Bệnh zona thần kinh thường xảy ra ở những người trên 60 tuổi hoặc những người trẻ nhưng có hệ miễn dịch yếu. Hiện chưa có thuốc zona thần kinh điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên bác sĩ có thể kê một số thuốc để ngăn sự phát triển, giảm các triệu chứng, tăng tốc độ lành các vết thương.
1.Các thuốc trị zona thần kinh
Bệnh zona thần kinh (tên tiếng anh là Shingles) là bệnh nhiễm trùng do Varicella zoster, vi-rút gây bệnh thủy đậu gây ra. Người mắc bệnh thủy đậu dù khỏi bệnh nhưng vi-rút Varicella vẫn tồn tại tiềm tàng trong cơ thể. Các vi-rút này cư trú ở các hạch thần kinh trong nhiều năm. Khi gặp các điều kiện thuận lợi như cơ thể suy giảm miễn dịch, suy nhược cơ thể, gặp các sang chấn tinh thần,... loại vi-rút này sẽ tái hoạt động, nhân lên, lan truyền ra các đầu dây thần kinh cảm giác làm tổn thương niêm mạc da.
Dấu hiệu đặc trưng của bệnh zona thần kinh là chỉ phát triển ở một bên cơ thể. Các vị trí xuất hiện bên phổ biến nhất là cổ, vai, cánh tay, quanh trán, mắt và đầu. Zona cũng có thể xuất hiện từ hông xuống đùi, từ một bên ngực lan ra sau lưng. Rất hiếm trường hợp bệnh cả hai bên hay lan tỏa. Bệnh khởi đầu với cảm giác bỏng, nóng rát, đau, tê ở một vùng da. Kèm với đó người bệnh có thể nhức đầu, sợ ánh sáng và khó chịu. Khoảng nửa ngày đến một ngày sau, trên vùng da đau rát xuất hiện những mảng đỏ, đường kính vài cm, gờ cao hơn bề mặt da, xếp dọc theo đường phân bố thần kinh. Dần dần các mảng đỏ này nối với nhau thành dải.
XEM THÊM: Dấu hiệu bệnh zona ở trẻ em
Nếu gặp các triệu chứng nêu trên, người bệnh hãy đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị. Để kiểm soát tình trạng nhiễm trùng, giảm viêm, giảm đau, tăng tốc độ chữa lành, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc zona thần kinh sau đây:
1.1. Thuốc kháng vi-rút
Các loại thuốc kháng vi-rút có thể làm chậm quá trình phát triển của bệnh zona, đặc biệt nếu thuốc được dùng sớm, trong vòng 72 giờ đầu tiên sau khi có các triệu chứng. Thuốc kháng vi-rút cũng giúp người bệnh giảm nguy cơ gặp các biến chứng. Một số thuốc zona thần kinh loại kháng vi-rút thường được sử dụng là:
- Acyclovir
- Famciclovir
- Valacyclovir
Các loại thuốc kháng vi-rút có thể được dùng cả dạng uống và dạng thuốc bôi zona thần kinh.
1.2. Thuốc giảm đau, chống viêm
Bệnh zona thần kinh gây viêm và đau, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc sau đây để giảm bớt sự khó chịu cho người bệnh:
- Paracetamol
- Ibuprofen
- Naproxen
Các loại thuốc này cũng giúp ngăn ngừa chứng đau dây thần kinh hậu zona. Đây là tình trạng xuất hiện các cơn đau rát ở một số người sau khi phát ban và mụn nước của bệnh zona biến mất.
1.3. Các loại thuốc zona thần kinh khác
Nếu người bệnh bị đau dữ dội sau khi hết phát ban hoặc bị nhiễm trùng trong đợt bùng phát bệnh zona thần kinh, bác sĩ có thể kê đơn thêm các thuốc sau:
- Thuốc bôi Capsaicin: đây là một loại thuốc bôi ngoài da chứa capsaicin, một hoạt chất chiết xuất từ quả ớt. Loại thuốc bôi zona thần kinh giúp giảm đau tại chỗ. Lưu ý chỉ bôi thuốc sau khi vết thương đã lành, không bôi thuốc lên vùng da bị trợt loét hoặc viêm tấy. Cẩn thận không để thuốc dính vào mắt.
- Thuốc tê: có thể dùng các loại thuốc tê như Lidocain dạng kem, miếng dán, dạng xịt,.... để giảm đau tại chỗ.
- Kháng sinh: được dùng trong trường hợp vi khuẩn xâm nhập vào các tổn thương da, gây nhiễm trùng da.
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng như Amitriptylin, Desipramine, Nortriptyline,...hoặc các thuốc chống động kinh như Gabapentin, Pregabalin,... giúp giảm các cơn đau kéo dài sau khi da đã lành.
Các loại thuốc uống và thuốc bôi zona thần kinh cho trẻ em cũng có thể dùng các loại thuốc điều trị như người lớn. Bác sĩ sẽ cân nhắc liều dùng, chọn loại thuốc ít tác dụng phụ, an toàn với trẻ.
XEM THÊM: Lưu ý khi dùng thuốc chữa zona thần kinh cho phụ nữ mang thai
2.Các lưu ý trong thời gian điều trị bệnh zona thần kinh
Một số biện pháp sau đây sẽ giúp các tổn thương da do bệnh zona thần kinh mau lành hơn:
- Giữ vùng da bị tổn thương sạch sẽ, khô ráo, tiếp xúc với không khí càng nhiều càng tốt, tránh băng kín da.
- Các mụn nước có thể gây ngứa ngáy nhưng cố gắng không gãi hoặc làm vỡ các mụn nước. Hãy nhờ bác sĩ tư vấn về các loại kem bôi giúp giúp giảm cảm giác khó chịu.
Một số phương pháp điều trị bổ sung như châm cứu, tiêm steroid có thể giúp giảm các cơn đau kéo dài sau khi bị zona. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc thực hiện các phương pháp này.
3.Các biện pháp ngăn ngừa bệnh zona thần kinh
Zona thần kinh không phải là bệnh nguyên phát mà có nguồn gốc từ bệnh thủy đậu. Do đó để phòng ngừa hiệu quả bệnh zona thần kinh thì việc cần thực hiện là phòng ngừa bệnh thủy đậu. Trẻ em và người lớn nếu chưa bị thủy đậu nên thực hiện tiêm phòng vắc-xin thủy đậu, phòng tránh bệnh thủy đậu và bệnh zona thần kinh sau này. Đây là biện pháp phòng ngừa cơ bản và hiệu quả nhất.
Khi đã mắc bệnh thủy đậu, người bệnh phải chấp nhận rằng mình sẽ có nguy cơ mắc bệnh zona thần kinh với tỷ lệ 10-20%. Để ngăn ngừa zona bùng phát, hiện trên thế giới có hai loại vắc-xin ngừa zona là Zostavax và Shingrix. Các loại vắc-xin này có hiệu quả cao, đặc biệt là Shingrix có hiệu quả hơn 90% trong việc ngăn ngừa bùng phát bệnh zona. Tuy nhiên, các loại vắc-xin này hiện chưa có ở thị trường Việt Nam, người bệnh cần tăng cường chế độ dinh dưỡng, ăn đủ chất, thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để nâng cao miễn dịch, ngăn ngừa nguy cơ zona thần kinh bùng phát.
Xem thêm: Hướng dẫn chẩn đoán bệnh Zona
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp dịch vụ tiêm phòng với đa dạng các loại vắc-xin, phục vụ nhu cầu tiêm phòng của nhiều đối tượng khác nhau như sau:
- Khách hàng sẽ được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc - xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất cho khách hàng.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý và áp dụng cách giảm đau hiệu quả trong quá trình tiêm chủng.
- Khách hàng sẽ được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc - xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất cho khách hàng.
- 100% khách hàng tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt nhất để đảm bảo chất lượng.
- Quý khách hàng sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng Quốc gia.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.