Viêm gan A ở trẻ em: Những điều cần biết

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Quách Nguyễn Thu Thủy - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Viêm gan A là bệnh lý diễn ra phổ biến trên toàn thế giới, trẻ em là một trong những đối tượng có tỷ lệ mắc bệnh cao. Tuy nhiên, viêm gan A có thể phòng ngừa được bằng biện pháp tiêm vắc-xin.

Viêm gan A là tình trạng gan bị viêm do virus viêm gan A. Đây là một loại virus RNA không có sợi đơn, dài 27nm, thuộc họ Hepadnavirus, Picornaviridae. Bốn kiểu gen được xác định rõ của viêm gan A đã được mô tả ở người, tuy nhiên chúng thuộc về một kiểu huyết thanh duy nhất. Virus ổn định ở độ pH thấp và nhiệt độ vừa phải, nhưng bị bất hoạt bởi nhiệt độ cao, clo. Những đặc điểm này có liên quan đến các biện pháp phòng ngừa.

Viêm gan siêu vi A chủ yếu lây lan qua đường tiêu hóa, Virus viêm gan A thường được tìm thấy trong phân của những người bị nhiễm bệnh, ngoài ra còn hiện diện trong các chất tiết khác như nước bọt, nước tiểu. Bất kỳ hành động nào làm lây lan các chất tiết chứa virus từ người này sang người khác đều có thể làm lây truyền bệnh viêm gan A. Siêu vi A tồn tại trong đường ruột, thải ra ngoài qua phân người bệnh. Thời gian ủ bệnh của viêm gan A từ 15 đến 50 ngày.

Viêm gan A ở trẻ em thường là một bệnh cấp tính với các triệu chứng: sốt, khó chịu, chán ăn, nôn, buồn nôn, đau bụng hoặc khó chịu và tiêu chảy, phân nhạt màu, thường có màu xám (màu đất sét ), nước tiểu đậm, vàng da và lòng trắng mắt. Nhưng không phải ai bị nhiễm virus viêm gan A cũng phát triển thành bệnh. Triệu chứng có thể xảy ra trong khoảng sau 2 đến 6 tuần sau khi virus xâm nhập vào cơ thể

Viêm gan có triệu chứng xảy ra ở khoảng 30% trẻ em bị nhiễm dưới sáu tuổi, một số trẻ bị vàng da. Vàng da thường kéo dài dưới hai tuần. Bilirubin và aminotransferase liên hợp trở lại bình thường trong vòng hai đến ba tháng.

Suy gan cấp tính thường rất hiếm xảy ra, chỉ 1%. Tuy nhiên, trường hợp tử vong do nhiễm viêm gan A thay đổi theo tuổi. Năm 2001, tỷ lệ tử vong ở trẻ em dưới 14 tuổi là 0,3%; tỷ lệ này là 0,1% ở thanh thiếu niên và thanh niên (15 đến 39 tuổi); tỷ lệ tử vong chiếm 0,4% ở người lớn tuổi (40 đến 59 tuổi) và ở những người lớn tuổi, tỷ lệ là 1,7%.

Đối với bệnh viêm gan A điều trị chỉ giúp nâng đỡ thể trạng và giải quyết các triệu chứng. Không có phương pháp đặc hiệu để điều trị viêm gan A. Cơ thể người bệnh sẽ tự đào thải virus viêm gan A sau vài tuần mà không cần chữa trị. Bệnh nhân có thể được chăm sóc ở nhà mà không cần phải nhập viện

Trong khi đang mắc bệnh viêm gan A, bệnh nhân cần:

• Nghỉ ngơi
• Ăn uống thức ăn giàu chất dinh dưỡng
• Tránh sự tiếp xúc thân mật với người khác
• Thường xuyên đến gặp bác sĩ để theo dõi tiến triển của bệnh.

Phòng ngừa

• Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn và chế biến thức ăn. Luôn luôn rửa tay thật kỹ với xà bông và nước trong ít nhất 20 giây.
• Đảm bảo vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, nguồn nước.
• Xử lý tốt phân, chất thải của người bệnh.
• Nấu chín thức ăn, không ăn sống động vật hoặc nấu chưa chín. Virus viêm gan A bị tiêu diệt ở nhiệt độ cao.
• Không dùng chung đồ dùng sinh hoạt cá nhân (vật dụng ăn uống, khăn mặt, khăn tắm, bàn chải đánh răng, xô, chậu...) với người có bệnh.

Khử trùng bằng clo và một số dung dịch khử trùng (thuốc tẩy gia dụng pha loãng 1: 100) là đủ để làm bất hoạt virus.

Tiêm vắc-xin: Hiện nay vẫn cho chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh viêm gan A nên tiêm vắc-xin là cách phòng chống viêm gan A tốt nhất. Tiêm vắc-xin viêm gan A có thể giúp trẻ không bị bệnh. Vắc-xin có hiệu quả đến khoảng 95% ở những người trưởng thành khỏe mạnh và có thể làm việc hơn 20 năm. Nó có hiệu quả khoảng 85% ở trẻ em và có thể kéo dài 15 đến 20 năm. Điều này chỉ có thể có hiệu quả khi trẻ tiêm vắc-xin ngay sau khi tiếp xúc với vi-rút.

Nếu trẻ tiếp xúc với người bị viêm gan A, trẻ nên được tiêm globulin miễn dịch trong vòng 2 tuần. Vắc-xin cũng được khuyến nghị tiêm chủng đối với nhóm đối tượng:

• Đi du lịch hoặc làm việc tại một quốc gia có tỷ lệ mắc bệnh viêm gan A cao như các nước ở châu Phi, ở vùng Trung và Nam Mỹ. những người sống trong cộng đồng có dịch HAV bùng phát.
• Sống tại một khu vực có mức viêm gan A cao
• Đang mắc bệnh gan mãn.
• Mắc bệnh liên quan đến các rối loạn đông cầm máu

Hiện nay, tại Bệnh viện Đa Khoa Quốc Tế Vinmec có đầy đủ các loại vắc - xin tiêm chủng. Đối với vắc - xin viêm gan A, hiện Vinmec đang sử dụng các loại:

• Avaxim 80 UI/0,5 ml của Sanofi (Pháp). Dùng cho trẻ từ 12 tháng đến 15 tuổi
• Twinrix 1 ml phòng viêm gan A + viêm gan B ( của Bỉ)
• Havax 1 ml của Công ty TNHH Một thành viên Vắc xin và Sinh phẩm số 1 (Việt Nam). Sanofi và Công ty TNHH Một thành viên Vắc xin và Sinh phẩm số 1 đều là các nhà sản xuất uy tín, có quy trình sản xuất và kiểm định chất lượng vô cùng nghiêm ngặt để đảm bảo các sản phẩm được sản xuất ra đều có chất lượng hàng đầu.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec luôn cung cấp dịch vụ tiêm vắc-xin được sản xuất bởi các công ty uy tín được cấp phép bởi bộ Y tế phù hợp theo độ tuổi cần tiêm chủng, đảm bảo an toàn từ khâu kiểm nhập, bảo quản đến khi sử dụng.

• Trẻ sẽ được các bác sĩ chuyên khoa nhi – vắc-xin thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc-xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất cho trẻ.
• Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
• 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
• Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
• Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
• Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt nhất để đảm bảo chất lượng.
• Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng Quốc gia.

Quý khách có thể đến đặt lịch trực tiếp tại hệ thống Bệnh viện, Phòng khám Vinmec trên toàn quốc theo danh sách TẠI ĐÂY.

Bác sĩ chuyên khoa II Quách Nguyễn Thu Thủy đã có 35 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nhi khoa. Bác sĩ đã được đào tạo bài bản trong nước và ngoài nước như: Đại học Y Hà Nội, Đại học Lilli, Cộng Hòa Pháp. Trước khi làm việc chính thức tại Đơn nguyên Vắc xin - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City, bác sĩ Thủy công tác tại Bệnh viện Thanh Nhàn và hợp tác part-time với Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Bài viết tham khảo nguồn: emedicine, uptodate, webmd