Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh là 1 bệnh nhiễm trùng phổi do virus gây nên, phổ biến xảy ra ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi vào mùa lạnh. Cha mẹ cần theo dõi và phát hiện sớm để trẻ được điều trị đúng cách, tránh những biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe của trẻ nhỏ. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra cách chữa viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh.
1. Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh là gì?
Viêm tiểu phế quản hay còn gọi viêm tiểu phế quản cấp tính là tình trạng viêm đường hô hấp gây ra bởi một loại virus tác động tới tiểu phế quản (các đường dẫn khí nhỏ trong phổi). Bệnh gây viêm và tắc nghẽn các tiểu phế quản.
Tiểu phế quản có nhiệm vụ kiểm soát luồng không khí trong phổi. Bộ phận này có thể bị sưng lên hay tắc nghẽn khi bị nhiễm trùng hoặc tổn thương và ngăn chặn oxy lưu thông.
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi là đối tượng dễ mắc bệnh viêm tiểu phế quản nhất. Thông thường, trẻ mắc bệnh sẽ có biểu hiện ốm trong khoảng từ 7 đến 10 ngày. Đây là thời điểm bệnh lây lan nhanh và mạnh nhất.
Virus lan từ đường hô hấp trên xuống phế quản trung bình và nhỏ và tiểu phế quản, gây hoại tử biểu mô và bắt đầu phản ứng viêm. Phù nề và xuất tiết tiến triển dẫn đến tắc nghẽn đường thở một phần, được ghi nhận nhiều nhất ở thì thở ra và dẫn đến ứ khí phế nang. Tắc nghẽn đường thở hoàn toàn và hấp thu không khí trong bẫy khí có thể dẫn đến nhiều vùng xẹp phổi, hiện tượng này trầm trọng hơn khi cho thở oxy nồng độ cao.
2. Nguyên nhân gây viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh
Nguyên nhân chủ yếu khiến trẻ sơ sinh bị viêm tiểu phế quản là do:
- Virus hợp bào hô hấp (RSV): Nguyên nhân chính gây nên hầu hết các trường hợp viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ. Khi trẻ bị nhiễm loại virus này sẽ bị viêm, tích tụ chất ngầy và sưng đường thở.
- Virus Rhinovirus – loại virus có thể gây các bệnh từ cảm lạnh thông thường cho đến tình trạng viêm đường hô hấp trên.
- Virus A cúm type 3.
- Các nguyên nhân ít gặp hơn là vi-rút cúm A và B, á cúm type 1 và 2, metapneumovirus ở người, adenoviruses, và Mycoplasma pneumoniae.
Ngoài ra, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh viêm tiểu phế quản nếu có một trong những yếu tố nguy cơ sau:
- Không được bú sữa mẹ sau khi sinh.
- Sinh non.
- Mắc bệnh tim hoặc phổi bẩm sinh.
- Hệ miễn dịch yếu.
- Thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá.
- Ở nơi đông người có virus tồn tại như nhà trẻ, nơi công cộng.
- Người trong gia đình nhiễm virus và lây nhiễm cho trẻ.
Viêm tiểu phế quản có thể khỏi bệnh mà không cần sự hỗ trợ của các biện pháp y tế. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, trẻ cần được đưa đến viện viện sớm để được kiểm tra nguyên nhân, tình trạng và có phương pháp điều trị phù hợp.
3. Triệu chứng viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh
Khi bị viêm tiểu phế quản, bệnh không có các dấu hiệu đặc trưng bởi các triệu chứng của bệnh thường giống các bệnh viêm đường hô hấp khác.
Các dấu hiệu thường gặp khi trẻ mắc viêm tiểu phế quản bao gồm:
- Ho, có thể có đờm hoặc không đờm;
- Sốt cao hoặc nhẹ, sốt cơn hoặc liên tục, cũng có trẻ không bị sốt;
- Viêm long hô hấp trên gây sổ mũi nghẹt mũi;
- Có đờm ở cổ, đờm tiết ra nhiều, có thể có màu xanh, vàng hay trắng;
- Thở khò khè, thở nhanh;
- Phổi có tiếng kêu lách tách hoặc tiếng rít khi nghe qua ống nghe
- Da xanh tái vì thiếu oxy (hội chứng xanh tím da),
- Co rút liên sườn;
- Cánh mũi phập phồng;
- Trẻ biếng ăn...
4. Các giai đoạn phát triển của viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh
Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh có triệu chứng ban đầu như sổ mũi, ho sốt nhẹ khá giống với cảm lạnh và kéo dài trong 1 – 2 ngày.
Các triệu chứng này sẽ phổ biến và tăng lên về sau. Từ 3 – 5 ngày kế tiếp trẻ ho nhiều lên, tình trạng khó thở, thở rít xuất hiện. Tiếng thở có thể nghe ran rít, ran ngáy, kém thông khí phổi.
Trẻ sẽ ho nhiều hơn kèm theo khò khè và nguy cơ bị khó thở (thở nhanh hơn, thở co kéo lồng ngực). Thở khó khăn khiến trẻ quấy khóc, bỏ bú và đi dần tới thở mệt, da tái và tím. Diễn tiến suy hô hấp nặng, nếu không cấp cứu kịp thời trẻ sẽ bị ngừng thở.
Khi thăm khám, thấy trẻ có biểu hiện nhịp thở nhanh, sốt vừa, xuất hiện các cơn co kéo hô hấp, lồng ngực bị rút lõm, thở rên.
Bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh có triệu chứng tương tự hen suyễn, trẻ thở khò khè kéo dài khoảng 7 ngày, nếu chăm sóc tốt sẽ giảm dần ho sau 14 ngày rồi khỏi hẳn.
5. Cách chữa viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh
Hạ sốt cho trẻ:
- Trường hợp trẻ sơ sinh bị sốt cao, cha mẹ cần làm hạ sốt cho trẻ để tránh biến chứng có thể gặp.
- Thuốc hạ sốt được dùng cho trẻ gồm 2 loại: paracetamol và ibuprofen. Chỉ cho trẻ dùng thuốc hạ sốt khi sốt cao từ 38,5 độ C trở lên và có chỉ định của bác sĩ.
- Ngoài việc uống thuốc, cha mẹ có thể lau mát người, mặc đồ thoáng mát thấm mồ hôi cho trẻ, khuyến khích trẻ uống nhiều nước để giúp hạ sốt.
- Điều trị ho cho trẻ
- Đối với trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, không nên dùng thuốc giảm ho để trẻ đẩy đờm, vi khuẩn ra ngoài.
- Trường hợp trẻ sơ sinh bị ho nhiều dẫn đến nôn ói, mất ngủ... cha mẹ có thể thực hiện một số cách an toàn như: Massage gan bàn chân, ngực, lưng cho trẻ, ho mật ong pha với nước để trẻ uống...
Chữa sổ mũi, nghẹt mũi:
- Cha mẹ cần đều đặn dùng nước muối sinh lý 0,9% để vệ sinh mũi, họng cho trẻ, duy trì độ ẩm trong phòng ngủ để trẻ bớt khô mũi...
- Làm giảm loãng đờm
- Cha mẹ cho trẻ uống nhiều nước ấm để giúp loãng đờm
- Cho trẻ uống đủ nước để làm loãng đờm, dịu ho
- Có thể uống thuốc trị ho, long đờm theo chỉ định của bác sĩ. Chú ý tuyệt đối không tự mua thuốc kháng sinh để điều trị để phòng tránh nguy cơ kháng kháng sinh sau này.
Điều trị tại cơ sở y tế, phòng khám:
- Hút đờm dãi, thông thoáng đường thở cho trẻ
- Cho trẻ thở oxy (nếu trẻ khó thở)
- Đảm bảo đủ dinh dưỡng: cung cấp đủ nước, cho đổ thìa sữa mẹ...
- Truyền dịch nếu trẻ không bú được
- Dùng khí dung nước muối hoặc thuốc giãn phế quản khi bệnh nhân khò khè, co thắt nhiều
- Dùng kháng sinh ở những bệnh nhi có bội nhiễm phổi
- Cách ly trẻ.
6. Phòng ngừa mắc viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh
Cha mẹ cần chú ý những điều dưới đây để giúp trẻ tránh mắc viêm tiểu phế quản.
- Mẹ bầu cần chú ý ngay từ trong thời gian mang thai: khám thai định kỳ, có chế độ dinh dưỡng đầy đủ, lao động hợp lý để đảm bảo trẻ sinh ra đủ tháng, đủ cân nặng.
- Không cho trẻ tiếp xúc gần với người đang có biểu hiện viêm đường hô hấp.
- Rửa tay thường xuyên bằng xà bông cho trẻ và người chăm sóc trẻ.
- Cho trẻ tiêm phòng đầy đủ theo chương trình tiêm chủng mở rộng.
- Đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng trong thành phần ăn cho trẻ hàng ngày: chất đạm, chất béo, gluxit, vitamin, muối khoáng, vitamin C để tăng cường đề kháng,...
- Vào giai đoạn trời lạnh hoặc giao mùa, phụ huynh cần giữ ấm cho trẻ, không để trẻ quá lạnh những cũng không nên để trẻ quá nóng, gây đổ nhiều mồ hôi, chỉ nên mặc quần áo đủ ấm.
- Thường xuyên sát khuẩn mũi, họng cho trẻ bằng dung dịch nước muối 0,9%.
- Vệ sinh nhà cửa, bàn ghế, đồ chơi, quần áo trẻ,...
- Tạo độ ẩm trong không khí trong phòng ngủ, phòng sinh hoạt của trẻ và chú ý vệ sinh các thiết bị tạo ẩm để đề phòng nấm mốc phát sinh.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
