Bệnh tiểu đường là một dạng rối loạn chuyển hóa carbohydrate, gây ra tăng lượng đường trong máu. Khi mắc bệnh để kiểm soát tốt lượng đường trong máu người bệnh cần kết hợp việc dùng thuốc và chế độ ăn uống, tập luyện hợp lý. Ngày nay nhờ tiến bộ khoa học mà nhiều loại thuốc tiểu đường thế hệ mới được sử dụng hiệu quả cho người bệnh.
1. Tổng quan về bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường là tình trạng tăng lượng đường trong máu, vượt ngưỡng cho phép. Nguyên nhân gây bệnh do cơ thể gặp khó khăn trong việc quản lý insulin, có thể là không sản xuất được insulin hay insulin làm việc không hiệu quả. Insulin được sản xuất bởi tuyến tụy giúp cơ thể sử dụng glucose từ thực phẩm. Insulin gắn vào các thụ thể trên tế bào và di chuyển glucose từ máu vào các tế bào bên trong cơ thể, chúng được dùng để làm năng lượng cho hoạt động cơ bản của cơ thể. Nhưng nếu cơ thể không tạo đủ insulin hoặc không sử dụng đúng cách, glucose sẽ ở trong máu của bạn và không thể đi vào tế bào tạo năng lượng được. Từ đó dẫn đến tình trạng đường huyết cao gây hại cho nhiều bộ phận của cơ thể.
Tùy theo yếu tố gây bệnh mà chia thành hai loại bệnh tiểu đường chính
- Tiểu đường tuýp 1: Những người mắc bệnh tiểu đường loại 1 không thể tự sản xuất insulin. Mặc dù loại thuốc duy nhất được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường loại 1 là insulin, nhưng nó được bào chế dưới nhiều loại khác nhau.
- Tiểu đường tuýp 2: Những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 vẫn có thể tạo ra insulin, nhưng cơ thể không thể sử dụng đúng cách. Những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 có nhiều lựa chọn dùng thuốc hơn loại 1.
Một số loại thuốc đường uống trước đây thường dùng gồm: Metformin; Thuốc ức chế alpha-glucosidase như acarbose; Sulfonylureas như glipizide...
Một số loại insulin tiêm: insulin aspart; insulin degludec; insulin glargine...
2. Các lựa chọn điều trị bằng thuốc mới cho bệnh tiểu đường
Nhờ tiến bộ khoa học mà nhiều loại thuốc tiểu đường thế hệ mới đã ra đời gồm cả thuốc dùng đường uống - đường tiêm và cho thấy hiệu quả hơn so với các thuốc thế hệ cũ. Điều này mang đến cho những bệnh nhân mắc bệnh có thêm nhiều lựa chọn hơn trong việc điều trị bệnh.
2.1 Các thuốc tiểu đường thế hệ mới
Thuốc uống trị tiểu đường mới: Được dùng để điều trị tiểu đường loại 2.
- Steglatro: Đây là thuốc mới duy nhất chỉ chứa một loại thuốc, thành phần đó là ertugliflozin, là chất ức chế đồng vận natri-glucose 2. Chất đồng vận natri-glucose 2 là chất vận chuyển có vai trò chủ yếu tái hấp thu glucose trở lại tuần hoàn, từ quá trình lọc cầu thận. Khi ức chế chất đồng vận natri-glucose 2 này sẽ làm giảm tái hấp thu glucose đã lọc ở thận làm tăng bài tiết glucose qua nước tiểu.
- Xigduo XR: Được bào chế dưới dạng viên uống giải phóng kéo dài 24 giờ, thuốc đã được phê duyệt để sử dụng vào năm 2014. Xigduo XR là dạng thuốc kết hợp metformin với dapagliflozin. Metformin giúp cho các mô trong cơ thể nhạy cảm hơn với insulin. Còn Dapagliflozin cũng là chất thuộc nhóm ức chế đồng vận natri-glucose 2, dó đó ngăn một số glucose trong hệ thống đưa máu trở lại qua thận và khiến cơ thể đào thải nhiều glucose hơn qua nước tiểu.
- Synjardy: Có dạng viên uống, đã được phê duyệt để sử dụng cho bệnh nhân tiểu đường vào năm 2015. Đây là dạng kết hợp các loại thuốc metformin và empagliflozin. Empagliflozin thuộc nhóm ức chế đồng vận natri-glucose 2, hoạt động theo cách tương tự như dapagliflozin.
- Glyxambi: Glyxambi đã được phê duyệt để sử dụng vào năm 2015, kết hợp các loại thuốc đó là linagliptin và empagliflozin. Linagliptin có tác dụng ngăn chặn sự phân hủy của một số hormone trong cơ thể giúp tuyến tụy sản xuất và giải phóng insulin. Điều này còn làm chậm quá trình tiêu hóa cũng như quá trình giải phóng glucose vào máu của bạn.
- Steglujan: Steglujan dùng dạng viên uống, đã được phê duyệt vào cuối năm 2017. Đây là sự kết hợp giữa hai loại thuốc đó là ertugliflozin và sitagliptin. Ertugliflozin hoạt động theo cơ chế tương tự như empagliflozin. Còn Sitagliptin hoạt động tương tự Linagliptin, giúp ngăn chặn sự phân hủy của một số hormone trong cơ thể giúp tuyến tụy sản xuất và giải phóng insulin, làm chậm quá trình tiêu hóa và hấp thụ glucose vào máu.
- Segluromet: Segluromet đã được phê duyệt sử dụng vào cuối năm 2017. Nó kết hợp ertugliflozin và metformin.
Thuốc tiêm mới: Những loại thuốc tiêm có tên thương hiệu mới được sử dụng để điều trị cả bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2. Những loại thuốc tiêm này chứa một loại insulin, chất chủ vận GLP-1 hoặc có thể cả hai. Các loại insulin tiêm khác nhau đóng vai trò thay thế insulin mà cơ thể không tạo ra hoặc không thể sử dụng đúng cách. Chất chủ vận thụ thể peptide-1 (GLP-1) giống như hormon glucagon giúp tuyến tụy tiết ra nhiều insulin hơn khi mức glucose cao. Chúng cũng làm chậm quá trình hấp thụ glucose vào máu trong quá trình tiêu hóa.
- Tresiba: Tresiba được phê duyệt vào năm 2015. Được sử dụng để điều trị cả bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2. Tresiba là một loại insulin có tác dụng kéo dài đến 42 giờ. Điều này dài hơn so với insulin thông thường được sử dụng. Thuốc dùng để tiêm một lần mỗi ngày.
- Basaglar và Toujeo: Basaglar và Toujeo là hai dạng insulin glargine mới. Chúng để điều trị cả hai loại bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2, và cả hai đều được tiêm một lần mỗi ngày. Basaglar là một loại thuốc insulin tác dụng kéo dài. Toujeo là một dạng insulin glargine cô đặc hơn.
- Xultophy: đã được phê duyệt vào năm 2016. Chỉ được sử dụng để điều trị cho bệnh nhân tiểu đường loại 2. Xultophy được tiêm một lần mỗi ngày. Xultophy kết hợp insulin degludec, một loại insulin tác dụng kéo dài và liraglutide (một chất chủ vận GLP-1).
- Soliqua: Đã được phê duyệt sử dụng vào năm 2016. Nó chỉ được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường loại 2 và được tiêm một lần mỗi ngày. Soliqua kết hợp thuốc insulin glargine với lixisenatide,( chất chủ vận thụ thể GLP-1).
- Ozempic: Là thuốc chỉ được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường loại 2, đã được phê duyệt. Ozempic là một chất chủ vận GLP-1 được gọi là semaglutide. Thuốc được tiêm một lần mỗi tuần.
- Adlyxin: Adlyxin đã được phê duyệt sử dụng vào năm 2016. Thuốc chỉ được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường loại 2. Adlyxin là một chất chủ vận GLP-1 được gọi là lixisenatide. Adlyxin được tiêm một lần mỗi ngày.
- Ryzodeg: Ryzodeg đã được phê duyệt dùng vào năm 2016 nhưng vẫn chưa có sẵn thuốc. Nó được dùng để điều trị cả bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2. Ryzodeg kết hợp insulin degludec với insulin aspart. Thuốc được tiêm một hoặc hai lần mỗi ngày.
Ngoài những loại thuốc tiểu đường mới này, một số loại thuốc tiểu đường mới nhất hiện đang được phát triển. Những loại thuốc này bao gồm:
- Oral-Lyn: Thuốc có dạng thuốc xịt insulin tác dụng nhanh. Nó được nghiên cứu để điều trị cả bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2.
- Thuốc khí dung insulin: Thiết bị tạo khí dung này có chứa một loại insulin dạng lỏng dùng để hít vào bữa ăn. Nó được nghiên cứu để điều trị cả bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2.
3. Những điều cần cân nhắc khi lựa chọn thuốc
Những loại thuốc điều trị tiểu đường thông thường hiệu quả đã có mặt trên thị trường trong nhiều năm, các loại thuốc mới có thể mang lại những lợi ích lớn mà hầu hết các loại thuốc thường dùng trước đây không có được.
Tuy nhiên, điều cần nhắc là chúng ta có thể chưa biết về tất cả các tác dụng phụ và tương tác của các loại thuốc mới. Ngoài ra, các loại thuốc mới hơn có thể giá trị đắt hơn các loại thuốc cũ.
Điều quan trọng là bạn cần nói chuyện với bác sĩ nếu bạn đang xem xét các lựa chọn thuốc tiểu đường mới. Khi đó, sẽ được đưa ra những lời khuyên phù hợp nhất để có thể lựa chọn.
Hy vọng thông qua bài viết bạn đã có những thông tin hữu ích về việc lựa chọn thuốc điều trị mới cho bệnh tiểu đường.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: healthline.com
