Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Lê Thảo Trâm - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh -
Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Chụp cắt lớp vi tính cột sống thắt lưng bằng cách sử dụng chùm tia X quay để quan sát các mức độ khác nhau hoặc các lát cắt của thắt lưng. Kết quả của phương pháp này giúp bác sĩ có thể đánh giá chấn thương như vỡ đĩa đệm, hay bất kỳ những vấn đề bất thường nào của xương, và cột sống.
1. Chụp cắt lớp vi tính cột sống thắt lưng để làm gì?
Chụp cắt lớp vi tính cột sống thắt lưng là sử dụng tia X tạo ra hình ảnh cắt ngang bộ phận của cơ thể tại vị trí cột sống thắt lưng. Máy quét vòng tròn cơ thể và gửi hình ảnh về màn hình máy tính để bác sĩ và kỹ thuật viên có thể quan sát được.
Phần thắt lưng của cột sống là một khu vực phổ biến xảy ra các vấn đề liên quan đến lưng. Theo đó, cột sống thắt lưng gần như là phần thấp nhất của cột sống. Nó được tạo thành từ năm xương đốt sống. Bên dưới cột sống thắt lưng là xương cùng và bên dưới xương cùng là xương cụt (xương đuôi). Ngoài ra, còn có một số thành phần khác của cột sống thắt lưng như: Các mạch máu lớn, dây thần kinh, gân, dây chằng và sụn.
Chụp cắt lớp vi tính cột sống thắt lưng là một trong những xét nghiệm hình ảnh mà bác sĩ có thể sử dụng để chẩn đoán các vấn đề liên quan đến cột sống bao gồm đau do chấn thương, do nhiễm trùng hoặc các bệnh lý khác. Vì vậy, thực hiện chụp cắt lớp vi tính cột sống thắt lưng khi có những dấu hiệu như:
● Đau lưng kèm theo sốt
● Dị tật bẩm sinh ảnh hưởng đến cột sống
● Nhiễm trùng
● Chấn thương cột sống phần dưới
● Dây thần kinh bị chèn ép
● Có vấn đề liên quan đến kiểm soát bàng quang
● Ung thư
● Cột sống yếu, tê hoặc các vấn đề khác liên quan đến chân.
2. Bệnh nhân cần chuẩn bị gì trước khi chụp cột sống thắt lưng?
Chụp cắt lớp vi tính cột sống thắt lưng là một xét nghiệm không xâm lấn. Trước khi thực hiện xét nghiệm, người bệnh sẽ được yêu cầu mặc áo choàng của bệnh viện. Đồng thời, tháo bỏ toàn bộ trang sức, các vật kim loại ra khỏi cơ thể.
Một số trường hợp cần phải sử dụng thêm thuốc nhuộm đặc biệt (thuốc cản quang). Thuốc này giúp tăng độ tương phản ở các khu vực cụ thể được hiển thị tốt hơn trên tia X. Thuốc sẽ được tiêm tĩnh mạch ở bàn tay hoặc cẳng tay. Hoặc nó có thể được tiêm vào ống sống. Trong một số trường hợp cụ thể, bệnh nhân sẽ được yêu cầu không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì trong 4 đến 6 giờ trước khi tiến hành chụp phim. Với những trường hợp đã từng có phản ứng dị ứng với thuốc cản quang thì bạn nên trao đổi với bác sĩ điều trị để có phương án xử lý.
3. Các bước thực hiện chụp cắt lớp vi tính cột sống thắt lưng
Người bệnh sẽ được bác sĩ chuyên khoa và kỹ thuật viên giải thích chi tiết về kỹ thuật này nhằm giúp cho bệnh nhân phối hợp được dễ dàng hơn.
Kỹ thuật viên sẽ hướng dẫn bệnh nhân nằm ngửa ở trong khung máy, hai vai hạ thấp tối đa, còn hai tay có thể giơ cao lên trên đầu hoặc có thể để dọc theo cơ thể. Trong quá trình chụp, kỹ thuật viên sẽ yêu cầu bệnh nhân nhịn thở và không nuốt tránh làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Sau đó, kỹ thuật viên sẽ tiến hành chụp cắt lớp toàn bộ khu cột sống ở hướng đứng dọc. Quá trình xét nghiệm này có thể mất khoảng 10 đến 15 phút.
Nhận định kết quả:
● Kết quả hình ảnh sẽ giúp bác sĩ đánh giá tổn thương thân đốt như: vỡ thân đốt, xẹp thân đốt, trượt thân đốt, đặc biệt là trường hợp di lệch tổn thương sau thân đốt, các tổn thương cung sau, máu tụ do chấn thương, các dấu hiệu thoát vị đĩa đệm, những tổn thương phần mềm rãnh sống, ...
● Kết quả này còn có thể quan sát được các tổn thương trong bệnh thoái hoá đốt sống như: thoái hoá khối khớp bên, thoái hoá dây chằng, trượt đốt sống do thoái hoá, hẹp ống sống.
Ngoài ra còn đánh giá các bất thường của bẩm sinh cột sống.
4. Cách xử trí những biến chứng có thể xảy ra
Thực hiện chụp cắt lớp vi tính cột sống thắt lưng giúp bác sĩ có thể dễ dàng chẩn đoán và xử trí bệnh sớm mang lại hiệu quả điều trị cao. Tuy nhiên, xét nghiệm này sẽ có một số biến chứng có thể xảy ra.
● Nguy cơ phơi nhiễm tia X: Do đó, cần theo dõi và kiểm soát chặt chẽ đảm bảo sử dụng dung lượng phóng xạ ít nhất. Ngoài ra, với một số trường hợp cụ thể cần sử dụng thuốc cản quang để tăng độ chính xác cho các khu vực được chụp có thể gây ra phản ứng dị ứng. Dị ứng nhẹ có thể là ngứa, buồn nôn, hắt hơi, nổi mề đay. Khi đó, bác sĩ có thể sẽ sử dụng thuốc kháng histamin hoặc steroid trước khi chụp phim.
● Với những người bệnh mắc bệnh tiểu đường hoặc các bệnh thận nên thông báo cho bác sĩ nếu phải sử dụng thuốc cản quang. Khi đó, bác sĩ sẽ bổ sung chất lỏng cho bệnh nhân sau xét nghiệm để giúp loại bỏ iod ra khỏi cơ thể.
● Trong một số trường hợp sử dụng thuốc cản quang có phản ứng dị ứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến tình mạng (sốc phản vệ). Hãy báo cho bác sĩ để có phương án xử lý kịp thời.
Chụp cắt lớp vi tính cột sống thắt lưng là một trong những phương pháp hữu hiệu giúp bác sĩ thể đoán và điều trị hiệu quả các bệnh lý liên quan đến cột sống thắt lưng nhưng phương pháp này có thể để lại một số biến chứng như phơi nhiễm tia X, dị ứng,... Vì thế bệnh nhân khi nghi ngờ mắc các bệnh liên quan đến cột sống nên chọn các địa chỉ thăm khám uy tín để hạn chế tối đa các biến chứng này.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã và đang tiếp tục đầu tư các loại máy móc hiện đại để phục vụ công tác chụp cắt lớp vi tính, chụp X-quang,... trong việc chẩn đoán hình ảnh, trong đó có quy trình thăm khám các bệnh về cột sống, xương khớp. Đặc biệt để đem lại hiệu quả cao trong việc khám và điều trị bệnh, hiện nay Vinmec còn thiết kế nhiều dịch vụ y tế đi kèm với các bác sĩ chuyên khoa xương khớp hàng đầu thực hiện sẽ đem lại kết quả điều trị tốt nhất cho Quý khách hàng.
Để được thăm khám và điều trị bệnh Vinmec, Quý khách vui lòng đến trực tiếp Hệ thống Y tế Vinmec hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.
Nguồn tham khảo: .healthline.com, medlineplus.gov
