Bài viết được viết bởi Bác sĩ Hồi sức cấp cứu, Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc
Mỗi người đều đã từng có lúc bị mệt mỏi do lao động nặng nhọc hoặc mất ngủ mỏi, mất sinh lực và uể oải là những triệu chứng rất hay gặp ở bệnh nhân trong bệnh khác nhau. Một bệnh nhân phàn nàn về mệt mỏi là một vấn đề khó, thầy thuốc gia đình vì có nhiều cách lý giải cho sự mệt mỏi. Khó mà chẩn đoán nha do sự lẫn lộn giữa bản tính chủ quan hay phàn nàn và mệt mỏi thật sự do bệnh lý.
1. Đại cương
Mệt mỏi hay gặp trong phần lớn dân cư và chiếm ít nhất 20% trong số những bệnh nhân tới khám ở phòng khám của bác sĩ gia đình. Các cuộc điều tra cộng đồng cho thấy có tới 50% những người được hỏi có bị mệt mỏi.
Đây cũng là lý do của khoảng 7 triệu lượt thăm khám và chi phí tới 1 tỷ đô la Mỹ mỗi năm. Valdini và công sự đã xác định rằng 58% những bệnh nhân tới gặp thầy thuốc gia đình với phàn nàn chủ yếu là mệt mỏi thì vẫn còn bị mệt mỏi sau lần khám đầu tiên l năm. Mệt mỏi mạn tính kéo dài trên 6 tháng ở cộng đồng dân chúng chiếm tỉ lệ từ 1775/100.000 tới 6321/100.000 dân.
Có một số triệu chứng lâm sàng được coi là nguyên nhân gây mệt mỏi mệt, như: cơn sốt nhẹ, suy nhược thần kinh, suy kiệt thần kinh, hội chứng DaCosta, Brucella mạn tính, hạ đường huyết, hội chứng dị ứng toàn thể, bệnh nấm Candida, và nhiễm virus Epstein - Ban mạn tính.
Năm 1987 Trung tâm kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (CDC) đã thiết lập định nghĩa lâm sàng cho hội chứng mệt mỏi. Các định nghĩa tương tự cũng có ở Ôxtrâylia. Hy vọng rằng các bảng phân loại như vậy có thể giúp cho việc tìm nguyên nhân và điều trị thành công hầu hết chứng bệnh này.
Đâu là đặc trưng của những bệnh nhân đến gặp bác sĩ gia đình của bệnh nhân có hai kiểu phân bố: Một đỉnh ở tuổi từ 15 đến 24 và một đỉnh 60, ở nữ nhiều hơn nhiều gấp ít nhất hai lần so với nam giới.
2. Chẩn đoán mệt mỏi
2.1 Các bệnh nhiễm trùng
- Hội chứng virus bệnh bạch cầu đơn nhân
- Viêm gan
- Viêm họng
- Viêm nội tâm mạc
- Các nhiễm trùng đường niệu
- Nhiễm HIV
2.2 Bệnh lao/ Ảnh hưởng của thuốc và độc tố
- Tác dụng phụ của thuốc lạm dụng rượu và ma tuý
2.3 Nhiễm độc mạn tính các rối loạn về nội tiết và chuyển hoá
- Rối loạn điện giải
- Suy giáp
- Hạ đường huyết
- Đái tháo đường
- Cường giáp
- Đói ăn
- Ăn kiêng béo phì
- Suy tuyến thượng thận
- Các tình trạng khối u
- Bệnh ác tính kín đáo (occult malignancy)
- Bệnh bạch cầu
- u lympho ung thư đại tràng
2.4 Các bệnh lý về mạch
- Bệnh tim do xơ mỡ động mạch
- Bệnh van tim
- Suy tim sung huyết
- Bệnh cơ tim
2.5 Các bệnh tim bẩm sinh/ Các bệnh phổi
- Hen/COPD Các rối loạn do dị ứng
2.6 Các bệnh khác
- Thiếu máu mang thai
- Bệnh lupus ban đỏ hệ thống
- Thiếu sắt
- Suy thận
- Trầm cảm lo âu phản ứng hoà giải
- Căng thẳng do hoàn cảnh sống nghiện rượu và ma tuý rối loạn tình dục
- Hành hạ vợ hoặc chồng, hành hạ trẻ em, hoặc các dạng bạo lực gia đình khác
- Căng thẳng do nghề nghiệp và hội chứng mất việc
3. Xử trí
Từ lần đến khám đầu, thầy thuốc nên bắt đầu giúp đỡ bệnh nhân cách đối phó với các triệu chứng hiệu quả hơn. Sau đây là các nguyên tắc cơ bản của xử trị hệ thống đối với bệnh nhân mệt mỏi kéo dài tiên phát.
- Thầy thuốc phải quan tâm và lo lắng về các tác động của sự mệt mỏi của bệnh nhân cũng như về nguyên nhân gây mệt mỏi. Mô tả các tác động của triệu chứng lên cuộc sống của bệnh nhân là một bước quan trọng để hiểu triệu chứng và để bắt đầu xử trí vấn đề.
- Thầy thuốc nên giải thích cho bệnh nhân ngay từ lần khám đầu tiên rằng các nguyên nhân gây mệt mỏi hay gặp nhất là trầm cảm và các vấn đề tâm lý. Thầy thuốc nên biết chắc thông tin này có nghĩa gì đối với bệnh nhân và liệu bệnh nhân có cho rằng các vấn đề tâm lý có vai trò trong mệt mỏi hay không.
- Thầy thuốc nên thảo luận với bệnh nhân về các nguyên nhân gây mệt mỏi hay gặp khác ngay từ lần khám đầu và đề nghị bệnh nhân nghĩ tới các khả năng này cho tới lần khám tiếp theo. Ở lần khám tiếp theo thầy thuốc có thể hỏi xem liệu về phía bệnh nhân có cơ hội đánh giá các khả năng có thể gây mệt mỏi hay không và có cách hiểu mới cho vấn đề này không.
Trong mỗi lần khám tiếp theo, thầy thuốc nên tiếp tục trở lại thảo luận về gia đình, về các vấn đề nghề nghiệp, tâm lý tình dục, và các tác nhân gây nghiện. Việc này có thể thế chỗ khi các xét nghiệm y sinh học cụ thể đánh giá các triệu chứng của bệnh nhân đang được tiến hành. Ngay cả khi những mệt mỏi này có nguyên nhân là một rối loạn thực thể, nó vẫn có những tác động mạnh đối với gia đình và nghề nghiệp.
- Thầy thuốc có thể cân nhắc việc triệu tập gia đình để khảo sát thái độ và ý của các thành viên khác trong gia đình. Điểm này đặc biệt quan trọng nếu nhân có một người vợ hoặc chồng hay "một người khác đáng kể" thuốc có thể nên thảo luận về các bất mãn nghề nghiệp và các vấn đề Việc đưa cho bệnh nhân các bản chụp những bài báo về mệt mỏi cũng có
- Thầy thuốc có thể khác. Việc đưa cho bạn thể là hữu ích.
- Nếu như thầy thuốc tin rằng tình trạng của bệnh nhân chủ yếu.là tác nhân tâm lý, nhưng bệnh nhân miễn cưỡng với cách giải thích này thì sát sinh y học cần làm từ từ, từng bước và được hẹn qua nhiều lần 2 theo để làm cho mối quan hệ giữa thầy thuốc với bệnh nhân sâu sắc tiếp tục thảo luận về những vấn đề tâm lý.
- Thầy thuốc gia đình chỉ nên chuyển bệnh nhân tới bác sĩ tư vấn khi và chỉ nhằm mục đích chuyên môn. Việc liên hệ trước với nhà chuyên rất quan trọng, để tránh gặp phải những nhà chuyên môn thiếu tế nhị vấn đề tâm lý.
- Nghiên cứu cho thấy việc nghỉ ngơi kéo dài ở bệnh nhân mệt mỏi vẻ có hại hơn là có ích.
Trong một số khảo sát, Tóm lại, mệt mỏi cấp tính có thể gặp trong nhiều bệnh nặng. Mệt mỏi mang tính không những cần thiết chẩn đoán phân biệt y sinh học rộng mà còn đòi hỏi tiếp cận một cách hệ thống để việc chẩn đoán và xử trí được khả quan. Mặc dù, những phàn nàn của bệnh nhân đã có nhiều thay đổi nhưng mệt mỏi mạn tính vẫn là một thách thức với thầy thuốc, cần lập tức được tiếp cận chẩn đoán tâm sinh lý học nhờ thầy thuốc gia đình.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại. Bệnh viện cung cấp dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp, không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
