Đái tháo nhạt là một tình trạng hiếm gặp khiến bạn cực kỳ khát nước và khiến cơ thể bạn tạo ra nhiều nước tiểu không màu, không mùi. Hầu hết mọi người đi tiểu từ 1 đến 2 lít mỗi ngày, nhưng những người bị đái tháo nhạt có thể đi tiểu từ 3 đến 20 lít mỗi ngày. Các loại đái tháo nhạt chính bao gồm trung ương, thận và liên quan đến thai kỳ.
Các yếu tố nguy cơ của bệnh đái tháo nhạt
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo nhạt là:
- Di truyền. Những thay đổi trong gen mà bạn thừa hưởng từ cha mẹ có thể khiến bạn dễ mắc bệnh đái tháo nhạt hơn. Điều này xảy ra trong 1% -2% trường hợp.
- Thuốc. Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc lợi tiểu, có thể gây ra các vấn đề về thận và khó khăn trong việc tạo ra lượng nước tiểu phù hợp.
- Một số rối loạn chuyển hóa. Các tình trạng gây ra nồng độ canxi cao hoặc nồng độ kali thấp trong máu của bạn có thể dẫn đến tình trạng này.
- Phẫu thuật não hoặc chấn thương đầu. Những thay đổi trong não của bạn do phẫu thuật hoặc chấn thương có thể làm tăng nguy cơ của bạn.
Chẩn đoán bệnh đái tháo nhạt
Việc kiểm tra sức khỏe tổng quát có thể không cho thấy bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh đái tháo nhạt trung ương, ngoại trừ có thể là bàng quang mở rộng hoặc các triệu chứng mất nước.
Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử sức khỏe của bạn, bao gồm cả sức khỏe của gia đình bạn. Bạn có thể được làm một loạt các xét nghiệm bao gồm:
- Phân tích nước tiểu. Bạn sẽ đưa mẫu nước tiểu của mình và bác sĩ sẽ gửi nó đến phòng thí nghiệm để xem nước tiểu loãng hay đậm đặc. Họ cũng có thể kiểm tra glucose (đường), điều này có thể giúp họ quyết định xem bạn có bị đái tháo nhạt hay đái tháo đường. Bạn có thể cần thu thập nước tiểu của mình trong khoảng thời gian 24 giờ để đo lượng nước tiểu bạn thải ra trong một ngày.
- Xét nghiệm máu. Có một số xét nghiệm máu khác nhau mà bác sĩ có thể yêu cầu. Các xét nghiệm này đo lượng điện giải, glucose và vasopressin trong máu của bạn. Điều này cho phép bác sĩ biết bạn có bị đái tháo đường hay đái tháo nhạt và bạn mắc loại nào.
- Xét nghiệm thiếu nước. Xét nghiệm này đo lường sự thay đổi trọng lượng cơ thể, natri máu và nồng độ nước tiểu của bạn sau khi bạn không uống bất cứ thứ gì trong một thời gian. Có hai loại: xét nghiệm ngắn hạn có thể được thực hiện tại nhà và xét nghiệm chính thức được thực hiện tại bệnh viện. Trong quá trình xét nghiệm dài hạn, bác sĩ sẽ theo dõi chặt chẽ huyết áp, nhịp tim và trọng lượng cơ thể của bạn. Vào cuối bài kiểm tra, thường kéo dài khoảng 12 giờ, bác sĩ đôi khi sẽ cho bạn một liều vasopressin nhân tạo để giúp xác định loại bệnh đái tháo nhạt mà bạn mắc phải.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI). Xét nghiệm này chụp ảnh chi tiết các cơ quan nội tạng và mô mềm của bạn. Bác sĩ sử dụng nó để xem liệu có vấn đề gì với vùng dưới đồi hoặc tuyến yên của bạn hay không.
- Sàng lọc di truyền. Bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm này nếu các thành viên trong gia đình bạn gặp vấn đề với việc tạo ra quá nhiều nước tiểu.
Bệnh đái tháo nhạt so với SIADH
Bệnh đái tháo nhạt và hội chứng tiết hormone chống bài niệu không phù hợp (SIADH) là những tình trạng gây ra sự cố về cân bằng nước trong cơ thể bạn theo những cách khác nhau. Bệnh đái tháo nhạt khiến cơ thể bạn thải ra quá nhiều nước, đồng nghĩa với việc phải đi vệ sinh nhiều lần. Mặt khác, SIADH khiến cơ thể bạn giữ quá nhiều chất lỏng. Chất lỏng dư thừa này làm loãng máu của bạn, gây mất cân bằng điện giải. Điện giải là các khoáng chất trong cơ thể bạn có một lượng điện tích nhỏ. Natri là một chất điện giải quan trọng trong máu của bạn và SIADH có thể dẫn đến hạ natri máu hoặc nồng độ natri thấp.
Bệnh đái tháo nhạt so với bệnh đái tháo đường
Mặc dù có tên gọi tương tự nhau, nhưng đái tháo nhạt và đái tháo đường là hai bệnh khác nhau. Điểm chung duy nhất của chúng là chúng khiến bạn khát nước và đi tiểu nhiều. Các tình trạng này là do các vấn đề với các hormone khác nhau.
- Nếu bạn bị đái tháo nhạt, các hormone giúp cơ thể bạn cân bằng chất lỏng (vasopressin hoặc ADH) sẽ không hoạt động. Chỉ có một trong 25.000 người mắc phải tình trạng này.
- Với bệnh đái tháo đường (thường được viết tắt là "tiểu đường"), cơ thể bạn không thể sử dụng năng lượng từ thức ăn như bình thường. Điều này là do có vấn đề với cách cơ thể bạn tạo ra hoặc sử dụng hormone insulin. Nó phổ biến hơn nhiều so với bệnh đái tháo nhạt. Tính đến năm 2021, khoảng 38,4 triệu người Mỹ mắc bệnh đái tháo đường type 1 hoặc type 2.
Các biến chứng của bệnh đái tháo nhạt
Bệnh đái tháo nhạt không được kiểm soát có thể khiến bạn dễ gặp các biến chứng như:
- Ngủ ít hơn. Tất cả những lần đi vệ sinh vào ban đêm để đi tiểu đều làm gián đoạn giấc ngủ của bạn, dẫn đến những đêm ngủ ít ngon giấc hơn.
- Mất nước. Bệnh đái tháo nhạt khiến cơ thể bạn khó giữ nước. Rất dễ bị mất nước.
- Mất cân bằng điện giải. Khi bạn mất quá nhiều nước, nồng độ điện giải của bạn có thể bất thường. Điều này có thể gây ra:
- Đau đầu
- Cảm thấy mệt mỏi mọi lúc (mệt mỏi)
- Cáu gắt
- Đau cơ
Bệnh đái tháo nhạt ảnh hưởng đến thai kỳ như thế nào?
Đái tháo nhạt thai kỳ là một tình trạng hiếm gặp và các triệu chứng thường không xuất hiện cho đến cuối tam cá nguyệt thứ hai hoặc thứ ba. Bác sĩ có thể khó chẩn đoán tình trạng này vì các triệu chứng chính là khát nước cực độ và đi tiểu nhiều là những triệu chứng điển hình của thai kỳ muộn. Nhưng trong trường hợp này, các triệu chứng này trở nên tồi tệ hơn trong vài ngày hoặc vài tuần. Nếu không được điều trị, bạn có thể bị sụt cân và cảm thấy cực kỳ mệt mỏi và buồn nôn. Bác sĩ sẽ kiểm tra nước tiểu của bạn để xem bạn có bị rối loạn này hay không và nếu có, bạn sẽ được điều trị bằng thuốc. Nếu bạn bị đái tháo nhạt thai kỳ, bạn có thể có nguy cơ gặp các vấn đề về gan, vì vậy bác sĩ sẽ theo dõi gan của bạn chặt chẽ.
Điều trị bệnh đái tháo nhạt
Đầu tiên, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn uống nhiều nước. Điều đó sẽ thay thế lượng nước mất đi liên tục. Các phương pháp điều trị khác phụ thuộc vào loại bệnh bạn mắc phải:
- Đái tháo nhạt trung ương. Bạn sẽ dùng các loại thuốc như desmopressin (DDAVP). Desmopressin kiểm soát lượng nước tiểu, duy trì cân bằng dịch và ngăn ngừa mất nước. Bạn uống nó hai hoặc ba lần một ngày. Nó thường ở dạng thuốc xịt mũi, viên nén hoặc thuốc tiêm. Cũng có những phương pháp điều trị để giúp các loại thuốc này hoạt động tốt hơn.
- Đái tháo nhạt do thận có thể khó điều trị hơn. Nếu nó do thuốc gây ra, việc ngừng thuốc sẽ có ích. Các loại thuốc khác có thể làm giảm các triệu chứng. Chúng bao gồm indomethacin (Indocin) và thuốc lợi tiểu như amiloride (Moduretic 5-50) hoặc hydrochlorothiazide (Microzide). Mặc dù thuốc lợi tiểu thường khiến bạn đi tiểu nhiều hơn, nhưng trong trường hợp này, chúng giúp bạn tạo ra ít nước tiểu hơn. Đôi khi, tình trạng này sẽ biến mất nếu bạn điều trị nguyên nhân.
- Đái tháo nhạt thai kỳ. Bạn có thể dùng desmopressin trong khi mang thai. Các vấn đề của bạn sẽ biến mất sau khi bạn sinh con.
Bệnh đái tháo nhạt có chữa khỏi được không?
Không. Nhưng tin tốt là tình trạng này có thể điều trị được. Hơn nữa, một số loại bệnh đái tháo nhạt là thoáng qua, có nghĩa là tình trạng này có thể tự khỏi.
Sống chung với bệnh đái tháo nhạt
Có những bước bạn có thể thực hiện để kiểm soát các triệu chứng của mình và tránh các biến chứng. Để sống khỏe mạnh khi sống chung với bệnh đái tháo nhạt, điều quan trọng là:
- Uống đủ nước. Uống nhiều nước sẽ giúp bạn tránh mất nước và các vấn đề về điện giải. Đảm bảo bạn luôn có nước để uống bằng cách mang theo chai nước bên mình mọi lúc mọi nơi.
- Đeo vòng tay y tế. Vòng tay hoặc thẻ cảnh báo y tế giúp các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe chăm sóc bạn đúng cách nếu bạn gặp trường hợp cấp cứu y tế.
- Gặp bác sĩ của bạn. Thường xuyên đến gặp bác sĩ sẽ giúp họ theo dõi tình trạng của bạn và đảm bảo kế hoạch điều trị của bạn đang hoạt động.
Tiên lượng bệnh đái tháo nhạt
Bệnh đái tháo nhạt không gây suy thận hoặc dẫn đến lọc máu. Thận của bạn vẫn thực hiện công việc chính của nó, đó là lọc máu của bạn.
Nhưng bạn sẽ dễ bị mất nước hơn. Hãy đảm bảo bạn luôn có thứ gì đó để uống bên cạnh, đặc biệt là khi trời nóng hoặc khi bạn tập thể dục. Mang theo thuốc bên mình và tránh những tình huống bạn không thể uống nước. Cũng nên đeo "cảnh báo y tế" hoặc mang theo ghi chú về tình trạng của bạn để nhân viên y tế biết về nó.
Câu hỏi thường gặp về bệnh đái tháo nhạt
Bệnh đái tháo nhạt có phải là bệnh nghiêm trọng không?
Bệnh đái tháo nhạt là một bệnh nghiêm trọng có thể được kiểm soát tốt bằng cách chăm sóc đúng cách. Điều này bao gồm tránh mất nước bằng cách uống nhiều nước, dùng thuốc theo chỉ định và thường xuyên đến gặp bác sĩ.
Sự thiếu hụt gì gây ra bệnh đái tháo nhạt?
Sự thiếu hụt hormone vasopressin, còn được gọi là hormone chống bài niệu hoặc ADH, gây ra bệnh đái tháo nhạt.
Bệnh đái tháo đường type 1 và type 2 là gì?
Bệnh tiểu đường type 1 và type 2 là do các vấn đề với cách cơ thể bạn tạo ra và sử dụng hormone insulin. Insulin là cần thiết để chuyển hóa thức ăn thành năng lượng mà cơ thể bạn có thể sử dụng. Không có đủ insulin, bạn sẽ có quá nhiều glucose, hoặc đường, trong máu, điều này có thể khiến bạn thực sự bị ốm. Nếu bạn bị tiểu đường type 1, hệ thống miễn dịch của bạn sẽ tấn công các tế bào tạo ra insulin. Bệnh tiểu đường type 2, loại phổ biến nhất, xảy ra khi cơ thể bạn không tạo ra đủ insulin hoặc cơ thể bạn không phản ứng với nó một cách chính xác, còn được gọi là kháng insulin.
Xem thêm: Bệnh đái tháo nhạt: Triệu chứng, Nguyên nhân, Chẩn đoán và Điều trị (Phần 1)
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: Webmd
