Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Trịnh Thị Thanh Huyền - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
Làm thế nào để xây dựng một chế độ ăn cho mẹ nhiều sữa mà không gây béo phì, tăng cân luôn là vấn đề thắc mắc mà các mẹ bỉm sữa đặt ra hiện nay.
1. Nhu cầu dinh dưỡng của mẹ trong giai đoạn cho con bú
Chế độ ăn cho mẹ nhiều sữa luôn là mối quan tâm hàng đầu của phụ nữ trong giai đoạn cho con bú. Các chuyên gia, bác sĩ và khoa học hiện đại đã chứng minh rằng, sữa mẹ là vô cùng quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ trong 6 tháng đầu đời. Tuy rằng, nguồn sữa mẹ tự nhiên ở mỗi người phụ nữ luôn “hằng định” và sẽ được sản xuất khi cần thiết, thế nhưng, rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chế độ dinh dưỡng của bà mẹ có những ảnh hưởng quan trọng đến lượng sữa tiết ra của mẹ.
Nếu mẹ ăn thiếu các vi chất, vitamin cần thiết thì cũng đồng nghĩa với việc các dưỡng chất để nuôi trẻ sẽ không đủ, các kháng thể tự nhiên được cung cấp trực tiếp từ sữa mẹ tới trẻ sẽ không thể giúp trẻ khỏe mạnh trong 6 tháng non nớt đầu đời.
Chế độ ăn uống và dinh dưỡng ảnh hưởng tới:
- Nhu cầu năng lượng của người mẹ: Phụ nữ trong giai đoạn nuôi con bú có nhu cầu năng lượng cao hơn 500 Kcal so với bình thường;
- Nhu cầu về Protein (chất đạm) cũng tăng cao theo khuyến cáo của các chuyên gia và bác sĩ. Theo các nghiên cứu đã được thẩm định và công bố, các bà mẹ Việt cần được bổ sung thêm 19g protein mỗi ngày so với nhu cầu bình thường trong 6 tháng đầu tiên và 13g/ngày với 6 tháng tiếp theo;
- Nhu cầu Lipid (chất béo): Người mẹ cần tới 20-30% năng lượng chất béo trong khẩu phần ăn hàng ngày;
- Nhu cầu về vitamin, khoáng chất và nước: Để đảm bảo cho việc sản xuất sữa.
Chế độ ăn nhiều sữa là một trong những quan tâm hàng đầu của các bà mẹ hiện nay.
2. Xây dựng chế độ ăn nhiều sữa cho mẹ mà vẫn không béo
Các bà mẹ trong giai đoạn nuôi con bú thường phải thực hiện chế độ ăn tăng bữa để đảm bảo năng lượng và các nhu cầu về dinh dưỡng, từ đó đảm bảo việc tiết sữa cho con. Điều này rất tốt cho bé nhưng vô tình sẽ khiến cho mẹ bị tăng cân không kiểm soát và về sau sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cũng như tinh thần của người mẹ. Do vậy, các mẹ cần một chế độ ăn nhiều sữa không béo hợp lý nhất có thể.
Để đảm bảo một chế độ ăn giúp mẹ nhiều sữa mà vẫn đảm bảo nhu cầu giảm cân, mẹ cần phải lưu ý các điều sau đây:
- Kiểm soát thành phần các thực phẩm ăn vào mỗi ngày - ăn đủ, không ăn thêm với suy nghĩ: ăn nhiều nữa thì sữa sẽ dồi dào. Lượng sữa mẹ tiết ra có một giới hạn nhất định hàng ngày, chính vì vậy, mẹ không cần ăn thêm nhiều khẩu phần đã được định sẵn với mong muốn có thêm sữa cho con.
- Thay thế các loại thực phẩm dễ tăng cân bằng các món có khả năng bổ sung năng lượng tương tự: mẹ không cần thiết phải nạp tinh bột bằng món cơm thông thường hoặc các loại thực phẩm khiến mẹ dễ “nặng ký” hơn. Dùng gạo lứt, khoai lang,... để giúp mẹ vẫn giữ được dáng cũng là một trong những lựa chọn khả thi để mẹ có một chế độ ăn nhiều sữa mà không béo.
- Chọn các loại thực phẩm “đa chất”: mẹ có thể vừa nạp vitamin A, vừa bổ sung chất xơ và nước nếu dùng các món ăn dồi dào chất dinh dưỡng ví dụ như các loại quả, trái cây tự nhiên chẳng hạn. Việc ăn uống “đa chất” giúp mẹ giảm lượng thức ăn nạp vào người nhưng cũng đồng thời đảm bảo rằng sữa mà con bú có đủ các dinh dưỡng cần thiết.
- Chia nhỏ bữa ăn hàng ngày cũng là mấu chốt của một chế độ ăn nhiều sữa mà không béo: cơ thể mẹ cần có một khoảng thời gian để chuyển hoá năng lượng. Càng chia nhỏ bữa ăn càng giúp “hệ thống” của cơ thể mẹ có đủ thời gian để làm việc và không để lại những năng lượng dư thừa, dễ khiến mẹ tăng cân.
- Uống đủ 2 - 2,5 lít nước mỗi ngày để đảm bảo cho việc tiết sữa tự nhiên và đồng thời thải độc cơ thể tối đa.
3. Lưu ý đối với các mẹ đang cho con bú
Có được một chế độ ăn nhiều sữa vẫn chưa đủ, muốn con và mẹ đều khỏe mạnh, mẹ cần phải hạn chế tối đa:
- Ăn các loại thức ăn nhiều gia vị (ớt, tiêu, tỏi,...);
- Sử dụng rượu, cà phê và thuốc lá;
- Ăn uống không bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm;
- Ăn đồ ngọt nhiều;
- Lười vận động, không luyện tập thể dục thể thao;
- Căng thẳng, thiếu ngủ.
Sức khoẻ của người mẹ rất quan trọng bởi vì chỉ có khi mẹ khoẻ thì em bé mới có thể phát triển toàn tiện, khoẻ mạnh tối đa. Để có được một chế độ ăn nhiều sữa mà không béo đòi hỏi ở người mẹ sự kiên trì nhất định - tuy không khó để thực hiện nhưng để duy trì là không dễ dàng.
Thạc sĩ. Bác sĩ Trịnh Thị Thanh Huyền được đào tạo chuyên sâu về siêu âm sản khoa, phẫu thuật nội soi và nội soi tử cung tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương và có hơn 13 năm kinh nghiệm công tác tại Bệnh viện Phụ sản Hải Phòng.
Hiện bác sĩ đang là Bác sĩ Sản phụ khoa tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng
Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY
