Chẩn đoán phân biệt u ác - u lành nhờ hóa mô miễn dịch

Ngày nay hóa mô miễn dịch đã trở thành một phương pháp hiện đại, rất hữu hiệu và không thể thiếu cho nhà giải phẫu bệnh trong công tác chẩn đoán phân biệt u ác- u lành không chỉ dừng lại ở công tác chẩn đoán mà còn sử dụng rất hiệu quả cho tiên lượng cũng như điều trị bệnh.

1. Hóa mô miễn dịch là gì?

Nhuộm hóa mô miễn dịch là phương pháp được áp dụng phổ biến. Được thực hiện để phát hiện các tế bào bị bệnh trong cơ thể. Đặc biệt nhất là tế bào ung thư. Phương pháp này sử dụng kết hợp hóa chất với phản ứng miễn dịch. Qua đó quan sát sự tồn tại của kháng nguyên ung thư trong một mô bệnh phẩm. Thông thường, các kháng nguyên này không được thể hiện dưới dạng một hình thái sinh học có thể quan sát. Bằng cách “nhuộm” với kỹ thuật miễn dịch huỳnh quang hoặc miễn dịch men. Từ đó các bác sĩ có thể nhận biết chúng một cách dễ dàng dưới kính hiển vi. Nhuộm hóa mô sinh học là cơ sở quan trọng để kết luận bệnh ung thư.

Hoá mô miễn dịch giúp chẩn đoán phân biệt về bản chất và nguồn gốc của tế bào, bản chất của mô u thông qua sự hiện diện của một số kháng nguyên đặc hiệu, đặc biệt trong trường hợp các mô kém biệt hoá hoặc không biệt hoá trên mô học. Trong một số trường hợp, hóa mô miễn dịch giúp cho việc chẩn đoán phân biệt giữa u lành và u ác, chẳng hạn như sử dụng một số dấu ấn miễn dịch trong chẩn đoán phân biệt các u lympho ác tính với các tổn thương khác của hạch.

Hoá mô miễn dịch còn giúp xác định các dấu hiệu của thành phần tế bào ở mức sinh học phân tử, qua đó người ta có thể tìm thấy mối liên quan giữa tình trạng của tế bào và mô với các rối loạn về quá trình phát triển như quá trình phát sinh, phát triển của mô ung thư (các dấu hiệu liên quan đến gen ung thư, yếu tố phát triển bì, yếu tố tăng sinh ...) hoặc các rối loạn khác như rối loạn chuyển hoá, rối loạn do viêm, nhiễm trùng gây ra.

Ban đầu, phương pháp này được áp dụng chủ yếu để chẩn đoán bệnh, nhưng với việc phát hiện các phân tử sinh học mới thì hóa mô miễn dịch không chỉ giúp chẩn đoán mà còn sử dụng rất hiệu quả cho tiên lượng cũng như điều trị bệnh, đặc biệt là hướng điều trị mới đầy hứa hẹn, đã và đang được tiến hành nghiên cứu, áp dụng vào thực

2. Ý nghĩa của hóa mô miễn dịch

• Giúp chẩn đoán xác định nguồn gốc của u không biệt hoá, giúp chẩn đoán phân biệt giữa các tổn thư­ơng gần giống nhau: U lành hay ác tính, u là của cơ quan nào. U lành và u ác có hình ảnh của tổn thương rất giống nhau, đôi khi rất khó để khẳng định tổn thương của bệnh nhân là lành tính hay ác tính và tổn thương này là của cơ quan nào nếu tổn thương nằm ở vị trí giao thoa hay u đã xâm lấn 2 hay nhiều cơ quan kề nhau.

• Thông qua xét nghiệm, các bác sĩ có thể quan sát chính xác sự có mặt của kháng thể trên tế bào ung thư trong mô. Qua đó các đánh giá về hình thái học và kiểu hình miễn dịch của tế bào ung thư có thể được đưa ra một cách thuận lợi nhất
• Giúp phân loại u lympho ác tính
• Định hư­ớng nguồn gốc của di căn. Bệnh nhân nhập viện được chẩn đoán với tổn thương di căn ở vị trí nào đó, tuy nhiên không phải lúc nào u nguyên phát cũng được xác định chắc chắn. Hóa mô miễn dịch giúp xác định u nguyên phát đó để điều trị cho bệnh nhân
• Hóa mô miễn dịch cũng giúp xác định các loại ung thư biểu mô di căn không rõ nguồn gốc nguyên phát....
• Với các bệnh nhân ung thư di căn, hóa mô miễn dịch là phương pháp chẩn đoán hiệu quả hơn so với tiêu bản nhuộm. Bởi các tiêu bản nhuộm thường quy sẽ khó có thể đưa ra được những gợi ý phù hợp để khẳng định tình trạng bệnh
• Xác định sự hiện diện của một yếu tố tiên lư­ợng
• Sự biểu lộ đích điều trị
• Đánh giá mức độ ác tính
• Đánh giá tình trạng di căn

3. Các bước thực hiện kỹ thuật hóa mô miễn dịch

Bước 1: Chuẩn bị mẫu nhuộm hóa mô miễn dịch

• Mô lấy từ bệnh nhân sẽ được dùng làm mẫu nhuộm. Các mô này sẽ được xử lý trước khi tiến hành quan sát dưới kính hiển vi. Đầu tiên, bác sĩ sẽ cắt mỏng các mô bằng các thiết bị hiện đại.

• Tiêu bản sau đó được xử lý làm khô với alcohol, nồng độ tăng dần từ 50% tới 100%. Sau bước làm khô, các mô này sẽ trải qua bước làm sạch bằng hợp chất xylene. Trong một số trường hợp cố định, khi mô được bảo quản và sử dụng phương pháp bảo quản đặc biệt.

Bước 2: Dấu ấn IHC chẩn đoán trong nhuộm hóa mô miễn dịch

Đây là bước quan trọng trong cách làm hóa mô miễn dịch. Kỹ thuật này sẽ cho phép xác định một protein. Với vai trò là kháng nguyên của tế bào ung thư có đang tồn tại trong mẫu hay không. Có rất nhiều loại dấu ấn IHC được sử dụng rộng rãi. Một số dấu ấn phổ biến bao gồm: BrdU, Cytokeratins, CD15 và CD30, Alpha fetoprotein, CD117 (KIT), CD10 (CALLA), Prostate specific antigen (PSA).

Các trường hợp khó để chẩn đoán là lành tính hay ác tính hoặc để phục vụ các mục đích khác như để tiên lượng, xác định các đích định hướng điều trị bệnh... thì việc chỉ định áp dụng hóa mô miễn dịch là cần thiết trên cơ sở phân tích đầy đủ và chi tiết chẩn đoán mô bệnh học nhuộm H.E thường quy, kết hợp các thông tin lâm sàng và các xét nghiệm khác. Mặt khác, việc thực hiện kỹ thuật hóa mô miễn dịch được tự động hóa, tuy nhiên cần chỉ định các dấu ấn nào cũng như chẩn đoán là bệnh gì thì vẫn phải được đọc chẩn đoán trực tiếp bởi bác sĩ giải phẫu bệnh, vì vậy vẫn phải cần có đội ngũ bác sĩ chuyên ngành có trình độ và kinh nghiệm.

Phương pháp hóa mô miễn dịch được áp dụng tại nhiều bệnh viện trong đó có bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City. Với trang bị máy hiện đại để thực hiện kỹ thuật hóa mô miễn dịch thế hệ mới nhất- máy nhuộm hóa mô miễn dịch tự động Bench Mark XT, máy hiện đại,theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), nhằm chẩn đoán bệnh nhanh chóng, chính xác, phục vụ cho tiên lượng và định hướng điều trị cho hầu hết các loại ung bướu. Bệnh viện có đầy đủ các dấu ấn miễn dịch và đặc biệt có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trình độ cao để thực hiện tốt kỹ thuật hóa mô miễn dịch này đem lại hiệu quả cao cho bệnh nhân ung thư.

XEM THÊM:

• Những loại ung thư có khả năng chữa được cao nhất ?
• Giảm nguy cơ ung thư: Thay đổi lối sống - Chú trọng sàng lọc
• Tìm hiểu gói sàng lọc 4 bệnh ung thư phụ khoa ngay cả khi chưa có triệu chứng tại Vinmec