Trẻ sơ sinh cho ăn quá nhiều muối có nguy cơ bị tổn thương thận, cao huyết áp và thậm chí tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Do đó, không nên cho trẻ dưới 1 tuổi ăn muối bằng cách bổ sung thêm muối vào chế độ ăn. Sau 1 tuổi, bố mẹ có thể thêm một lượng nhỏ muối vào chế độ ăn của trẻ.
1. Có nên cho trẻ dưới 1 tuổi ăn muối?
Có nên cho trẻ dưới 1 tuổi ăn gia vị, bao gồm muối và đường chắc hẳn là một trong những điều băn khoăn nhất đối với tất cả các bà mẹ. Câu trả lời ngắn gọn là không nên cho trẻ dưới 1 tuổi ăn muối. Tuy nhiên nhiều bậc bố mẹ sẽ không hài lòng với câu trả lời này, thậm chí họ còn hỏi tại sao không có muối dành riêng cho trẻ sơ sinh đến 1 tuổi.
Trước tiên, hãy lý giải một số khái niệm cơ bản. Hầu hết người lớn đều cho rằng trẻ dưới 1 tuổi cần có muối trong thức ăn bởi bé có thể không ăn khi thức ăn có vị nhạt nhẽo. Tuy nhiên, đây là quan điểm mà hầu hết chúng ta đều nhầm lẫn. Trẻ tỏ ra không thích thú với thức ăn khi dưới 1 tuổi, vì hầu hết chúng đã quen với sữa mẹ và không thích được cho ăn thức ăn mới. Đối với những đứa trẻ được cho bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng tuổi và chưa từng biết đến vị của muối trước đây, thì việc cho muối vào thức ăn là không cần thiết.
Không cần cho trẻ dưới 1 tuổi ăn muối bằng cách thêm muối vào thức ăn của chúng. Những đứa trẻ cần một lượng muối rất nhỏ, ít hơn 1g mỗi ngày trong vòng 12 tháng tuổi đầu tiên. Thận của trẻ sẽ bị ảnh hưởng không tốt nếu được cung cấp nhiều muối hơn mức này. Sự quá tải muối có thể dẫn đến các bệnh lý tại thận và tình trạng tăng huyết áp lúc trưởng thành. Trước khi được 6 tháng tuổi, trẻ nhận đủ lượng muối theo nhu cầu từ sữa mẹ hoặc sữa công thức. Khi bắt đầu ăn dặm, bố mẹ cũng không cần bổ sung thêm muối khi chế biến thức ăn cho trẻ dù món ăn có vị nhạt. Ăn quá nhiều muối trong thời thơ ấu cũng có thể gây ra các bệnh như loãng xương, bệnh tim mạch và bệnh hô hấp. Một số người khuyên nên thêm một chút muối vào thức ăn cho trẻ cũng nguy hiểm không kém. Một “nhúm muối” thêm vào ba bữa ăn một ngày có thể tương đương với hơn 0,75 g muối, chưa kể lượng muối trong sữa mẹ hoặc sữa công thức, có thể làm tăng vọt lượng muối mà trẻ tiêu thụ mỗi ngày.
2. Lý do nên hạn chế lượng muối cung cấp cho trẻ
Nhiều người thường cho thêm muối vào thức ăn của con mình với mục đích cải thiện mùi vị và kích thích vị giác của trẻ. Nếu bạn áp dụng phương pháp ăn dặm chủ động để cho con ăn theo nhu cầu, bạn có thể cho trẻ ăn thức ăn chứa nhiều muối hơn. Tuy nhiên, trẻ sơ sinh ăn quá nhiều muối có thể gặp phải một số vấn đề. Thận của trẻ còn non nớt và chúng không thể lọc lượng muối dư thừa hiệu quả như thận của người lớn. Do đó, chế độ ăn quá nhiều muối có thể làm hỏng thận của trẻ.
Chế độ ăn nhiều muối cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài và sở thích về khẩu vị của trẻ. Trẻ sơ sinh được sinh ra với sở thích tự nhiên đối với các loại thực phẩm có vị ngọt, mặn và vị umami. Việc cho trẻ ăn thức ăn mặn liên tục có thể củng cố thêm sở thích tự nhiên này, khiến trẻ có xu hướng thích thức ăn mặn hơn những thức ăn khác. Thực phẩm đã qua chế biến, có vị mặn nhưng thường không giàu chất dinh dưỡng, có thể được ưu tiên hơn thực phẩm tự nhiên có hàm lượng muối thấp hơn, chẳng hạn như rau.
Cuối cùng, chế độ ăn giàu muối có thể khiến huyết áp của trẻ tăng lên. Nghiên cứu cho thấy tác dụng tăng huyết áp của muối có thể mạnh hơn ở trẻ sơ sinh so với người lớn. Kết quả là những đứa trẻ được cho ăn một chế độ ăn nhiều muối có xu hướng có mức huyết áp cao hơn trong thời thơ ấu và thanh thiếu niên, điều này làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim khi đến tuổi trưởng thành. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, lượng muối tiêu thụ rất cao có thể khiến trẻ rơi vào các tình huống khẩn cấp cần điều trị y tế, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
Tóm lại, quá nhiều muối có thể làm hỏng thận của trẻ, tăng huyết áp và có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim sau này. Chế độ ăn nhiều muối cũng có thể khiến con bạn bắt đầu thói quen thích ăn mặn lâu dài.
3. Bao nhiêu muối được coi là an toàn?
Natri, thành phần chính trong muối ăn, là một chất dinh dưỡng thiết yếu. Tất cả mọi người, bao gồm cả trẻ sơ sinh, cần một lượng nhỏ natri để hoạt động bình thường. Trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi đáp ứng nhu cầu natri hàng ngày từ sữa mẹ và sữa công thức. Những đứa trẻ từ 7-12 tháng tuổi có thể đáp ứng nhu cầu của chúng từ sữa mẹ hoặc sữa công thức và một lượng nhỏ natri có trong thực phẩm bổ sung chưa qua chế biến tự nhiên. Do đó, các chuyên gia khuyên bạn không nên cho trẻ dưới 1 tuổi ăn muối.
Bữa ăn thỉnh thoảng có thêm muối là được. Đôi khi bạn có thể cho bé ăn một số loại thực phẩm đóng gói hoặc chế biến có thêm muối hoặc để chúng thử một ít thức ăn của bạn. Tóm lại, cố gắng không thêm muối vào thức ăn chuẩn bị cho những đứa trẻ dưới 1 tuổi.
Sau 1 tuổi, các khuyến nghị sẽ thay đổi một chút. Cơ quan An toàn Thực phẩm Châu Âu (EFSA) coi 1.100 mg natri mỗi ngày - khoảng nửa thìa cà phê (2,8 gam) muối ăn - là an toàn và đủ cho trẻ em từ 1–3 tuổi. Tại Hoa Kỳ, các khuyến nghị cho những trẻ cùng độ tuổi với nhu cầu trung bình là 800 mg natri mỗi ngày, tương đương với khoảng 0,4 thìa cà phê (2 gam) muối ăn mỗi ngày.
Tóm lại không nên cho trẻ dưới 1 tuổi ăn muối bổ sung thêm qua chế độ ăn uống của mình. Lượng dùng từ 0,4–0,5 thìa cà phê muối có vẻ an toàn ở trẻ em dưới 4 tuổi.
4. Làm thế nào để biết con bạn có đang ăn quá nhiều muối hay không?
Nếu ăn một bữa ăn quá mặn, trẻ có vẻ khát hơn bình thường. Thông thường, bạn sẽ không nhận thấy tác động của chế độ ăn nhiều muối ngay lập tức mà cần theo dõi trong một thời gian. Trong một số trường hợp cực kỳ hiếm, em bé ăn quá nhiều muối có thể bị tăng hàm lượng natri trong máu. Nếu không được điều trị, tăng natri máu có thể khiến trẻ sơ sinh tiến triển từ cảm giác cáu kỉnh và kích động đến buồn ngủ, hôn mê và thậm chí là tử vong.
Các dạng tăng natri máu nhẹ có thể khó phát hiện hơn ở trẻ sơ sinh. Các dấu hiệu cho thấy bé có thể bị tăng natri máu dạng nhẹ bao gồm khát nước quá mức và da có kết cấu nhão hoặc mịn như nhung. Trẻ sơ sinh vài tháng tuổi có thể bắt đầu khóc thét lên nếu chúng vô tình ăn quá nhiều muối. Nếu bạn nghĩ rằng bé có thể đã ăn quá nhiều muối hoặc bắt đầu có dấu hiệu tăng natri máu, hãy gọi cho bác sĩ nhi khoa của bạn.
Tóm lại nếu trẻ chỉ thỉnh thoảng ăn một bữa ăn mặn, bạn có thể nhận thấy chúng khát nước. Trong một số trường hợp cực kỳ hiếm, trẻ sơ sinh ăn một lượng lớn muối có thể bị tăng natri máu và cần được chăm sóc y tế.
5. Cách hạn chế lượng muối trong khẩu phần ăn của trẻ
Là cha mẹ, bạn có thể hạn chế lượng muối mà trẻ ăn bằng nhiều cách. Hầu hết các loại thức ăn dành cho trẻ em đều có thể chứa một lượng nhỏ natri tự nhiên. Nếu trẻ đang được ăn các loại thực phẩm tươi, chúng sẽ không ăn quá nhiều muối. Nếu bạn tự chế biến thức ăn cho trẻ nhỏ của mình, hãy bỏ qua việc thêm muối, chọn thực phẩm tươi và kiểm tra nhãn trên các loại rau, trái cây đông lạnh hoặc đồ đóng hộp để tìm các sản phẩm có hàm lượng natri thấp hơn. Ngoài ra, hãy nhớ rửa sạch thực phẩm đóng hộp, chẳng hạn như đậu, đậu lăng, đậu Hà Lan và rau trước khi thêm chúng vào các món ăn hoặc bữa ăn nhẹ. Làm như vậy sẽ giúp giảm hàm lượng natri của chúng.
Bố mẹ nên có thói quen kiểm tra hàm lượng natri trong các loại thực phẩm thường mua, chẳng hạn như bánh mì, ngũ cốc và nước sốt. Các phiên bản chứa ít natri hơn có sẵn cho hầu hết các loại thực phẩm đóng gói và việc so sánh nhãn có thể giúp bạn tìm thấy nhãn hiệu có ít muối hơn. Các bữa ăn đông lạnh cũng như thức ăn mang đi hoặc nhà hàng, thường có hàm lượng muối cao hơn. Đôi khi, bé ăn những bữa này cũng được, nhưng khi đi ăn ở ngoài, một cách thay thế ít muối hơn là mang thức ăn từ nhà cho bé.
