Viêm thận kẽ là bệnh rối loạn ảnh hưởng đến khu vực xung quanh nephron dẫn tới tình trạng viêm thận. Viêm mô kẽ thận có thể là cấp tính hoặc mãn tính nhưng thường có tiên lượng tốt. Tuy nhiên, vẫn có khoảng 1/3 trường hợp cần đến lọc máu ngoài thận trong khi chờ thận hồi phục nên việc chẩn đoán sớm và điều trị viêm thận kẽ là rất quan trọng.
1. Viêm thận kẽ là gì?
Viêm thận kẽ là một dạng viêm thận ảnh hưởng đến mô kẽ của thận xung quanh ống thận. Phân loại viêm thận kẽ có thể theo nguyên nhân hoặc tình trạng diễn biến của bệnh. Viêm thận kẽ phân loại theo diễn biến của bệnh gồm viêm ống thận mô kẽ cấp tính và mạn tính. Bên cạnh đó, phân loại viêm thận kẽ theo nguyên nhân gây bệnh gồm có:
- Viêm thận kẽ do vi khuẩn được gọi là viêm thận - bể thận
- Viêm thận kẽ không do vi khuẩn được gọi là viêm thận kẽ. Các căn nguyên gây ra viêm thận kẽ có thể là do nhiễm độc hoặc rối loạn chuyển hóa.
2. Chẩn đoán viêm thận kẽ như thế nào?
Viêm thận kẽ chiếm khoảng 10-15% các trường hợp suy thận cấp tại thận với triệu chứng mô học điểm hình gồm đáp ứng viêm, phù nề và tổn thương tế bào ống thận. Mặc dù thuốc là thủ phạm chính chiếm tới 70% các trường hợp viêm thận kẽ nhưng các nguyên nhân khác như bệnh nhiễm khuẩn, rối loạn miễn dịch hoặc không rõ nguyên nhân vẫn có thể xảy ra. Các biểu hiện lâm sàng thiết yếu trong chẩn đoán viêm thận cấp gồm:
- Sốt: gặp trong hơn 80% các trường hợp
- Đau khớp, tăng bạch cầu ái toàn máu: gặp trong hơn 80% các trường hợp
- Ban da: gặp trong khoảng 25-50% các trường hợp
- Đái máu (90%), đôi khi đái mủ (có cả bạch cầu ái toan) và trụ bạch cầu
- Có thể có protein niệu nhất là trong các trường viêm thận kẽ do thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) gây nên.
- Nhuộm Wright có thể phát hiện bạch cầu ái toan niệu
3. Điều trị viêm thận kẽ:
Phương pháp điều trị viêm thận kẽ sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và diễn biến tình trạng (viêm kẽ thận cấp tính hoặc viêm kẽ thận mạn tính) bệnh được chia làm các dạng sau:
Viêm thận kẽ cấp tính do nhiễm độc thận:
- Trường hợp suy thận cấp chức năng do thuốc: ngừng ngay thuốc gây ra suy thận và bù thể tích tuần hoàn duy trì áp lực tĩnh mạch trung tâm từ 8-10 mmHg. Điều chỉnh huyết áp, duy trì huyết áp tâm thu 90-130 mmHg. Nếu được điều trị sớm thì chức năng thận của bệnh nhân có thể hồi phục và không để lại di chứng
- Trường hợp hoại tử ống thận cấp do nhiễm độc: cần phải điều trị tích cực bằng cách ngừng các thuốc gây độc, đảm bảo cân bằng nước- điện giải, điều trị triệu chứng của suy thận cấp, lọc máu ngoài thận
Viêm thận kẽ cấp tính do cơ chế miễn dịch- dị ứng: điều trị bằng cách ngừng ngay các thuốc gây độc cho thận, sử dụng liệu pháp corticoid trong một vài trường hợp và điều trị suy thận cấp
Viêm thận kẽ mãn tính do nhiễm độc: không có biện pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh nhân viêm thận kẽ mạn tính do nhiễm độc thuốc có gốc phenaxetin và các thuốc nhóm non- steroid khác. Trước hết phải ngưng sử dụng các thuốc này và hầu hết bệnh nhân sẽ được điều trị triệu chứng như điều chỉnh cân bằng điện giải, điều trị triệu chứng suy thận
Viêm thận kẽ do chì và kim loại nặng: không có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh nhân bị viêm thận kẽ mạn tính do nhiễm độc chì và các kim loại nặng khác. Việc điều trị sẽ là điều trị nguyên nhân và triệu chứng của bệnh
Viêm thận kẽ do rối loạn chuyển hóa: chủ yếu là điều trị bệnh chính, ngoài ra còn điều trị theo nguyên nhân và triệu chứng như tăng canxi máu, lắng đọng urat trong bệnh Gút,...
Viêm thận kẽ do tuổi già: có biểu hiện lâm sàng là sự giảm khả năng cô đặc nước tiểu của thận (đi tiểu đêm, tỷ trọng và độ thẩm thấu nước tiểu giảm). Điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng
Viêm thận kẽ do các bệnh ác tính: gặp trong bệnh bạch cầu tủy cấp, bạch cầu tủy mạn hoặc bạch cầu lympho. Phương pháp điều trị là điều trị bệnh chính kết hợp điều trị triệu chứng.
Tuy nhiên thực tế viêm thận kẽ cấp tính thường có tiên lượng tốt và ít khi tiến triển đến suy thận giai đoạn cuối. Những yếu tố tiên lượng xấu bao gồm bệnh kéo dài và tuổi cao. Điều trị ngoài hỗ trợ và loại bỏ nguyên nhân có thể dùng Prednisolon liều cao, ngắn ngày trong các trường hợp viêm thận kẽ nặng do dị ứng thuốc.
