Adenovirus là loại virus gây bệnh viêm đường hô hấp rất phổ biến ở người, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Ngoài gây bệnh đường hô hấp, Adenovirus còn gây bệnh ở nhiều cơ quan khác như dạ dày, ruột, viêm kết mạc... Vậy triệu chứng của bệnh adenovirus là gì?
1. Vài nét về Adenovirus
Bệnh do Adenovirus là một bệnh cấp tính với triệu chứng lâm sàng đa dạng. Thông thường bệnh nhân nhiễm Adenovirus cấp ở đường hô hấp trên hoặc đường hô hấp dưới bao gồm viêm phế quản nhỏ và viêm phổi. Adenovirus có nhiều tuyp huyết thanh gây bệnh, tùy theo từng tuýp sẽ gây bệnh chủ yếu của cơ quan nào đó.
Adenovirus được chia ra thành 7 nhóm từ A - G, Adenovirus có đến hơn 50 type gây bệnh cho cơ thể của con người. Trong đó các tổn thương đặc trưng do Adenovirus gây ra như là viêm đường hô hấp cấp trên và dưới, viêm kết giác mạc (đặc biệt phổ biến là đau mắt đỏ), bệnh về đường tiêu hóa (thường xuyên đi ngoài, buồn nôn,...), viêm bàng quang, viêm màng não... Adenovirus đặc biệt phát triển mạnh ở giai đoạn chuyển mùa từ Xuân - Hè hoặc từ Thu - Đông.
Adenovirus thuộc họ Adenoviridae, theo các nhà nghiên cứu, Adenovirus được chia thành 47 type huyết thanh ở người:
- Type 1-5, 7, 14 và 21: tác nhân gây bệnh viêm họng hạch đồng thời viêm kết mạc.
- Type 40 và 41: gây tiêu chảy cấp ở trẻ em.
- Type 5, 8, 19: tuýp này có xu hướng gây ra các bệnh lý diễn biến nặng hơn.
2. Đối tượng nào dễ nhiễm Adenovirus?
Mọi lứa tuổi đều có thể nhiễm Adenovirus. Sau khi nhiễm túyp Adenovirus nào, cơ thể sẽ có miễn dịch đặc hiệu với type bị nhiễm. Trong trường hợp người bệnh bị tái nhiễm, nguyên nhân có thể đến từ type khác của Adenovirus, không phải là tuýp cũ tái nhiễm trở lại. Cho đến nay các chuyên gia vẫn chưa có thông tin chính xác nào để lý giải về vai trò và thời gian miễn dịch sau khi Adenovirus xâm nhập vào cơ thể của con người.
Tuy ai cũng là đối tượng có khả năng nhiễm bệnh nhưng nhìn chúng Adenovirus thường gây ra bệnh ở người có sức đề kháng yếu như trẻ nhỏ, người cao tuổi, người mắc các bệnh mạn tính,... Trong đó đặc biệt với trẻ em trong giai đoạn từ 6 - 5 tháng tuổi cần hết sức lưu ý về sức khỏe trong các giai đoạn giao mùa - khi bệnh dịch đang bùng phát mạnh.
Nhiễm trùng đường hô hấp do Adenovirus thường gặp nhất vào cuối mùa đông, cuối mùa xuân và đầu mùa hè. hoặc có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong năm.
3. Triệu chứng của bệnh Adenovirus
Triệu chứng của bệnh Adenovirus là gì? là vấn đề đang được mọi người hết sức quan tâm. Hầu hết các trường hợp bệnh nhân nhiễm Adenovirus không có triệu chứng. Các trường hợp còn lại có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng, vì hầu hết các Adenovirus gây bệnh nhẹ có ái lực với nhiều loại mô khác nhau, triệu chứng của Adeno theo đó cũng biểu hiện ở nhiều nơi trên cơ thể.
Thời gian ủ bệnh của các bệnh do adenovirus gây ra hoảng từ 5-12 ngày, trung bình là 8 ngày hoặc có thể dài hơn 12 ngày. Thời kỳ lây truyền bắt đầu vào cuối thời kỳ ủ bệnh và kéo dài đến 14 ngày sau khi bệnh nhân phát bệnh hoặc có thể lây lâu hơn khi cơ thể người bệnh vẫn còn đào thải adenovirus ra ngoài.
- Triệu chứng của bệnh Adenovirus ở trẻ em gồm có sốt và các triệu chứng của đường hô hấp trên, viêm họng, viêm tai giữa, ho, viêm amidan xuất tiết có hạch cổ... Các triệu chứng của bệnh Adenovirus có thể khó phân biệt với viêm họng do streptococcus nhóm A.
- Viêm kết giác mạc xảy ra không thường xuyên, thường gặp ở cả hai mắt, có thể có sưng hạch quanh tai, phù kết mạc, đau và các tổn thương giác mạc dạng đốm nhìn thấy khi nhuộm fluorescein. Triệu chứng toàn thân trong trường hợp này thường nhẹ hoặc không có, thường khỏi trong vòng 3 - 4 tuần, mặc dù tổn thương giác mạc có thể tồn tại lâu hơn nhiều.
- Các triệu chứng của bệnh Adenovirus không ở đường hô hấp bao gồm: viêm bàng quang xuất huyết, tiêu chảy ở trẻ sơ sinh, viêm não-màng não....
Hầu hết bệnh nhân có triệu chứng của bệnh Adenovirus hồi phục hoàn toàn, kể cả viêm phổi do adenovirus nguyên phát nặng cũng không gây tử vong trừ trường hợp tối cấp (hiếm gặp, chủ yếu ở trẻ sơ sinh và những bệnh nhân suy giảm miễn dịch).
4. Chẩn đoán nhiễm Adenovirus như thế nào?
Đánh giá lâm sàng triệu chứng của bệnh Adenovirus và dựa trên các xét nghiệm cận lâm sàng:
- Đối với trường hợp bệnh nặng bệnh nhân cần được xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase (PCR) dịch tiết ở đường hô hấp và máu. Trong giai đoạn bệnh cấp tính, Adenovirus có thể được phân lập từ dịch tiết ở đường hô hấp và mắt, đôi khi là ở phân và nước tiểu.
- Hiệu giá kháng thể tìm thấy trong huyết thanh tăng gấp 4 lần có thể chỉ ra tình trạng bệnh nhân đã nhiễm adenovirus gần đây tuy nhiên có ít giá trị về mặt lâm sàng.
- Xét nghiệm PCR phát hiện DNA của Adenovirus trong dịch tiết ở đường hô hấp và máu rất hữu ích khi bệnh nhân mắc bệnh mức độ nặng và cần chẩn đoán xác định.
5. Điều trị nhiễm Adenovirus như thế nào?
Điều trị triệu chứng là chủ yếu do không có thuốc điều trị đặc hiệu khi nhiễm adenovirus. Nếu trẻ bị nhiễm adenovirus, điều trị hỗ trợ làm giảm các triệu chứng cần được khẩn trương thực hiện.
Do Adenovirus là một loại virus, vì vậy thuốc kháng sinh không có hiệu quả trong trường hợp này.
Việc điều trị cụ thể cho bệnh nhân nhiễm trùng Adenovirus sẽ do bác sĩ xác định dựa trên:
- Độ tuổi, sức khỏe tổng trạng của cơ thể, tiền sử bệnh;
- Mức độ bệnh
- Khả năng chịu đựng của bệnh nhân đối với các loại thuốc điều trị bệnh, thủ thuật hoặc liệu pháp cụ thể.
Điều trị nhiễm Adenovirus đường hô hấp thường gồm:
- Tăng lượng chất lỏng. Khuyến khích trẻ uống đủ dịch, có thể phải truyền dịch và chất điện giải cần thiết.
- Sử dụng thuốc giãn phế quản;
- Hỗ trợ oxy qua mặt nạ hoặc lều dưỡng khí nếu có biểu hiện thiếu oxy, trường hợp suy hô hấp nặng có thể phải thở máy hỗ trợ.
Điều trị nhiễm trùng đường ruột do Adenovirus thường bao gồm:
- Bù nước, điện giải qua đường uống: nước, sữa công thức, sữa mẹ, chất lỏng chứa chất điện giải đặc biệt như Oresol... là rất quan trọng, KHÔNG nên bù nước bằng nước ngọt, nước trái cây chế biến sẵn hoặc đồ uống thể thao.
- Cho trẻ ăn thức ăn đặc nếu cơ thể trẻ có thể dung nạp được.
- Một số trường hợp mất nước nghiêm trọng cần phải nhập viện điều trị và theo dõi.
Hy vọng những thông tin trong bài viết trên đã giúp độc giả hiểu rõ hơn về những triệu chứng của Adeno gây ra để sớm có hướng thăm khám và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
