Có cần theo dõi chất béo trong thức ăn của trẻ ăn dặm?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Th.S BS. Ngô Thị Oanh – Bác sĩ Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Khi trẻ bắt đầu ăn bổ sung, dù lựa chọn phương pháp truyền thống hay hiện đại thì vẫn phải thoả mãn tiêu chí trong khẩu phần ăn có đủ 4 nhóm dưỡng chất cần thiết: Đạm, đường, béo, vitamin và chất khoáng. Vì vậy, chất béo là một trong 4 dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ.

1. Có nên theo dõi chất béo trong thực phẩm của trẻ không?

Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo rằng không nên hạn chế chất béo trong chế độ ăn của trẻ cho đến khi trẻ được 2 tuổi. Chất béo là một nguồn năng lượng tốt cho em bé của bạn đang phát triển rất nhanh. Và bởi vì não của bé được tạo thành phần lớn từ chất béo, nó cũng rất quan trọng đối với sự phát triển của não.

Con bạn sẽ có đủ chất béo trong 4 đến 6 tháng đầu tiên từ sữa mẹ hoặc sữa công thức. Khi trẻ ăn dặm, hãy để trẻ thưởng thức các sản phẩm sữa có đầy đủ chất béo như sữa chua và pho mát... ngay cả khi bạn có ý định cho những người còn lại trong gia đình mình ăn một chế độ ăn ít chất béo. Nhưng bạn cũng đừng cho em bé uống sữa nguyên chất cho đến khi trẻ tròn 1 tuổi, bởi vì sữa mẹ hoặc sữa công thức nên là thức uống mà bé lựa chọn trong năm đầu tiên.

Cuối cùng, khi con bạn bước sang tuổi thứ 2, bạn có thể giảm dần chất béo trong chế độ ăn của trẻ, bằng cách chuyển sang các phiên bản sữa và các sản phẩm từ sữa ít béo. Và khi bé lên 5, bạn sẽ muốn giảm hàm lượng chất béo trong chế độ ăn uống của mình xuống khoảng 30% lượng calo.

Lưu ý rằng mặc dù em bé của bạn cần chất béo, nhưng có những thứ bạn sẽ muốn hạn chế, chẳng hạn cụ thể là lượng đường và muối bổ sung dư thừa. Cho trẻ ăn một lượng nhỏ chất rắn càng tốt, tránh nước ngọt, đồ ăn nhẹ có đường, món tráng miệng và thực phẩm có hàm lượng muối cao như thịt chế biến sẵn, thức ăn nhanh và đồ hộp.

Hầu hết các nhà sản xuất thức ăn cho trẻ em đều đã theo dõi hàm lượng muối, nhưng nếu bạn tự chế biến thức ăn cho trẻ ở nhà thì không cần thêm muối. Cho bé cơ hội thưởng thức hương vị tự nhiên của thực phẩm mà không cần thêm đường, muối hoặc hương liệu khác.

2. Làm cách nào để biết cân nặng của trẻ có đáng lo ngại không?

Nếu bạn lo lắng về cân nặng của bé, bạn hãy hỏi ý kiến ​​bác sĩ của bé. Tăng trưởng, phát triển và cân nặng là những chủ đề được mong đợi để thảo luận trong các kỳ khám sức khỏe định kỳ cho em bé.

Trong thời kỳ sơ sinh, bác sĩ sẽ vẽ biểu đồ tăng trưởng của bé. Trên biểu đồ sẽ thể hiện cân nặng theo chiều dài. Bạn có thể sử dụng các biểu đồ để theo dõi xu hướng tăng trưởng của con mình và so sánh sự phát triển của con bạn với sự phát triển của trẻ cùng giới và cùng tuổi. Theo biểu đồ tăng trưởng của Tổ chức Y tế Thế giới, một em bé có cân nặng theo chiều dài lớn hơn phân vị thứ 98 được coi là có chỉ số cân nặng theo chiều dài cao.

Hãy nhớ rằng, trẻ sơ sinh cần một chế độ ăn nhiều chất béo để hỗ trợ sự phát triển trong giai đoạn sơ sinh. Trẻ bú mẹ hoàn toàn nhận được khoảng một nửa lượng calo hàng ngày từ chất béo trong sữa mẹ. Do đó, việc hạn chế calo nhằm mục đích giảm cân không được khuyến khích cho trẻ từ 2 tuổi trở xuống.

Tuy nhiên, chất béo và calo dư thừa vẫn có thể là một vấn đề đáng lo ngại. Ví dụ, quá nặng có thể làm chậm quá trình bò và đi. Đây là những phần thiết yếu của sự phát triển cả về thể chất và tinh thần của trẻ. Trong khi một đứa trẻ lớn có thể không trở thành một đứa trẻ thừa cân, một đứa trẻ béo phì thường vẫn có thể mắc béo phì khi trưởng thành.

3. Một số lưu ý để giữ cho em bé có cân nặng hợp lý

Theo dõi sự tăng cân của bạn trong thai kỳ, tăng cân quá mức trong thai kỳ có thể làm tăng cân nặng khi sinh của em bé. Nghiên cứu cho thấy rằng khi trọng lượng khi sinh tăng, nguy cơ béo phì ở trẻ em cũng tăng theo.

• Cho con bú: Một số nghiên cứu cho thấy rằng nuôi con bằng sữa mẹ làm giảm nguy cơ béo phì ở trẻ em.
• Hạn chế đồ uống có đường: Nước trái cây không phải là một phần cần thiết trong chế độ ăn của trẻ. Khi bạn bắt đầu cho trẻ ăn thức ăn đặc, hãy cân nhắc cung cấp các loại trái cây và rau quả bổ dưỡng.
• Thử các cách để xoa dịu em bé của bạn: Đừng tự động chuyển sang sữa mẹ hoặc sữa công thức để làm dịu tiếng khóc của trẻ. Đôi khi, một vị trí mới, một môi trường bình tĩnh hơn hoặc một cái chạm nhẹ nhàng là tất cả những gì cần thiết.
• Hạn chế sử dụng phương tiện truyền thông: Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ không khuyến khích trẻ em dưới 2 tuổi sử dụng phương tiện truyền thông. Con bạn càng xem nhiều TV, trẻ càng có nguy cơ bị thừa cân.
• Khi con bạn lớn hơn, hãy tiếp tục nói chuyện với bác sĩ về cân nặng và dinh dưỡng. Để được hướng dẫn thêm, bạn cũng có thể tham khảo ý kiến ​​của chuyên gia dinh dưỡng.

Để phòng tránh các bệnh lý mà trẻ nhỏ dễ mắc phải, cha mẹ nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng nâng cao sức đề kháng cho trẻ. Đồng thời bổ sung thêm thực phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B,... giúp hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường đề kháng để trẻ ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.

Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:

Vì sao cần bổ sung Lysine cho bé?

Vai trò của kẽm - Hướng dẫn bổ sung kẽm hợp lý

Nguồn tham khảo: babycenter.com, emro.who.in, mayoclinic.org