuy nhiên đôi khi ung thư biểu mô tiểu thùy xâm lấn, do thiếu e-cadherin và sự xâm nhập lan tỏa của các tế bào khối u, có thể không thể phân biệt nó với sẹo tỏa tia.
- Sẹo vú sau phẫu thuật: Trong thực tế, điều này hiếm khi là nguyên nhân gây nhầm lẫn vì có thể dễ dàng phân biệt dựa trên khai thác tiền sử bệnh nhân và khám lâm sàng.
Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có Gói tầm soát ung thư vú giúp phát hiện sớm các bệnh: ung thư vú ngay cả khi chưa có triệu chứng.
Gói tầm soát ung thư vú tại Vinmec dành cho các đối tượng:
- Khách hàng nữ, trên 40 tuổi.
- Khách hàng có nhu cầu có thể sàng lọc bệnh lý về ung thư vú
- Khách hàng có nguy cơ cao mắc các bệnh về ung thư – đặc biệt là khách hàng tiền sử gia đình có bệnh lý ung thư vú.
- Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, tiền mãn kinh và mãn kinh.
- Phụ nữ đang có triệu chứng nghi ngờ ung thư vú như : đau ở vú, có cục u ở vú, vv
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
XEM THÊM
