Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Lê Thảo Trâm - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh -
Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Chụp cắt lớp vi tính dựng hình mạch máu não là một trong những phương pháp tối ưu nhằm phát hiện kịp thời các tổn thương nhồi máu não và xuất huyết não. Nó cũng là công cụ hỗ trợ đắc lực giúp bác sĩ lượng hóa tổn thương tắc mạch máu não theo vùng. Ngoài ra, chụp CT mạch máu não cũng sẽ đánh giá được các tổn thương như phình động mạch não, dị dạng động mạch não... chẩn đoán sớm đột quỵ não.
1. Chụp cắt lớp vi tính mạch máu não là gì?
Đột quỵ não hay còn gọi là tai biến mạch máu não là bệnh lý rất phổ biến trong cấp cứu. Nó được chia thành hai loại là nhồi máu não (tắc mạch máu não) và xuất huyết não (chảy máu não). Bệnh thường xảy ra ở những người lớn tuổi kèm theo bệnh lý khác như tiểu đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, phình mạch máu não... Vì vậy, phát hiện các dấu hiệu để chẩn đoán và có phác đồ điều trị kịp thời cho các bệnh nhân này sẽ cứu sống được họ đồng thời giảm tỷ lệ tàn tật hay di chứng do bệnh để lại.
Để chẩn đoán bệnh chính xác và sớm thì phương pháp chụp cắt lớp vi tính mạch máu não sẽ là một trong những lựa chọn ưu tiên của các bác sĩ. Đây là một trong những phương pháp sử dụng kỹ thuật ảnh tiên tiến cùng với tia X để chẩn đoán bệnh lý mạch máu thần kinh.
Chụp CT mạch máu não có khả năng chẩn đoán được các dị dạng mạch máu não, phình mạch máu não, dò động mạch cảnh xoang hang hoặc các trường hợp cần được đánh giá hẹp, tắc huyết khối động mạch não, các xoang tĩnh mạch.
2. Khi nào chỉ định và chống chỉ định với những trường hợp nào?
2.1. Chỉ định chụp CT mạch máu não
Bác sĩ sẽ chỉ định chụp cắt lớp vi tính mạch máu não trong những trường hợp sau:
● Những người nghi ngờ có sự bất thường của mạch máu não chẳng hạn như chảy máu dưới nhện, chảy máu nhu mô não, chảy máu não thất...
● Những người có dấu hiệu dị dạng mạch máu não, hay động kinh do dị dạng mạch máu não
● Những người bị đột quỵ do nhồi máu não, nhồi máu động mạch, nhồi máu tĩnh mạch
● Những người có biểu hiện rò động tĩnh mạch màng cứng, dò động mạch cảnh xoang hang
● Những người có huyết khối tĩnh mạch, xoang tĩnh mạch não
● Những người bị dị dạng mạch máu vùng da đầu
● Những người mắc u màng não và cần đánh giá nguồn mạch nuôi khối u...
Ngoài ra, phương pháp này còn được sử dụng để theo dõi sau điều trị bệnh lý mạch máu não. Với những trường hợp phải can thiệp ngoại khoa hoặc nút mạch thì cần yêu cầu kỹ thuật cắt lớp có 64 dãy trở lên để đánh giá được toàn bộ vùng nhiễu kim loại .
2.2. Chống chỉ định chụp CT mạch máu não
● Những trường hợp vùng thăm khám (sọ não) có chứa nhiều kim loại gây nhiễu ảnh làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm
● Phụ nữ có thai
● Những trường hợp có phản ứng dị ứng với thuốc cản quang iod.
3. Bệnh nhân cần chuẩn bị gì trước khi chụp
Trước khi chụp cắt lớp vi tính hàm mặt người bệnh sẽ được yêu cầu tháo bỏ tất cả các vật bằng kim loại như trang sức, răng giả, kẹp tóc... Bởi vì chúng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.
Bệnh nhân sẽ được yêu cầu không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì trong vài giờ ( khoảng 4 đến 6 giờ) trước khi thực hiện xét nghiệm.
Người bệnh sẽ được bác sĩ chuyên khoa và kỹ thuật viên giải thích chi tiết về kỹ thuật này nhằm giúp cho bệnh nhân phối hợp được dễ dàng hơn.
Nếu người bệnh không nằm yên được, thì bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân sử dụng thuốc an thần.
4. Các bước thực hiện chụp cắt lớp vi tính mạch máu não
Bệnh nhân được hướng dẫn nằm trên bàn của máy, tư thế thả lỏng. Đồng thời, bệnh nhân sẽ cố định lại bằng dây đai để có thể duy trì vị trí đúng trong suốt quá trình kiểm tra. Nếu bệnh nhân có chuyển động nhỏ sẽ khiến cho ảnh mờ làm giảm chất lượng của hình ảnh cũng như kết quả xét nghiệm.
Kỹ thuật viên bắt đầu chụp định vị và tiến hành đặt trường chụp sọ não. Tiếp theo là phát tia X và xử lý các hình ảnh đánh giá nhu mô não, đồng thời lựa chọn các ảnh cần thiết có thể quan sát bệnh lý rõ ràng nhất.
Tiến hành đặt tĩnh mạch bằng kim 18G, nối máy bơm tiêm điện 2 nòng ( trong đó 1 nòng là thuốc và 1 nòng là nước muối sinh lý) cùng với thuốc cản quang iod. Trước tiên sẽ chụp không tiêm thuốc cản quang. Kết quả cho được để thực hiện test bolus động mạch cảnh chung ở ngang mức đốt sống cổ C4. Sau đó, tiêm thuốc cản quang và tiếp tục sử dụng tia X để chụp. Hình ảnh thu được sẽ được dựng hình hệ thống của động mạch não làm nổi bật bệnh lý liên quan đến mạch máu não.
Chụp CT mạch máu não có khả năng chẩn đoán được các dị dạng mạch máu não, phình mạch máu não, dò động mạch cảnh xoang hang hoặc các trường hợp cần được đánh giá hẹp, tắc huyết khối động mạch não, các xoang tĩnh mạch và nhiều căn bệnh khác. Thực tế các bệnh lý về não nếu không được thăm khám và điều trị sớm có thể để lại các biến chứng bệnh nguy hiểm, thậm chí có thể để lại di chứng đến suốt đời.
Chụp CT cắt lớp vi tính mạch máu não là một trong các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh được Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec áp dụng, để từ đó phát hiện các bệnh lý về não, dị dạng máu não,...chẩn đoán sớm bệnh đột quỵ não ở giai đoạn đầu,...Đặc biệt để nâng cao kết quả chẩn đoán, hiện nay Vinmec đã và đang tiếp tục đầu tư các máy chụp CT, chụp X-quang, MRI hiện đại,... kết hợp với các dịch vụ y tế thăm khám, điều trị, tầm soát sớm các bệnh ung thư.
Đặc biệt hiện nay, Chụp cộng hưởng từ - MRI/MRA được coi là công cụ “vàng” tầm soát đột quỵ não. MRI được sử dụng để kiểm tra tình trạng hầu hết các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt có giá trị trong chụp ảnh chi tiết não hoặc thần kinh cột sống. Do có độ phân giải và tương phản tốt nên hình ảnh MRI cho phép phát hiện ra các điểm bất thường ẩn sau các lớp xương mà các phương pháp tạo ảnh khác khó có thể nhận ra. MRI có thể cho kết quả chuẩn xác hơn so các kỹ thuật dùng tia X (ngoại trừ kỹ thuật chụp DSA đánh giá mạch máu) trong chẩn đoán các bệnh lý não, tim mạch, đột quỵ,... Hơn nữa, quá trình chụp bằng MRI không gây tác dụng phụ như trong chụp X-quang hay cắt lớp vi tính (CT).\
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện đang sở hữu Hệ thống chụp MRI 3.0 Tesla được trang bị tối tân bởi hãng GE Healthcare (Mỹ) với chất lượng hình ảnh cao, cho phép đánh giá toàn diện, không bỏ sót tổn thương mà lại giảm được thời gian chụp. Công nghệ Silent giúp hạn chế gây ra tiếng ồn, tạo sự thoải mái và giảm căng thẳng cho khách hàng trong quá trình chụp, giúp cho việc thu hình đạt chất lượng tốt hơn và rút ngắn thời gian chụp.Với hệ thống MRI tối tân và áp dụng các phương pháp can thiệp mạch não hiện đại, đội ngũ chuyên gia chẩn đoán hình ảnh và thần kinh giàu kinh nghiệm, được đào tạo bài bản, Vinmec là địa chỉ khám, tầm soát nguy cơ đột quỵ uy tín được khách hàng tin cậy.
Trong thời gian qua; Vinmec đã cấp cứu, điều trị kịp thời thành công nhiều trường hợp đột quỵ, không để lại di chứng: Cứu sống người bệnh bị 2 lần đột quỵ não liên tiếp; Ứng cứu nữ du khách nước ngoài thoát khỏi “cửa tử” đột quỵ;...
