Bệnh xương khớp kiêng ăn gì là một câu hỏi quan trọng mà người bệnh cần quan tâm. Các thực phẩm hàng ngày có thể ảnh hưởng không tốt tới tình trạng bệnh nếu không được chọn lọc kỹ càng. Bài viết này sẽ đề cập chi tiết hơn về những loại thực phẩm không nên tiêu thụ và các lưu ý cần thiết để quản lý tốt tình trạng bệnh.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Bệnh xương khớp kiêng ăn gì?
1.1. Thịt đỏ
Thịt trâu, thịt bò, thịt cừu,... được xếp vào nhóm thịt đỏ, không được khuyến nghị cho những người bị đau xương khớp hoặc viêm khớp vì có hàm lượng protein và chất béo bão hòa cao.
Đạm động vật trong các loại thịt đỏ chứa nhiều purin, có khả năng làm tích tụ axit uric trong máu. Chất béo bão hòa làm tăng cholesterol xấu và gia tăng phản ứng viêm. Vì vậy, nhóm thịt đỏ nên được tiêu thụ ở mức độ vừa phải.
1.2. Nội tạng động vật
Nội tạng động vật chứa nhiều photpho, có thể làm tăng các triệu chứng đau nhức xương khớp. Khi lượng photpho trong cơ thể tăng cao quá mức, nó thúc đẩy quá trình sản xuất hormone parathyroid (PTH). Lượng PTH dư thừa kích thích hoạt động hủy xương, theo thời gian có thể dẫn đến loãng xương và thoái hóa khớp.
Ngoài ra, nội tạng động vật còn chứa nhiều đạm và axit uric, những chất gây ra các vấn đề về thoái hóa khớp, viêm khớp và bệnh gout.
1.3. Thịt gia cầm
Thịt gia cầm, đặc biệt là thịt gà, không được coi là lựa chọn tốt cho người bị đau nhức xương khớp. Thịt gà chứa purin, khi cơ thể dung nạp quá nhiều hoạt chất này sẽ làm tăng lượng axit uric. Khi axit uric tích tụ trong khớp sẽ gây ra phản ứng viêm và tăng cảm giác đau nhức.
Ngoài ra, loại thực phẩm này thường được chế biến thành các món mặn như thịt gà rang muối, thịt gà kho,... Chế độ ăn giàu protein hoặc việc tiêu thụ nhiều muối có thể khiến cơ thể mất canxi, góp phần gây ra bệnh loãng xương.
1.4. Hải sản
Hải sản như tôm, cua, mực, cá,... là một trong những loại thực phẩm luôn nằm trong danh sách bệnh xương khớp kiêng ăn gì. Vì hải sản có tính hàn, có thể làm các triệu chứng của phản ứng viêm (sưng, nóng, đỏ, đau) tái phát hoặc trở nặng.
Ngoài ra, hải sản cũng chứa hàm lượng purin cao. Trong cơ thể, purin được chuyển hóa thành axit uric, nhưng việc dư thừa chất này sẽ gây ra bệnh Gout hoặc viêm cấp tính tại các khớp.
1.5. Đồ ăn nhiều dầu mỡ
Những món chiên, xào hay thức ăn nhanh như khoai tây chiên, gà rán,... thường sử dụng rất nhiều dầu mỡ khi chế biến. Chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và omega-6 sinh ra trong quá trình chế biến là những loại chất béo mà người bệnh đau xương khớp không nên tiêu thụ quá mức.
Hơn nữa, trong quá trình nấu nướng ở nhiệt độ cao, chất béo bão hòa bị chuyển hóa thành các hợp chất như lipid peroxides, aldehydes, ketones,... Những hoạt chất này làm tăng nồng độ cholesterol xấu, đẩy nhanh quá trình lão hóa tế bào và phản ứng viêm, đồng thời gây ra các vấn đề về thừa cân béo phì, làm tăng áp lực lên hệ xương khớp.
1.6. Đồ ăn mặn
Muối làm chậm quá trình hấp thụ canxi của xương, tăng nguy cơ mắc bệnh loãng xương. Đồng thời, lượng muối dư thừa khiến tinh thể urat lắng đọng tại khớp, gây ra viêm và đau nhức.
Ngoài ra, tiêu thụ quá nhiều muối còn khiến cơ thể mất cân bằng điện giải, làm cho các tế bào bị tích nước, dẫn đến sưng viêm và tổn thương các khớp.
1.7. Đồ đóng hộp
Thực phẩm đóng hộp như thịt hộp, cá hộp, xúc xích,... chứa rất nhiều muối, photpho và chất béo bão hòa. Khi người bệnh xương khớp tiêu thụ quá nhiều sản phẩm này, quá trình viêm và kết dính tiểu cầu sẽ được thúc đẩy, khiến cảm giác đau nhức trở nên trầm trọng hơn.
Ngoài ra, đồ ăn đóng hộp chứa nhiều chất bảo quản và phụ gia, không tốt cho xương khớp nói riêng và sức khỏe tổng quát nói chung. Đây là một trong những nguyên nhân gây ra các bệnh về tim mạch, huyết áp,...
1.8. Đồ uống có cồn
Khi nhắc đến vấn đề người bệnh xương khớp kiêng ăn gì thì không thể bỏ qua đồ uống có cồn. Những đồ uống này tác động tiêu cực đến hệ thống miễn dịch, gây ra các phản ứng viêm và tăng nguy cơ viêm khớp. Cồn cũng làm giảm khả năng hấp thụ canxi của xương, dẫn đến loãng xương và thoái hóa khớp.
Các hoạt chất hóa học trong đồ uống có cồn có thể tấn công mô sụn khớp, bào mòn và suy giảm chức năng khớp. Chúng cũng gây ra những tác động tiêu cực lên các cơ quan khác trong cơ thể như gan, thận, tim mạch và gây suy nhược cơ thể nói chung.
1.9. Đồ ăn lên men
Các món ăn lên men như cà muối, dưa muối,... chứa nhiều axit oxalic, natri nitrit và muối. Hàm lượng axit oxalic cao dẫn đến sự tích tụ quá nhiều tinh thể canxi oxalat trong các khớp, gây đau và viêm. Ngoài ra, natri giữ nước trong các khớp, gây phù nề và tăng cảm giác đau nhức.
Đồ ăn lên men thường có tính axit, có thể gây toan huyết (nhiễm độc axit), tạo điều kiện thuận lợi cho phản ứng viêm. Vì vậy, đồ ăn lên men là loại thực phẩm nên được ghi chép lại trong danh sách bệnh xương khớp kiêng ăn gì.
1.10. Đồ ngọt bánh kẹo
Bánh kẹo và đồ ngọt thường có lượng đường cao, nhiều calo và ít dinh dưỡng. Tiêu thụ quá nhiều đồ ngọt làm tăng nồng độ đường trong máu, kích thích sản xuất và giải phóng các cytokine (chất gây viêm).
Chế độ ăn nhiều đường kết hợp với lối sống ít vận động là nguyên nhân dẫn đến béo phì và ảnh hưởng xấu đến xương khớp. Cân nặng tạo ra áp lực đè nén lên hệ xương khớp, gây đau và hạn chế khả năng vận động. Ngoài ra, thừa cân còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, tiểu đường,..., khiến các bệnh viêm khớp trở nên trầm trọng hơn.
2. Những lưu ý khi bị bệnh xương khớp
Ngoài việc tuân thủ các chỉ dẫn về việc bệnh xương khớp kiêng ăn gì, những người bị đau nhức xương khớp cũng nên thực hiện các biện pháp dưới đây:
- Giữ cơ thể ấm để đảm bảo mạch máu lưu thông, ngăn chặn tình trạng đau nhức, bầm tím hoặc đông cứng ở khớp.
- Tuân thủ đúng liều lượng và lịch trình sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, không bỏ qua thuốc trong những ngày nghỉ lễ.
- Tăng cường ăn rau xanh, trái cây và uống đủ nước để cải thiện hệ miễn dịch, tăng cường sức khỏe của khớp.
- Hạn chế hoạt động, di chuyển hoặc vận chuyển vật nặng để tránh tạo áp lực lên khớp và làm tăng đau nhức.
- Nếu gặp các cơn đau khớp dữ dội và tái phát nhiều lần trong ngày, cần tìm kiếm sự tư vấn và điều trị từ bác sĩ chuyên khoa để có biện pháp xử trí hiệu quả. Tránh tự ý sử dụng thuốc giảm đau tại nhà, vì đây chỉ là biện pháp tạm thời và không thể loại trừ triệt để cơn đau khớp.
Việc hiểu biết về chế độ ăn uống phù hợp là hết sức thiết yếu để duy trì sức khỏe và giảm thiểu những ảnh hưởng xấu từ bệnh. Bệnh nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có một chế độ ăn uống khoa học và cân bằng, tránh các thực phẩm có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
