Dã hương hay còn gọi là cây mai hoa băng phiến, cây long não, kim cước não, ... là một loại dược liệu có vị cay, tính nhiệt, và thường được sử dụng để điều trị các bệnh lý ngoài da, đau nhức xương khớp, điều trị bệnh trí, ..... Người bệnh có thể sử dụng bằng cách thoa ngoài da hoặc uống nhưng cần thận trọng để tránh bị ngộ độc.
1. Tìm hiểu về cây dã hương
Cây dã hương hay còn có tên gọi khác là kim cước não, mai hoa băng phiến, triều não, chương não. Dân Tộc Dao thường gọi là cà chăng di ẳng, người Tày gọi là Mạy khao chuông. Tên khoa học của nó là Cinnamomum camphora N.et E, thuộc họ Long não
Đặc điểm nhận dạng cây dã hương:
Là một loại thực vật có thân gỗ lớn, cho bóng mát. Cây sống lâu năm, có thể cao đến 30m. Thân cây tỏa ra nhiều cành xung quanh. Vỏ cây là một lớp vỏ dày, xù xì. Các cành non có vỏ nhẵn, màu xanh.
Lá cây có màu xanh nhạt, mặt lá trên xanh hơn mặt dưới. Các lá mọc xen cách nhau dạng so le trên những cành nhỏ. Cuống lá ngắn, nhỏ. Mặt trên của lá có nhiều gân nổi rõ, bao gồm 1 gân chính ở giữa và các gân phụ đi. Đầu lá nhọn, gốc lá có hình tròn bầu tương tự như hình mũi mác.
Hoa cây dã hương mọc thành cụm ở đầu cành, mỗi cụm bao gồm nhiều bông nhỏ màu vàng xen lẫn màu xanh. Phía dưới dễ đỡ hoa hơi lõm xuống, có 3 lá đài và bao hoa. Trên cùng một bông hoa sẽ có cả hoa cái và hoa đực.
Quả dã hương mọc thành từng chùm, mọng nước, màu đen, quả nhỏ và có đường kính chỉ khoảng 10mm.
Cây dã hương thường sống tập trung chủ yếu ở một số nước như Nhật Bản, Đài Loan, Đông Dương, Trung Quốc, ven bờ biển của Kavkaz
Ở Việt Nam, cây thường được trồng nhiều ở tỉnh miền núi phía Bắc như Yên Bái, Vĩnh Phúc, Lạng Sơn, Hà Giang, ... Cây thường được trồng để lấy bóng mát, đuổi muỗi và côn trùng.
Bộ phận cây dã hương có thể sử dụng được là rễ, vỏ thân, lá và quả.
Rễ và vỏ cây có thể được thu hái suốt 4 mùa trong năm, đem rửa sạch và để nơi bóng râm cho ráo sạch nước.
Quả cây dã dương thường được thu hoạch vào đầu đông. Thông thường những cây có tuổi thọ lâu năm sẽ được ưu tiên lựa chọn hái quả vì chúng có giá trị dược liệu tốt hơn so với những cây mới phát triển.
2. Thành phần hóa học có trong cây dã hương
- Thân cây: Chứa 2% tinh dầu, 0,5% long não đặc
- Thân, rễ và lá cây: Có chứa phellandrene, Caryophyllene, hợp chất hữu cơ, chất Safrole và nhiều thành phần hóa học khác
- Toàn thân cây: Chủ yếu chứa tinh thể băng phiến, tinh dầu. Cây có tuổi thọ càng cao thì hàm lượng băng phiến và tinh dầu càng cao.
3. Cây dã hương có tác dụng gì?
Cây dã dương có vị cay, hơi đắng, tính nhiệt, ấm
Theo nghiên cứu hiện đại, cây dã hương có tác dụng:
- Kháng khuẩn: Thành phần azulen và một số chất khác có tác dụng ức chế sự phân chia tế bào của các loại vi khuẩn, giảm sưng, sát trùng ngoài da.
- Tác dụng lên hệ tiêu hóa: Sử dụng liều lượng dã hương vừa đủ sẽ giúp cho đường tiêu hóa dễ chịu, tuy nhiên, nếu sử dụng với liều cao thì sẽ gây buồn nôn, ói mửa, kích thích dị dày
- Tác dụng lên hệ thần kinh và hô hấp: Chiết xuất từ cây dã hương sẽ giúp kích thích hệ thần kinh, mang đến cảm giác hưng phấn khi sử dụng theo đường tiêm dưới da, đồng thời giúp cho hệ hô hấp trở nên khỏe mạnh hơn.
- Tác dụng lên hệ tim mạch: Giúp nâng cao các chức năng hoạt động của hệ tim mạch
Theo đông y, cây Dã hương có tác dụng:
- Kháng viêm, trừ đờm, thông kinh lạc, kích thích ra mồ hôi, khai khiếu, tiêu đờm, trừ thấp.
- Liệt dương
- Phong thấp
- Lở loét ngoài ra, ngứa ra
- Đau nhức xương khớp
- ....
4. Cách dùng và liều dùng dã hương
Cách sử dụng: Người dùng có thể sử dụng cây dã hương bằng đường uống, thoa rửa bên ngoài, nhỏ tai, xông hơi, súc miệng.
Liều dùng:
- Liều dùng bằng đường miệng: Sử dụng 0.1 - 0.2g dưới hình thức thuốc tán hoặc ngâm rượu.
- Liều dùng bằng bên ngoài: Sử dụng lượng tinh dầu hoặc lượng cồn vừa đủ theo diện tích da cần điều trị.
Lưu ý:
- Sử dụng liều từ 0.5 - 1g cây dã hương có thể gây nhức đầu, hoa mắt, nhức đầu, nôn mửa, nói sảng, nóng rát trong người và chóng mặt.
- Sử dụng liều lớn hơn 2g: Người dùng có thể bị co giật, suy hô hấp, thậm chí dẫn đến tình trạng tử vong
5. Một số bài thuốc chữa bệnh từ dã hương
Sử dụng dã hương để điều trị viêm họng, ho nhiều đờm, thở khò khè:
- Dùng 1,5g dã hương tán bột, 7g mã xĩ phàn, cồn và nước ấm, hòa tan thành hỗn hợp. Sau đó lấy 1 cái tăm bông tiệt trùng, chấm vào dung dịch đã pha và cho vào trong thành họng. Sử dụng lặp lại bài thuốc này từ 2 đến 3 lần trong ngày để giảm được tình trạng viêm họng, long đờm, làm thông thoáng đường hô hấp và giúp người bệnh dễ thở hơn.
Sử dụng dã hương để điều trị bệnh chàm ở chân khi có dấu hiệu bị nhiễm trùng, bội nhiễm vi khuẩn:
- Dùng 2 miếng đậu hũ giã nhuyễn và trộn cùng với 2g dã hương, sau đó đắp lên khu vực vị bệnh chàm 1 lần/ ngày.
Sử dụng dã hương để điều trị viêm loét ngoài da
- Cách 1: Sử dụng 2g dã hương, 2g não bsa, 200ml cồn trộn đều với nhau, sau đó bôi vào vùng da bị tổn thương. Bài thuốc này thường áp dụng để điều trị cho những vùng da sắp bị lở loét.
- Cách 2: Sử dụng dã hương, 2g não sa và hoàng tố liên đã được sao mềm, sau đó đem bôi hỗn hợp vào khu vực da cần được điều trị.
Sử dụng đã hương để điều trị tình trạng ngứa và viêm loét ngoài da cho trẻ nhỏ:
- Dùng hoa tiêu, du tử miên, dã hương liều lượng bằng nhau. Sau đó nghiền nát thành bột mịn, cất vào lọ và đậy kín để có thể sử dụng nhiều lần. Mỗi ngày người dùng nên lấy một ít bột thuốc, trộn cùng với 1 ít vaseline để thành một hỗn hợp đặc sệt. Sau đó bôi một lượng mỏng nhẹ lên vùng da mà bé bị tổn thương, 2 lần/ngày.
Sử dụng dã hương để điều trị sâu răng, đau nhức chân răng:
- Dùng dã hương, chu sa tán thành bột mịn. Sau đó hòa bột thuốc cùng với 1 chút nước đun sôi để nguội và bôi vào chỗ răng bị sâu, bị đau. Áp dụng từ 2 đến 3 lần/ ngày để mang lại hiệu quả.
6. Một số lưu ý khi sử dụng cây dã hương để điều trị bệnh
- Vì dã hương có tính nhiệt, chứa độc nên không khuyến cáo sử dụng cho trẻ em, phụ nữ đang mang thai, đang cho con bú, người có thể thấp nhiệt.
- Cây dã hương dễ bị nhầm lẫn với các đại bị vì có nhiều đặc điểm tương đồng nên cần phân biệt kỹ khi sử dụng.
Hy vọng với những thông tin chia sẻ trên sẽ giúp cho người đọc biết thêm được cây dã hương có tác dụng gì? Từ đó có thể áp dụng hiệu quả để điều trị cho những triệu chứng bệnh mà mình hoặc người thân đang gặp phải. Lưu ý, người dùng cần sử dụng đúng liều lượng và đúng cách để không gặp phải các tình trạng không mong muốn.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
