Cách chế biến thức ăn cho bé từ 6 tháng - 3 tuổi

1. Nguyên tắc chế biến thức ăn dặm cho bé trên 6 tháng tuổi

Khi trẻ được 6 tháng tuổi, ngoài sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quan trọng thì khoảng thời gian này, mẹ nên cho trẻ bắt đầu ăn dặm. Vào thời điểm này bé cần được làm quen với các loại thức ăn đặc khác nhau, để đáp ứng nhu cầu năng lượng và dinh dưỡng ngày càng tăng của bé. Thông thường, thức ăn dặm nên được bổ sung sau khi trẻ bú mẹ hoặc giữa các cữ bú. Khi bắt đầu cung cấp thức ăn đặc cho trẻ, các bà mẹ cần lưu ý tiếp tục cho trẻ bú mẹ nhiều nhất có thể.

Khi bạn bắt đầu chế biến thức ăn dặm cho bé, hãy hết sức lưu ý vấn đề vệ sinh để trẻ không mắc bệnh. Khi trẻ biết bò và trườn, nguy cơ tiếp xúc với vi khuẩn tăng lên, đặc biệt theo đường từ tay sang miệng. Bảo vệ em bé khỏi bị bệnh bằng cách rửa tay trước khi chế biến thức ăn cho bé. Trước mỗi bữa ăn, bố mẹ cũng đừng quên rửa sạch đôi bàn tay của trẻ.

Khi bé được 6 tháng, bé mới tập nhai với khung hàm chưa hoàn chỉnh. Vì vậy, chế biến thức ăn dặm cho bé trong những ngày đầu cần đảm bảo các món ăn phải mềm để trẻ rất dễ nuốt, chẳng hạn như cháo hoặc trái cây và rau được nghiền kỹ. Một lưu ý khác khi nấu cháo cho trẻ ăn dặm là không nên nấu cháo quá loãng và quá nhiều nước. Để làm cho món ăn bổ dưỡng hơn, hãy nấu cho đến khi cháo đủ đặc.

Ngay sau khi chế biến thức ăn dặm cho bé, mẹ nên cho bé ăn ngay. Bố mẹ cần biết cách nhận biết các dấu hiệu trẻ đói như đưa tay lên miệng. Sau khi rửa tay sạch, bố mẹ hoặc người chăm sóc trẻ hãy bắt đầu bằng cách cho trẻ ăn hai đến ba thìa thức ăn mềm, hai lần một ngày. Ở độ tuổi này, dạ dày của bé còn nhỏ nên mỗi bữa chỉ ăn được một lượng rất ít. Ngược lại, chế biến thức ăn cho bé 2 tuổi, khi trẻ lớn hơn, có thể thực hiện với một lượng thức ăn tăng lên, vì lúc này trẻ đã có thể ăn được nhiều hơn. Khi em bé của bạn lớn lên, dạ dày cũng tăng kích thước, nhờ vậy trẻ có thể ăn nhiều thức ăn hơn trong mỗi bữa ăn.

Hương vị của một loại thức ăn mới có thể làm bé ngạc nhiên, thậm chí từ chối. Bố mẹ không nên vội vàng và cho trẻ một ít thời gian để làm quen với những loại thức ăn mới này. Nguyên tắc quan trọng là giữ kiên nhẫn và không ép buộc trẻ ăn. Ngoài ra, cha mẹ cũng cần quan sát kỹ để phát hiện các dấu hiệu cho thấy trẻ đã no và sau đó ngừng cho trẻ bú.

Nếu bạn không cho con bú sữa mẹ, trẻ sẽ cần cho ăn thường xuyên hơn. Bên cạnh đó, trẻ cũng sẽ cần bổ sung các dưỡng chất mà cơ thể cần dựa vào các loại thực phẩm khác, bao gồm cả sữa công thức và các sản phẩm từ sữa. Một cách tương tự, những đứa trẻ không được nuôi bằng sữa mẹ cũng cần được cho ăn dặm với các loại thức ăn mềm, nghiền nát với một lượng nhỏ, sau đó tăng dần khẩu phần ăn lên.

Trẻ từ 2 tuổi trở lên sẽ không còn bú mẹ, vì vậy các món ăn dặm sẽ là nguồn dinh dưỡng chính cho sự phát triển của chúng. Bên cạnh đó, xương hàm và răng cũng đã mọc gần đủ, lúc này trẻ có thể ăn được nhiều loại thức ăn hơn, bao gồm cả những loại có kết cấu dai hơn như sợi thịt, cá ... Vì vậy, chế biến thức ăn cho bé 2 tuổi trở lên có thể khá giống với khẩu phần ăn của người lớn. Trẻ có thể tập làm quen với các món xào, chiên, hầm. Điều quan trọng cần ghi nhớ là trẻ nên được ăn các món ăn đa dạng từ các nhóm chất dinh dưỡng chính.

Xem ngay: Chế biến thức ăn bổ sung cho trẻ 1-2 tuổi cần bao nhiêu muối?

2. Một số cách chế biến thức ăn cho bé từ 6 tháng đến 3 tuổi

Nếu cần một số nguồn cảm hứng để nấu những món ăn ngon và lành mạnh cho con mình, bố mẹ hãy thử tham khảo những ý tưởng về các bữa ăn dưới đây. Chúng không hẳn thích hợp khi mới bắt đầu cho trẻ ăn dặm nhưng tốt nhất khi bé đã quen với việc ăn nhiều loại thức ăn đặc.

Khi chế biến thức ăn cho trẻ sơ sinh, cha mẹ không nên thêm đường hoặc muối trực tiếp vào thức ăn.

2.1. Gợi ý bữa sáng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

• Cháo không đường hoặc ngũ cốc ít đường trộn với sữa nguyên chất, phủ thêm trái cây, chẳng hạn như lê hoặc chuối chín nghiền
• Ngũ cốc làm từ bánh quy nguyên hạt (chọn các loại ít đường) với sữa nguyên chất và trái cây
• Ngũ cốc ăn sáng ít đường và táo hầm không đường với sữa chua không đường đơn giản
• Bánh mì nướng ngón tay với chuối nghiền và bơ đậu phộng (nếu có thể, hãy chọn loại không ướp muối và không thêm đường)
• Bánh mì nướng với trứng luộc chín và cà chua, chuối hoặc đào chín
• Bánh mì nướng hoặc bánh muffin với trứng và cà chua

2.2. Gợi ý bữa trưa cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

• Cà ri với cơm
• Phô mai, súp lơ với mì ống nấu chín
• Đậu nướng (giảm muối và đường) với bánh mì nướng
• Chả trứng với bánh mì nướng, ăn kèm với rau củ
• Phô mai tươi nhúng với bánh mì, dưa chuột và cà rốt que

2.3. Gợi ý bữa tối cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

• Khoai lang nghiền với đậu gà và súp lơ
• Thịt bò hoặc thịt heo xay với rau xanh
• Cơm và đậu Hà Lan nghiền với tôm
• Thịt gà băm và rau hầm với khoai tây nghiền
• Cá hồi đóng hộp nghiền với rượu hầm và đậu Hà Lan
• Cá hấp trong sữa với khoai tây, bông cải xanh và cà rốt

2.4. Gợi ý về các món ăn nhẹ cho trẻ

• Các loại rau nấu chín mềm như bông cải xanh, súp lơ trắng, cải thìa, củ cải và khoai lang
• Cà rốt hoặc dưa chuột và bơ
• Trái cây tươi, chẳng hạn như táo (nấu chín mềm nếu cần), chuối, lê hoặc đào chín mềm, gọt vỏ
• Bánh mì nướng cắt thành que
• Bánh gạo hoặc ngô không muối và không đường
• Thịt nạc không có xương, chẳng hạn như thịt gà và thịt cừu
• Bánh mì nướng phô mai (đầy đủ chất béo) và dưa chuột
• Trứng luộc kỹ
• Sữa chua nguyên chất béo không đường, thanh trùng, không đường

Trẻ sơ sinh dưới 12 tháng tuổi không cần ăn thêm các bữa phụ. Nếu bạn cho rằng trẻ đang đói giữa các bữa ăn, hãy cho bé bú thêm sữa ngoài. Khi con bạn được 1 tuổi, bạn có thể bổ sung thêm cho trẻ khoảng 2 món ăn nhẹ lành mạnh giữa các bữa chính:

Có thể mất đến 10 lần thử hoặc thậm chí hơn để trẻ làm quen với các loại thức ăn, hương vị và kết cấu mới. Cha mẹ hãy kiên nhẫn và tiếp tục cung cấp nhiều loại trái cây và rau quả, bao gồm cả những loại có vị đắng như bông cải xanh, súp lơ trắng, rau bina và bắp cải. Cố gắng đảm bảo trái cây và rau xanh luôn được bao gồm trong mỗi bữa ăn.

2.5. Đồ uống cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Từ khoảng 6 tháng tuổi, sữa mẹ và sữa công thức vẫn là thức uống chính của bé. Sữa bò nguyên chất có thể được sử dụng để nấu ăn hoặc trộn với thức ăn từ khoảng 6 tháng tuổi nhưng không nên cho trẻ uống dưới dạng đồ uống cho đến khi chúng được 12 tháng tuổi. Theo đó, cha mẹ nên cho trẻ uống sữa nguyên kem cho đến khi trẻ được 2 tuổi, vì trẻ cần thêm năng lượng, vitamin và khoáng chất.

Cha mẹ có thể cho trẻ dùng sữa bán tách béo khi trẻ được từ 2 tuổi trở lên, miễn là trẻ ăn tốt và có chế độ ăn đa dạng. Sữa tách kem và sữa 1% không thích hợp cho trẻ em dưới 5 tuổi, vì chúng không chứa đủ calo.

Nước ép có đường, sữa có hương vị, đồ uống "trái cây" hoặc "nước trái cây" và đồ uống có ga có đường có thể gây sâu răng, ngay cả khi pha loãng. Những thức uống này cũng có thể khiến trẻ no lâu và không thể ăn những thức ăn khác lành mạnh hơn.

Tóm lại, cách chế biến thức ăn cho bé từ 6 tháng - 3 tuổi rất đa dạng, cha mẹ có thể tham khảo cách chế biến và thực đơn trong bài viết trên. Đặc biệt, cha mẹ cũng cần chú ý bổ sung thêm các vi chất cần thiết trong giai đoạn này như: Kẽm, selen, crom, vitamin B1 và B6, gừng, chiết xuất quả sơ ri (vitamin C),... để cải thiện vị giác, ăn ngon, đạt chiều cao, cân nặng đúng chuẩn và vượt chuẩn, hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.

Cũng theo các chuyên gia về dinh dưỡng khuyến cáo cha mẹ cần bình tĩnh và kiên trì khi bổ sung chất cho bé kể cả qua đường ăn uống hay các thực phẩm chức năng. Đặc biệt việc dùng thực phẩm chức năng nên chọn các loại có nguồn gốc tự nhiên dễ hấp thụ, không cho còn dùng đồng thời nhiều loại hoặc thay đổi liên tục các loại thực phẩm chức năng. Bên cạnh đó, các chuyên gia dinh dưỡng cũng nhấn mạnh về vai trò của kẽm sinh học; cha mẹ nên tìm hiểu và bổ sung kẽm cho trẻ đúng cách vào các mốc thời điểm thích hợp, tránh tình trạng thiếu kẽm làm ảnh hưởng đến quá trình phát triển toàn diện của trẻ.

Có thể nói hệ tiêu hóa của trẻ khá nhạy cảm, để bé phát triển toàn diện, các bậc phụ huynh cần quan tâm, tìm hiểu về hệ tiêu hóa của trẻ và chăm sóc con trẻ đúng cách sẽ hạn chế nguy cơ nhiễm bệnh hoặc suy dinh dưỡng cho con. Nếu trẻ nhỏ gặp các vấn đề về sức khỏe, cha mẹ không nên chủ quan hãy theo dõi cẩn thận và đưa con tới cơ sở y tế uy tín và gần nhất để thăm khám kịp thời.