Quá trình chăm sóc bệnh nhân tại nhà sau phẫu thuật tim không chỉ là một hành trình quan trọng đòi hỏi sự kiên nhẫn. Bệnh nhân và người nhà cần tuân thủ đúng hướng dẫn và quy trình của bác sĩ để có thời gian hồi phục ngắn nhất, phát hiện các dấu hiệu nguy hiểm kịp thời. Hãy cùng bài viết điểm qua những điều mà người chăm sóc bệnh nhân cần lưu ý trong toàn bộ quá trình này.
1. Chăm sóc bệnh nhân tại nhà sau phẫu thuật tim hiệu quả khi sử dụng thuốc đúng chỉ định
Người chăm sóc và bệnh nhân cần phải đảm bảo nhớ rõ tên tất cả các loại thuốc mà bác sĩ đã kê đơn. Bác sĩ sẽ giải thích từng loại thuốc và tác dụng phụ một cách chi tiết, nếu không hiểu hãy hỏi bác sĩ thật cẩn thận. Các loại thuốc được kê đơn có thể bao gồm:
- Giảm huyết áp và nhịp tim;
- Ngăn chặn rối loạn nhịp tim;
- Thuốc chống đông máu;
- Giảm cholesterol;
- Cung cấp điện giải cho tim;
- Các thuốc nhuận tràng;
- Các loại thuốc mà bệnh nhân đã sử dụng trước phẫu thuật.
Trước khi xuất viện, bệnh nhân cần đảm bảo biết liều lượng, cách uống và thời điểm dùng tất cả các loại thuốc đã được kê đơn. Đồng thời, người bệnh cần uống thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, không được tự ý sử dụng bất kỳ loại thuốc nào mà chưa có sự cho phép của bác sĩ. Ngoài ra, hãy hỏi ý kiến bác sĩ về việc tái sử dụng các loại thuốc cũ bao gồm cả vitamin, thảo dược và các loại thuốc không kê đơn khác.
2. Hoạt động thường ngày ở mức độ vừa phải
Để tăng tốc độ hồi phục sau phẫu thuật trị bệnh tim mạch, bệnh nhân nên hoạt động ở mức vừa phải sau phẫu thuật trị bệnh tim. Mức độ hoạt động sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, ví dụ như bệnh nhân có thể bắt đầu từ việc tự mình ngồi trên ghế, sau đó tăng dần thành đi dạo quanh hành lang. Tuy nhiên, thông thường, bệnh nhân có thể thực hiện các hoạt động sinh hoạt bình thường ngay sau khi xuất viện. Ngoài ra, các chuyên gia vật lý trị liệu sẽ cung cấp thông tin và cùng người bệnh lập kế hoạch phù hợp để có thể thực hiện quá trình phục hồi ngay ở bệnh viện và khi trở về nhà.
Thời gian đầu sau khi phẫu thuật, bệnh nhân có thể cảm thấy bản thân không còn khoẻ mạnh như trước và xuất hiện tình trạng hụt hơi, khó thở. Đây là một triệu chứng bình thường và người bệnh sẽ mất thời gian để khả năng hoạt động trở lại bình thường. Chính vì thế, bệnh nhân cần giảm các hoạt động mạnh sau khi vừa phẫu thuật tim.
3. Bệnh nhân sau phẫu thuật tim cần lưu ý khi chăm sóc vết thương
Thông thường, vết thương sẽ mất từ sáu đến tám tuần để lành hoàn toàn, riêng xương ức cần từ tám đến mười hai tuần.
Bác sĩ và y tá sẽ hướng dẫn cụ thể về tần suất cần thay băng vết thương để chăm sóc bệnh nhân tại nhà sau phẫu thuật tim hiệu quả. Người bệnh có thể tắm bằng xà phòng thông thường hoặc gel tắm. Tuy nhiên, cần tránh để vết thương tiếp xúc trực tiếp với xà phòng và không nên cọ rửa chúng. Thay vào đó, hãy để nước xà phòng chảy qua vết thương.
Lau khô vết thương và tránh cọ rửa mạnh. Không sử dụng kem dưỡng trên vết thương và tránh sử dụng nước hoa cho đến khi vết thương đã lành hoàn toàn.
Trong một số trường hợp, vết thương ở chân hoặc ngực có thể trở nên đỏ và ngứa dọc theo đường khâu. Đây là một tình trạng bình thường và nguyên nhân có thể do chỉ khâu hoặc keo tan hóa.
Nếu vết thương trở nên đau hơn, chạm vào có cảm giác nóng, vết thương có dịch tiết ra hoặc bệnh nhân phát sốt, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.
4. Du lịch và lái xe
Bác sĩ sẽ khuyến nghị bệnh nhân không nên tự lái xe trong một tháng sau khi phẫu thuật trị bệnh tim mạch. Hãy ngồi ở ghế sau và mang theo gối hoặc khăn để đỡ phần ngực.
Nếu đi du lịch, người bệnh hãy tránh đi một mình và tránh ngồi lâu trong máy bay hoặc trong ô tô. Đặc biệt phải luôn mang theo tất cả các loại thuốc trong suốt chuyến đi.
5. Chăm sóc bệnh nhân tại nhà sau phẫu thuật tim bằng cách đảm bảo chất lượng giấc ngủ
Bệnh nhân có thể bị khó ngủ khi ở bệnh viện, và tình trạng này có thể kéo dài trong vài tuần sau khi xuất viện.
Giấc ngủ bị gián đoạn là điều bình thường và có thể cải thiện được. Đôi khi bệnh nhân cũng có thể gặp ác mộng. Hãy nghỉ ngơi khi cơ thể cảm thấy mệt mỏi. Tuy nhiên, cần chú ý, hạn chế ngủ quá nhiều vào ban ngày để tránh ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ vào ban đêm.
6. Sinh hoạt tình dục và không uống rượu
Bệnh nhân có thể tiếp tục sinh hoạt tình dục như bình thường trong khoảng thời gian từ hai đến bốn tuần, tùy thuộc vào tiến độ hồi phục. Đừng làm bất cứ điều gì khiến cơ thể cảm thấy không thoải mái hoặc gây áp lực lên ngực và chân.
Ngoài ra, không được uống rượu trong khoảng thời gian 6 tuần đầu sau khi phẫu thuật. Rượu có thể gây ra rối loạn nhịp tim, làm chậm quá trình làm lành vết thương và tăng tình trạng sưng chân. Vì vậy, nói không với rượu cũng là cách chăm sóc bệnh nhân tại nhà sau phẫu thuật tim.
7. Chế độ ăn uống
Trong quá trình chăm sóc bệnh nhân tại nhà sau phẫu thuật tim, bệnh nhân có thể có cảm thấy chán ăn, nhưng vẫn phải lưu ý ăn uống đầy đủ.
Có thể chia nhỏ thành nhiều bữa ăn nhưng vẫn đảm bảo bổ sung đủ lượng protein để chữa lành các vết thương, chẳng hạn như: đậu, trứng, thịt, cá và thịt gà, nhiều trái cây và rau quả. Hãy cố gắng tránh các món chiên và uống đủ nước theo khuyến nghị của bác sĩ.
Đảm bảo bổ sung đủ lượng sắt cho cơ thể, bệnh nhân có thể tham khảo các nhóm thịt đỏ không béo, rau xanh (đậu xanh, bắp cải và rau bina).
Nếu đang sử dụng thuốc chống đông, hãy hỏi bác sĩ về chế độ ăn phù hợp để đảm bảo tác dụng của thuốc.
Không nên ăn kiêng để giảm cân trong sáu tuần sau khi phẫu thuật hoặc theo chỉ định của bác sĩ trong các lần tái khám.
Nếu bị tiểu đường, bệnh nhân hãy tuân thủ chế độ ăn kiêng và theo dõi cẩn thận chỉ số đường huyết. Duy trì các giá trị ở mức bình thường để thúc đẩy quá trình lành vết thương và phục hồi sức khoẻ tốt.
8. Vệ sinh răng miệng
Đối với các trường hợp phẫu thuật điều trị bệnh van tim, bệnh nhân cần phải chăm sóc răng và vệ sinh răng miệng đúng cách.
Đánh răng hai lần mỗi ngày và chú ý các dấu hiệu nhiễm trùng vì nhiễm trùng trong miệng có thể di chuyển đến tim và van tim.
9. Các vấn đề khác
Ngoài các lưu ý về cách chăm sóc bệnh nhân tại nhà sau phẫu thuật tim được nêu ở trên, bệnh nhân và người nhà cần lưu ý thêm một số vấn đề khác như:
- Hạn chế thăm hỏi bởi người thân và bạn bè trong 2 tuần đầu sau mổ.
- Mặc đồ rộng, thoải mái tránh quần áo quá chặt bó vào vết mổ
- Phát hiện các dấu hiệu nguy hiểm: nếu bạn cảm thấy đột ngột khó thở, đau ngực, đánh trống ngực, mệt nhiều, vết mổ sưng nề, chảy dịch, sốt,... hãy liên hệ ngay với số điện thoại của bác sĩ điều trị.
- Nếu bạn có chẩn đoán suy tim, hãy theo dõi cân nặng hàng ngày theo hướng dẫn của nhân viên y tế.
- Sau khi xuất viện cần tái khám theo hẹn của bác sĩ phẫu thuật tim mạch.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
