CA-125 là một dấu ấn ung thư được sử dụng phổ biến nhất để phát hiện, theo dõi hiệu quả điều trị ung thư buồng trứng và phát hiện ung thư tái phát sau điều trị. Xét nghiệm CA-125 được thực hiện lặp lại theo thời gian thường có giá trị hơn so với chỉ xét nghiệm 1 lần.
1. Chỉ số ca 125 trong máu là gì?
CA 125 là một protein được gọi là chất chỉ điểm ung thư – hiện diện với nồng độ cao trong máu khi có các tế bào u. Đặc biệt khi có hiện diện tế bào ung thư buồng trứng thì nồng độ CA 125 có nồng độ cao hơn. CA (cancer antigen) có nghĩa là kháng nguyên ung thư.
2. Ý nghĩa của xét nghiệm CA 125
Theo dõi điều trị ung thư: Nếu đã được chẩn đoán là ung thư buồng trứng, ung thư nội mạc tử cung, phúc mạc hoặc ống dẫn trứng, bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm CA 125 để theo dõi tình trạng và điều trị.
Để sàng lọc ung thư buồng trứng nếu đang có nguy cơ cao: Nếu đã được xác định là có nguy cơ cao phát triển ung thư buồng trứng do tiền sử gia đình mắc bệnh thì bác sĩ có thể khuyên nên làm thử nghiệm CA 125.
Để kiểm tra ung thư tái phát: Tăng nồng độ CA 125 có thể cho thấy ung thư buồng trứng đã trở lại sau khi điều trị.
Bác sĩ có thể đề nghị làm xét nghiệm CA 125 kiểm tra nghi ngờ rằng có buồng trứng, ung thư nội mạc tử cung, phúc mạc hoặc ống dẫn trứng. Tuy nhiên, xét nghiệm CA 125 không thể chẩn đoán các bệnh này. Chỉ có sinh thiết mô có thể xác định chẩn đoán các bệnh ung thư.
Người bệnh có thể được chỉ định làm thêm các xét nghiệm khác kèm theo như siêu âm qua âm đạo hoặc khung chậu và chụp cắt lớp vi tính (CT).
3. Khi nào cần làm xét nghiệm CA125
Chỉ định tuyệt đối
- CA125 được chỉ định khi một phụ nữ nghi ngờ bị ung thư buồng trứng.
- Ở một phụ nữ đã được chẩn đoán ung thư buồng trứng (có CA125 tăng) trước khi bắt đầu được điều trị nhằm đánh giá đáp ứng điều trị.
- Ở một phụ nữ sau phẫu thuật hoặc hóa trị liệu để phát hiện ung thư buồng trứng tái phát.
- CA125 cũng có thể được chỉ định để chẩn đoán ung thư buồng trứng cùng với một số các dấu ấn ung thư khác như HE4, CEA, CA19-9, AFP hoặc β-hCG.
- Có thể được sử dụng để sàng lọc ung thư buồng trứng ở những phụ nữ có nguy cơ cao về tiền sử gia đình.
Chỉ định tương đối
- Với bệnh nhân đang nghi ngờ ung thư tử cung, CA125 được xem như dấu ấn ung thư loại 2, sau CEA, CA19-9, CYFRA21-1 và SCC.
- Với bệnh nhân đang nghi ngờ ung thư phổi, CA125 cũng được xem như dấu ấn ung thư loại 2, sau các dấu ấn ung thư ProGRP, NSE, CYFRA 21-1, CEA và SCC.
4. Những điều nên biết những gì trước khi thực hiện xét nghiệm CA-125
Trước khi thực hiện xét nghiệm bạn nên biết các yếu tố có thể gây ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm gồm:
- Ba tháng đầu của thai kỳ và chu kỳ kinh nguyệt bình thường có thể gây tăng nhẹ nồng độ CA-125.
- Bệnh nhân bị bệnh màng bụng lành tính (ví dụ, xơ gan, viêm màng dạ con) có mức tăng nhẹ
- Hút thuốc cũng có thể tăng giá trị CA-125
- Bệnh nhân đã phẫu thuật bụng gần đây có thể có mức CA-125 cao kéo dài khoảng 3 tuần sau khi phẫu thuật
- Một số phụ nữ có ung thư buồng trứng có thể không có tăng nồng độ CA-125 trong máu.
Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn có ung thư buồng trứng hay một loại ung thư khác, họ có thể khuyên bạn thực hiện sinh thiết (lấy một vài mẫu tế bào). Các xét nghiệm khác có thể hữu ích trong đánh giá những ung thư này bao gồm siêu âm qua ngả âm đạo hay ngả bụng và chụp cắt lớp điện toán (CT).
Theo dõi đáp ứng điều trị ung thư buồng trứng bằng CA-125 chưa được chứng minh làm cải thiện tiên lượng ở những phụ nữ có ung thư buồng trứng, và có thể dẫn đến những đợt hóa trị liệu hay những điều trị không cần thiết khác.
Trước khi tiến hành kỹ thuật y tế này, bạn nên hiểu rõ các cảnh báo và lưu ý. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có thêm thông tin và hướng dẫn cụ thể.
Hiện nay Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các Gói Sàng lọc ung thư, trong đó có Tầm soát và phát hiện sớm ung thư phụ khoa, giúp khách hàng kiểm tra chức năng phụ khoa. Thực hiện xét nghiệm cần thiết giúp phát hiện sớm các bệnh: ung thư cổ tử cung – tử cung – buồng trứng ngay cả khi chưa có triệu chứng.
Quý khách có nhu cầu sàng lọc ung thư tại Vinmec có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.
XEM THÊM:
- Giá trị bình thường và bất thường của CA 125 - dấu ấn ung thư buồng trứng
- Tìm hiểu về dấu ấn ung thư CA 72-4
- Tìm hiểu về dấu ấn ung thư CA 19-9
- Giá trị bình thường và bất thường của CA 15-3: Dấu ấn ung thư vú
