Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Minh Tuấn - Bác sĩ Nhi - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Nhiều người không hài lòng với chiều cao của mình và họ rất muốn tìm các biện pháp để cải thiện nó. Một số cho rằng dinh dưỡng tốt hoặc các bài tập đặc biệt có thể tăng chiều cao khi trưởng thành. Bài viết này sẽ thảo luận về việc liệu bạn có thể tăng chiều cao sau 18 tuổi hay không?
1. Yếu tố quyết định chiều cao của bạn
Trước khi thảo luận về việc liệu có thể thay đổi chiều cao khi trưởng thành hay không, điều quan trọng là phải xem xét yếu tố quyết định chiều cao ngay từ đầu. Câu trả lời dễ dàng đó là yếu tố di truyền, nhưng đó không phải là toàn bộ câu chuyện. Nghiên cứu các cặp song sinh là một cách các nhà khoa học xác định mức độ ảnh hưởng của di truyền đến chiều cao cơ thể. Nhìn chung, chiều cao ở trẻ sinh đôi có mối tương quan cao. Điều này có nghĩa là nếu một trong hai người sinh đôi cao thì người kia cũng có khả năng cao. Dựa trên các nghiên cứu ở các cặp song sinh, người ta ước tính rằng 60–80% sự khác biệt về chiều cao giữa mọi người là do di truyền, 20–40% còn lại là do các yếu tố môi trường như dinh dưỡng. Một nghiên cứu trên 18,6 triệu người đã cho những kết quả về những thay đổi về chiều cao trong thế kỷ trước. Các kết quả đánh giá đã cho thấy mức chiều cao trung bình ở một số quốc giá có sự tăng lên ở hai thời điểm năm 1996 so với thời điểm năm 1989 và nguyên nhân chính là do sự cải thiện lượng dinh dưỡng ở những nước này.
2. Hầu như chiều cao sẽ không tăng sau 18 tuổi
Ngay cả khi có một chế độ ăn uống lành mạnh thì chiều cao của hầu hết mọi người sẽ không tăng sau độ tuổi 18 đến 20. Lý do khiến chiều cao ngừng tăng là do xương, cụ thể là các đĩa tăng trưởng của xương ngừng hoạt động. Các đĩa tăng trưởng hay còn gọi là các đĩa biểu sinh, là các vùng sụn chuyên biệt gần phần cuối của xương dài. Việc tăng chiều cao chủ yếu là do sự kéo dài của xương dài vì các đĩa tăng trưởng vẫn hoạt động. Gần cuối tuổi dậy thì, những thay đổi về nội tiết tố khiến các tấm tăng trưởng cứng lại và quá trình dài ra của xương ngừng lại.
Các mức tăng trưởng diễn ra mạnh vào khoảng tuổi từ 16 ở phụ nữ và khoảng từ 14 đến 19 tuổi ở nam giới. Các hoạt động hàng ngày tác động đến sụn và chất lỏng trong cột sống và khiến chiều cao có thể giảm nhẹ theo từng ngày.
3. Không có bài tập hoặc kỹ thuật kéo căng nào có thể khiến bạn cao hơn
Nhiều người cho rằng các hoạt động như treo người, leo núi, sử dụng bàn đảo ngược và bơi lội có thể làm tăng chiều cao của bạn. Sự thật là không có bằng chứng nào để chứng minh cho những tuyên bố này.
Mặc dù chiều cao của bạn thay đổi một chút trong ngày do sự nén và giải nén của các đĩa sụn trong cột sống. Bằng cách giải nén đĩa đệm, một số hoạt động này có thể tạm thời làm tăng chiều cao của bạn ở một mức độ rất nhỏ. Tuy nhiên, đây không phải là thay đổi thực sự về chiều cao, vì bất kỳ thay đổi nào cũng nhanh chóng bị đảo ngược. Sự mất chiều cao này trong ngày có thể lên đến khoảng nửa inch (1,5 cm). Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chiều cao của các đĩa đệm trong cột sống có thể tiếp tục tăng qua tuổi trưởng thành trẻ tuổi, nhưng tác động đến chiều cao tổng thể là rất ít.
4. Tập thể dục có thể sẽ không làm giảm chiều cao
Nhiều người lo lắng rằng tập thể dục, đặc biệt là nâng tạ có thể gây hại cho chiều cao. Đây là một số mối quan tâm phổ biến của trẻ em và thanh thiếu niên, những người chưa đóng các tấm tăng trưởng.
Sụn của các đĩa tăng trưởng yếu hơn so với xương trưởng thành hình thành trong thời kỳ trưởng thành và có thể dễ bị hư hỏng hơn. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu cho thấy rằng tập tạ là an toàn và có lợi ở mọi lứa tuổi, miễn là nó được giám sát phù hợp. Các bằng chứng từ nghiên cứu đã cho biết việc tập tạ ở trẻ em và thanh thiếu niên không gây ra các vấn đề về kìm hãm sự phát triển về thể chất
Một nghiên cứu đã hỏi 500 chuyên gia về y học thể thao liệu có nên tránh nâng tạ cho đến khi kết thúc quá trình tăng trưởng của một người, 85% chuyên gia cho rằng không cần thiết phải tránh tập tạ và chỉ 10% cho rằng tốt nhất nên tránh tập tạ. Ngoài ra, nghiên cứu khác cho thấy mối quan tâm chính đối với chấn thương khi tập tạ là thiếu sự giám sát hoặc sử dụng thiết bị không đúng cách.
Ở người lớn, các tấm tăng trưởng đã đóng lại và trở nên mạnh mẽ hơn so với thời thơ ấu. Do đó, nguy cơ hư hỏng tấm tăng trưởng không phải là mối quan tâm lớn. Nâng tạ có thể dẫn đến chèn ép nhẹ các đĩa đệm cột sống ở người lớn nhưng nó có thể đảo ngược và giống như các hoạt động bình thường hàng ngày. Một nguyên nhân tiềm ẩn đáng lo ngại là các chấn thương như đĩa đệm thoát vị. Trong trường hợp này, kích thước và sức khỏe của các đĩa đệm trong cột sống có thể bị tổn hại và có thể xảy ra sự giảm nhẹ chiều cao.
5. Lối sống lành mạnh trước 18 tuổi có thể giúp bạn đạt được chiều cao tiềm năng
Mặc dù bạn có thể không thay đổi đáng kể chiều cao của mình khi trưởng thành, nhưng có những điều bạn có thể làm để tối đa hóa tiềm năng chiều cao của mình ở tuổi thiếu niên.
Nhìn chung, bạn phải chắc chắn rằng mình đang ăn đủ và không bị thiếu bất kỳ loại vitamin hoặc khoáng chất nào. Trong khi nhiều trẻ em ăn đủ (hoặc thậm chí quá nhiều), chất lượng chế độ ăn uống thường kém. Do đó, nhiều người bị thiếu các chất dinh dưỡng quan trọng cho xương và cơ thể như vitamin D và canxi. Canxi từ chế độ ăn uống làm thay đổi quá trình sản xuất hormone theo cách có lợi cho xương và vitamin D cũng có thể cải thiện sức khỏe của xương.
Một cách tuyệt vời để chống lại sự thiếu hụt chất dinh dưỡng và thúc đẩy sự phát triển xương tối ưu là tăng cường ăn trái cây và rau quả. Ăn đủ protein cũng rất cần thiết cho sức khỏe của xương, mặc dù một số người đã đặt câu hỏi liệu ăn nhiều protein có thể gây hại cho xương hay không. Tuy nhiên, một phân tích lớn cho thấy lượng protein cao hơn không gây hại cho xương mà nó còn có lợi cho mật độ xương của cột sống. Một cách để tăng lượng protein của bạn là cố gắng tiêu thụ ít nhất 20g protein mỗi lần ăn. Các thực phẩm như trứng, sữa và đậu nành và các loại đậu khác cũng là nguồn cung cấp protein tốt cho cơ thể.
Mặc dù dinh dưỡng hợp lý trong thời thơ ấu là điều cần thiết để bạn đạt được chiều cao lớn nhất, nhưng có thể có sự khác biệt giữa nam và nữ. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng các yếu tố môi trường, chẳng hạn như dinh dưỡng, có thể đóng vai trò lớn hơn đối với chiều cao ở phụ nữ so với nam giới. Điều này có thể một phần là do sự khác biệt trong tiếp cận thực phẩm và chăm sóc y tế hoặc tỷ lệ loãng xương cao hơn ở phụ nữ. Các lựa chọn lối sống khác, chẳng hạn như không hút thuốc, cũng có thể có lợi cho chiều cao của bạn trong quá trình phát triển.
6. Một số tình trạng y tế có thể khiến chiều cao của người lớn tăng lên
Mặc dù hầu hết những người trưởng thành sẽ không cao lên sau 18 đến 20 tuổi, nhưng vẫn có những ngoại lệ đối với quy tắc này. Đầu tiên, việc đóng các mảng tăng trưởng có thể bị trì hoãn ở một số cá nhân. Nếu các sụn tăng trưởng vẫn mở trong độ tuổi 18 đến 20, điều này không phổ biến, chiều cao có thể tiếp tục tăng.
Thứ hai, một số người mắc chứng khổng lồ. Tình trạng này gây ra sự phát triển quá mức, thường là do sản xuất quá nhiều hormone tăng trưởng (GH). Tuy nhiên, những cá nhân này thường chỉ tăng chiều cao cho đến khi các tấm tăng trưởng của họ đóng lại vào khoảng 22 tuổi.
Nói chung, những điều kiện này có thể làm tăng chiều cao cho đến khi các tấm tăng trưởng đóng lại.
7. Bạn có thể làm gì về chiều cao của mình?
Nếu bạn là người trưởng thành không hài lòng với chiều cao của mình, bạn có thể thử một số cách sau:
- Tập tư thế tốt: Tư thế xấu có thể cướp đi chiều cao vài inch của bất kỳ ai.
- Thử giày cao gót hoặc miếng lót: Chọn giày có gót cao hơn hoặc đặt miếng lót trong giày của bạn để tăng thêm vài inch chiều cao.
- Tăng cơ để trông và cảm thấy khỏe hơn: Nhìn chung, nếu bạn cảm thấy mình nhỏ bé, nâng tạ để tăng cơ có thể khiến bạn trở nên cơ bắp và tự tin hơn.
Mặc dù những chiến lược đơn giản này có thể hữu ích, nhưng một số người sử dụng các biện pháp khắc nghiệt hơn, chẳng hạn như phương pháp điều trị hoặc thủ thuật y tế. Một số thủ tục này liên quan đến việc kéo dài xương của cẳng chân. Tuy nhiên, do tính chất xâm lấn và tốn kém của các hoạt động này, nhiều người không lựa chọn các biện pháp quyết liệt như vậy. Các thủ tục này thậm chí còn bị cấm ở một số quốc gia. Một số người lựa chọn biện pháp cải thiện chiều cao bằng liệu pháp hormone tăng trưởng (GH). Mặc dù GH có thể cải thiện chiều cao ở trẻ em đang phát triển không bình thường, nhưng lợi ích của phương pháp điều trị này ở người lớn là không chắc.
Cuối cùng, bạn nên tìm cách chấp nhận chiều cao của mình hơn là cân nhắc các biện pháp khắc nghiệt hơn.
8. Chấp nhận chiều cao của bạn
Mặc dù bạn có thể không thể tăng chiều cao như mong muốn nhưng có những điều bạn có thể làm để giúp bản thân chấp nhận chiều cao hiện tại của mình. Bạn có thể hạnh phúc và thành công bất kể tầm vóc của mình như thế nào. Hãy lập danh sách những phẩm chất tốt nhất của bạn, cả về thể chất và phi thể chất, có thể giúp cải thiện triển vọng của mình. Ngoài ra, bạn có thể tập trung vào các lĩnh vực cải thiện bản thân khác.
Chiều cao phần lớn do di truyền quyết định và hầu hết mọi người sẽ không cao thêm sau 18 tuổi. Tuy nhiên, chế độ dinh dưỡng hợp lý trong thời thơ ấu và thanh thiếu niên có thể giúp bạn phát triển chiều cao tối đa. Nếu không hài lòng với chiều cao của mình, bạn có thể muốn xem xét một số chiến lược đơn giản để trông và cảm thấy tốt nhất. Chúng có thể bao gồm tư thế tốt, mang giày hoặc gót chân hoặc nâng tạ để tăng cơ. Hơn thế nữa, việc tập trung vào điểm mạnh của bạn và các lĩnh vực cải thiện bản thân khác có thể khiến bạn không tập trung vào chiều cao của mình. Cuối cùng, bạn không thể thay đổi ván bài mà bạn đã được chia trong cuộc sống, nhưng bạn có thể tìm cách tận dụng nó.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: healthline.com
