Bệnh viêm não mô cầu do vi khuẩn có tên là Neisseria meningitidis gây ra. Bệnh có thể xuất hiện dưới dạng bệnh cúm nhưng sẽ chuyển biến xấu đi nhanh chóng. Mặc dù có thể điều trị bằng kháng sinh nhưng thường có mức độ nghiêm trọng và có thể gây tử vong. Cách bảo vệ tốt chống lại bệnh viêm não mô cầu đó là tiêm phòng vắc-xin.
1. Bệnh viêm não mô cầu là gì?
Bệnh viêm não mô cầu là một bệnh lý nhiễm trùng tại hệ thần kinh trung ương do vi khuẩn có tên là Neisseria meningitidis gây ra.
Các dấu hiệu của bệnh viêm não mô cầu đầu tiên có thể xuất hiện dưới dạng bệnh giống cúm nhưng sẽ nhanh chóng xấu đi. Hai bệnh cảnh của nhiễm trùng não mô cầu phổ biến nhất là viêm màng não và nhiễm trùng máu. Cả hai loại nhiễm trùng này đều rất nghiêm trọng và có thể gây tử vong trong vài giờ.
Vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra bệnh não mô cầu thường trú ở phía sau mũi và cổ họng nhưng không biểu hiện bị bệnh. Bệnh chỉ thực sự biểu hiện khi xâm nhập vào những bộ phận cơ thể nhất định qua con đường lan truyền khi tiếp xúc dịch tiết đường hô hấp và cổ họng. Các hoạt động tiếp xúc gần như ôm hôn cũng có thể gây lây lan vi khuẩn.
Bất cứ ai ở mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh viêm não mô cầu. Tuy nhiên, có một số đối tượng dễ mắc viêm não mô cầu nhất, như thanh thiếu niên, trẻ sơ sinh dưới một tuổi, những người sống trong môi trường đông đúc như ký túc xá đại học hoặc doanh trại quân đội, đi du lịch đến khu vực dịch tễ...
2. Làm sao để phòng ngừa bệnh viêm não mô cầu?
Chủ động phòng ngừa bệnh viêm não mô cầu bằng cách tiêm vắc-xin viêm não mô cầu đã được khuyến cáo là cách bảo vệ tốt chống lại bệnh lý nhiễm trùng này.
Đặc biệt trên một số đối tượng có nguy cơ cao, việc tiêm phòng viêm não mô cầu là cần thiết:
- Tất cả trẻ em từ 11 đến 12 tuổi nên chủng ngừa viêm não mô cầu và nhắc lại với liều tăng cường khi 16 tuổi;
- Thanh thiếu niên cũng có thể được tiêm phòng viêm não mô cầu, tốt là từ 16 đến 18 tuổi;
- Bệnh nhân có tình trạng rối loạn miễn dịch, đang điều trị với thuốc ức chế miễn dịch, bệnh lý tại lách hay đã cắt lách, bị nhiễm HIV;
- Người chuẩn bị đi du lịch, công tác hoặc chuyển đến cư trú tại các quốc gia là vùng dịch tễ của bệnh viêm não mô cầu;
- Người chuẩn bị sống trong môi trường tập trung như một sinh viên đại học năm thứ nhất sống trong ký túc xá, tuyển dụng quân sự.
3. Những điều cần lưu ý khi tiêm phòng viêm não mô cầu
Ngoài các đối tượng có nguy cơ cao kể trên, những nhóm đối tượng khác không có yếu tố nguy cơ. Tuy nhiên, việc tiêm phòng viêm não mô cầu lại không khuyến cáo cho các đối tượng sau:
- Cao tuổi, hạn chế chất lượng cuộc sống;
- Mắc bệnh lý cấp tính hay mạn tính nặng hay đang cảm giác không khỏe;
- Đã từng có phản ứng dị ứng đe dọa tính mạng hoặc bị dị ứng nghiêm trọng sau một liều vắc-xin não mô cầu trước đó;
- Bị dị ứng nặng với bất kỳ phần nào của vắc-xin;
- Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú.
Hầu hết những người tiêm vắc-xin não mô cầu không có bất kỳ vấn đề nghiêm trọng nào. Tuy nhiên, như bất kỳ loại thuốc nào khác, kể cả vắc-xin, vắc-xin não mô cầu đều ẩn chứa tác dụng phụ. Đa số các trường hợp mắc phải ở mức độ nhẹ như: đỏ, đau nơi tiêm, sốt, đau cơ khớp, đau đầu, mệt mỏi... và sẽ tự hết sau vài ngày.
4. Có mấy loại vắc-xin ngừa viêm não mô cầu tại Vinmec?
Với mục tiêu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe toàn diện cho mọi đối tượng trong cộng đồng, hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã được xây dựng và phát triển dịch vụ tiêm phòng với đầy đủ các loại vắc-xin thiết yếu.
Đối với việc tiêm phòng viêm não mô cầu, Vinmec hiện đang cung cấp dịch vụ tiêm chủng sử dụng hai loại chế phẩm vắc-xin là Mengoc BC và Menactra.
Cả hai loại vắc-xin trên đều thuộc chương trình vắc-xin dịch vụ và luôn sẵn có tại Vinmec, được sử dụng nhằm mục tiêu tạo miễn dịch chủ động để phòng ngừa tác nhân gây bệnh viêm não do vi khuẩn mô cầu Meningococcal nhóm huyết thanh B và C.
Các đối tượng được khuyến cáo tiêm phòng một trong hai loại vắc-xin này khá rộng, bao gồm từ trẻ 6 tháng cho đến người trưởng thành 45 tuổi và đặc biệt cần thiết ở người có nguy cơ cao.
Để cơ thể có thể tạo được đáp ứng miễn dịch hoàn thiện với vắc-xin, việc chỉ định tiêm phòng sẽ bao gồm hai mũi tiêm vắc-xin là Mengoc BC; trong đó, mũi 2 sẽ được thực hiện sau mũi 1 khoảng từ 6 đến 8 tuần. Đối với vắc-xin Menactra, việc tiêm 2 liều cách nhau ít nhất 03 tháng chỉ áp dụng cho trẻ từ 9 đến 24 tháng tuổi; đối với người từ 2 đến 55 tuổi thì chỉ tiêm 1 liều.
Hiện tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang cung cấp dịch vụ tiêm chủng vắc-xin cho mọi đối tượng có nhu cầu phòng bệnh, trong đó có cả 2 loại vắc-xin phòng não mô cầu do các tuýp hay gây bệnh gồm vắc-xin Menactra do công ty Sanofi Pasteur sản xuất và vắc-xin viêm màng não mô cầu BC do Cuba sản xuất.
Khi lựa chọn tiêm chủng tại Vinmec khách hàng được hưởng những ưu điểm vượt trội từ dịch vụ như sau:
- Nguồn vắc-xin đảm bảo chất lượng, nhập khẩu và được bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt để đảm bảo chất lượng. Vắc-xin tại Vinmec luôn sẵn có để phục vụ nhu cầu của khách hàng.
- Trước khi tiêm, khách hàng được khám sàng lọc đầy đủ, phát hiện những đối tượng chống chỉ định tiêm phòng, được tư vấn về loại vắc-xin, các rủi ro có thể gặp sau tiêm, phác đồ tiêm, cách chăm sóc và theo dõi các dấu hiệu bất thường sau khi tiêm chủng bởi bác sĩ chuyên khoa.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý khách hàng và áp dụng phương pháp giảm đau hiệu quả trong quá trình tiêm chủng.
- Sau khi tiêm chủng, khách hàng được theo dõi 30 phút tại phòng sau tiêm chủng. 100% khách hàng được kiểm tra các dấu hiệu bất thường trước khi ra về.
- Khi tiêm chủng và theo dõi sau tiêm luôn có đội ngũ y bác sĩ trực cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng để xử trí các trường hợp sốc phản vệ đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Phòng tiêm chủng thoáng mát, sạch sẽ, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác vui vẻ, thoải mái như đang dạo chơi, có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
- Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch tiêm trước ngày tiêm chủng và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng của Quốc gia.
Để đăng ký tiêm phòng, Quý khách vui lòng liên hệ trực tiếp đến Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc hoặc đặt hẹn TẠI ĐÂY.
Nguồn tham khảo: kidshealth.org, cdc.gov
