Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Lê Nguyễn Hồng Trâm - Bác sĩ Nội tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang
Bệnh nhiễm ký sinh trùng nói chung và bệnh giun đầu gai do Gnathostoma spinigerum nói riêng với các triệu chứng lâm sàng đa dạng dễ chẩn đoán nhầm với các bệnh khác. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu do ăn thức ăn sống hay thức ăn chưa được chế biến kỹ từ một số thực phẩm tại vùng dịch lưu hành.
1. Đặc điểm của bệnh giun đầu gai do Gnathostoma spinigerum
Bệnh giun đầu gai do ký sinh trùng Gnathostoma gây ra, đây là bệnh lý có tỷ lệ phát hiện còn thấp. Đặc điểm loại ký sinh trùng này là ấu trùng giun tròn, loại thường gặp là Gnathostoma spinigerum.
Phương thức lây truyền qua đường ăn uống, người ăn các món ăn được chế biến từ lươn, cá, ếch, nhái, tôm... hoặc uống nước chứa mầm bệnh còn sống, chưa nấu chín kỹ là những người có nguy cơ nhiễm bệnh. Đặc biệt những người bệnh sinh sống và làm việc ở những vùng dịch tễ bệnh lưu hành.
Chẩn đoán lâm sàng dựa vào biểu hiện lâm sàng biểu hiện đặc trưng của hội chứng ấu trùng di chuyển dưới da và hội chứng ấu trùng di chuyển nội tạng.
Bệnh do giun đầu gai có thể tồn tại 10 – 12 năm vì vậy có thể xâm nhập đến bất kỳ bộ phận nào trong cơ thể gây ra các biến chứng cho từng cơ quan. Đặc biệt ấu trùng có thể chui vào trong não gây tử vong
2. Triệu chứng của bệnh giun đầu gai
Các triệu chứng của bệnh giun đầu gai bao gồm:
- Sưng đau cơ thường gặp sưng đau cơ chân tay, mặt, đau ngực làm bệnh nhân có cảm giác khó thở.
- Trong đường tiêu hóa: Ấu trùng thường ký sinh ở dạ dày và gan, có thể lạc đến xoang bụng tạo thành khối u. Bệnh nhân có dấu hiệu giống như viêm ruột thừa, viêm túi mật hoặc giả khối tổn thương ở ruột.
- Triệu chứng lâm sàng hay gặp nhất là mề đay mạn tính với đặc điểm nổi u cục với nhiều kích thước to nhỏ khác nhau, có thể di chuyển được kèm đau.
- Di chuyển đến hệ tiết niệu gây đái máu
- Di chuyển đến mắt gây giảm thị lực, mù, đau mắt, sợ ánh sáng
- Di chuyển đến tai gây giảm thính lực, ù tai,...
- Xuất hiện ổ áp xe dưới da, có thể gây nhiễm khuẩn huyết
- Di chuyển đến phổi gây ho, đau ngực, khó thở, ho ra máu, ho ra giun.
- Gây bệnh tại hệ thần kinh trung ương gây viêm màng não cấp tính, sưng cơ vùng mang tai giống bệnh quai bị; ấu trùng cũng có thể chui vào mắt gây viêm mống mắt, tiền phòng...
3. Chẩn đoán bệnh Giun đầu gai do Gnathostoma spinigerum
Việc chẩn đoán dựa vào các kỹ thuật tìm ấu trùng giun ở vị trí vết loét. Các xét nghiệm chẩn đoán bao gồm:
- Xét nghiệm công thức máu có bạch cầu ái toan tăng cao
- Xét nghiệm thử phản ứng huyết thanh Elisa chẩn đoán Gnathostoma dương tính
- Soi trực tiếp tìm thấy ấu trùng giun đầu gai ở các vết loét, nhọt, áp xe,...
- Có thể điều trị thử bằng thuốc điều trị đặc hiệu có đáp ứng hiệu quả tốt để chẩn đoán.
4. Điều trị bệnh giun đầu gai
Điều trị bệnh giun đầu gai bằng các thuốc Albendazole, thiabendazole hoặc ivermectin.
Có thể sử dụng kết hợp phương pháp phẫu thuật, chích ổ áp xe và lấy ấu trùng giun ra khỏi cơ thể.
5. Phòng bệnh giun đầu gai
- Đảm bảo sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh. Uống nước đun sôi để nguội không được uống nước lã.
- Không nên ăn các thức ăn sống, tái, chưa chín kỹ,... đặc biệt các thức ăn thủy sản, hải sản như lươn, cá, ếch, nhái, tôm...
- Ấu trùng giun đầu gai có thể chun xuyên qua da vì vậy khi chế biến thức ăn đặc biệt chế biến thịt lươn, cá, ếch, nhái, tôm... nên mang găng tay cao su bảo vệ.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm trong khám điều trị bệnh, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm thăm khám và điều trị tại Bệnh viện.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
