Phần lớn PSA trong máu được gắn với các protein huyết tương, PSA không gắn với protein được gọi là PSA tự do hay free PSA. Việc xác định tỷ số fPSA / tPSA được coi là phương pháp xét nghiệm hiệu quả cho việc chẩn đoán phân biệt giữa các trường hợp ung thư tuyến tiền liệt với các bệnh khác.
1. PSA là viết tắt của từ gì?
Chỉ số PSA là viết tắt của kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt với tên tiếng Anh là Prostate-specific antigen, là một glycoprotein được mã hóa bởi gen KLK3 (Kallikrein-3), được tiết ra bởi các tế bào biểu mô của tuyến tiền liệt ở người đàn ông.
2. Chỉ số free PSA là gì?
Phần lớn PSA trong máu được gắn với các protein huyết tương, một lượng nhỏ khoảng 30% của PSA không gắn với protein và không có hoạt tính phân hủy protein được gọi là free PSA. Tỷ lệ PSA tự do/ PSA toàn phần (free PSA/ total PSA ratio = fPSA/ tPSA) góp phần đánh giá trong chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt khi nồng độ tPSA khoảng từ 4 đến 10 ng/mL. Nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt cao khi tỷ lệ fPSA/ tPSA ≤ 0,15.
3. Chỉ số PSA và fPSA chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt
Ung thư tuyến tiền liệt hay còn gọi là ung thư tiền liệt tuyến là một dạng của ung thư phát triển trong tuyến tiền liệt trong hệ sinh dục nam. Ung thư tuyến tiền liệt phát triển chậm, tuy nhiên nếu không phát hiện sớm sẽ chuyển qua di căn lan sang các bộ phận khác của cơ thể, đặc biệt là vào trong xương và các hạch bạch huyết.
Ung thư tuyến tiền liệt gây cảm giác đau đớn và khó khăn trong việc đi tiểu, quan hệ tình dục gặp vấn đề, hoặc rối loạn chức năng cương dương. Các triệu chứng khác có khả năng phát triển trong giai đoạn sau của bệnh
Sự phát triển của ung thư tiền liệt tuyến liên quan đến nhiều yếu tố gồm cả yếu tố di truyền và chế độ ăn uống. Ung thư tuyến tiền liệt được phát hiện từ các triệu chứng bất thường, kiểm tra thể chất, xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA), hoặc sinh thiết.
Ở giai đoạn đầu đàn ông mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt thường không có những triệu chứng rõ ràng. Xét nghiệm PSA chỉ ra các vấn đề của tuyến tiền liệt để lựa chọn phương pháp điều trị kịp thời. Đây cũng là xét nghiệm đo mức kháng nguyên đặc hiệu với tuyến tiền liệt (PSA) trong máu. Đối với người lớn tuổi thì tuyến tiền liệt to ra và lượng PSA cũng tăng cao. Lượng lớn PSA trong máu qua PSA Test cho thấy tuyến tiền liệt gặp vấn đề nhưng không nhất thiết là ung thư. PSA tăng cao có thể do phì đại nhiếp tuyến hay viêm tuyến tiền liệt và ít phổ biến hơn là ung thư tuyến tiền liệt
Xét nghiệm PSA làm tăng khả năng phát hiện bệnh ung thư, từ đó xác định bằng cách lấy sinh thiết tuyến tiền liệt và kiểm tra dưới kính hiển vi để chẩn đoán phân biệt. Các kiểm tra sau đó nữa như quét CT và chụp cắt lớp xương, có thể được thực hiện để xác định di căn.
Điều trị cho người bệnh ung thư tuyến tiền liệt có thể lựa chọn các phương pháp như phẫu thuật, xạ trị, xạ phẫu, và liệu pháp proton. Các phương pháp điều trị khác như liệu pháp nội tiết tố, hóa trị, phương pháp cắt lạnh, và HIFU (sóng siêu âm tập trung cường độ mạnh), tùy thuộc vào tình trạng lâm sàng và kết quả mong muốn.
Vấn đề tuổi tác và sức khỏe cơ bản của đàn ông, mức độ di căn, hình dạng khối u dưới kính hiển vi và đáp ứng của bệnh ung thư với các điều trị ban đầu rất quan trọng trong việc chẩn đoán bệnh. Quyết định điều trị ung thư tuyến tiền liệt cục bộ (khối u được chứa trong tuyến tiền liệt) với mục đích chữa bệnh là sự đánh đổi của bệnh nhân giữa lợi ích được mong đợi và những ảnh hưởng có hại về thời hạn tồn tại và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Xét nghiệm là một phần quan trọng trong quá trình chẩn đoán và điều trị cho người bệnh. Vì thế khoa xét nghiệm tại bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec được trang bị đầy đủ các thiết bị xét nghiệm đồng bộ và hiện đại nhằm sàng lọc và tầm soát ung thư cũng như đội ngũ kỹ thuật viên xét nghiệm thành thạo và chuyên nghiệp áp dụng các quy trình vận hành theo tiêu chuẩn y tế quốc tế. Một trong số đó là xét nghiệm sàng lọc ung thư tiền liệt tuyến ở nam giới trên 40 tuổi đã đưa vào chương trình khám sức khỏe, đặc biệt là những người được chẩn đoán phì đại tiền liệt tuyến.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City đã triển khai thực hiện các kỹ thuật xét nghiệm PSA chẩn đoán ung thư, sàng lọc ung thư tiền liệt tuyến ở nam giới trên 40 tuổi, đặc biệt là những người được chẩn đoán phì đại tiền liệt tuyến đưa vào chương trình khám sức khỏe cho nam giới. Khách hàng đăng ký gói khám sức khỏe tổng quát tại bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để được kiểm tra và tầm soát bệnh kịp thời.
Khách hàng có thể trực tiếp đến Vinmec Times City để thăm khám hoặc liên hệ hotline 0243 9743 556 để được hỗ trợ.
XEM THÊM:
