Công dụng thuốc Ponatinib

Thuốc Ponatinib được sử dụng trong điều trị một số bệnh ung thư. Vậy thuốc Ponatinib là thuốc gì, cách sử dụng loại thuốc này như thế nào? Mời bạn đọc tham khảo bài viết sau đây.

Thuốc Ponatinib là một loại thuốc ức chế tyrosine kinase. Kinase là một loại enzyme thúc đẩy sự phát triển của tế bào. Có nhiều loại kinase kiểm soát các giai đoạn phát triển khác nhau của tế bào. Bằng cách ngăn chặn một loại enzyme cụ thể hoạt động, thuốc Ponatinib có thể làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư.

Thuốc Ponatinib có dạng viên uống, thường được uống 1 lần mỗi ngày, có hoặc không cùng thức ăn. Dùng thuốc Ponatinib vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Bạn nên nuốt toàn bộ viên thuốc, không nghiền nát, nhai hoặc làm vỡ viên nén Ponatinib. Nồng độ thuốc Ponatinib trong máu có thể bị ảnh hưởng bởi bưởi, nước ép bưởi, Verapamil, Ketoconazol, Rifampicin, phenytoin, St. John's wort và Modafinil. Hãy chắc chắn nói với bác sĩ của bạn về tất cả các loại thuốc và chất bổ sung bạn đang dùng.

Bảo quản thuốc Ponatinib trong bao bì gốc, có dán nhãn ở nhiệt độ phòng và ở nơi khô ráo (trừ khi có chỉ dẫn khác của bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn). Thuốc Ponatinib không nên được bảo quản trong hộp thuốc. Để thuốc Ponatinib xa tầm tay trẻ em và vật nuôi.

Nếu người chăm sóc của bạn chuẩn bị liều thuốc Ponatinib cho bạn, họ nên cân nhắc đeo găng tay hoặc đổ thuốc trực tiếp từ hộp đựng của họ vào nắp, cốc nhỏ hay vào tay bạn. Họ nên tránh chạm vào viên thuốc Ponatinib, luôn rửa tay trước và sau khi cho bạn dùng thuốc Ponatinib.

Phụ nữ có thai hoặc cho con bú không nên chuẩn bị liều thuốc Ponatinib cho bạn. Hỏi bác sĩ về nơi trả lại bất kỳ loại thuốc không sử dụng nào để xử lý. Không xả thuốc Ponatinib xuống bồn cầu hoặc vứt vào thùng rác.

Một số tác dụng phụ phổ biến hoặc quan trọng nhất của thuốc Ponatinib bao gồm:

• Cục máu đông, đột quỵ và đau tim: Thuốc Ponatinib có thể làm tăng nguy cơ đông máu, đột quỵ và đau tim. Nó cũng có thể gây ra tắc nghẽn hoặc cục máu đông trong mạch máu của bạn. Nếu bạn có các triệu chứng của những vấn đề này, nên liên hệ với bác sĩ ngay lập tức hoặc đến phòng cấp cứu. Các triệu chứng của các tình trạng này có thể bao gồm: Sưng, đỏ hoặc đau ở tứ chi; tức ngực; đau ở cánh tay, lưng, cổ hoặc hàm; khó thở, tê hoặc yếu một bên cơ thể; khó nói, lú lẫn hoặc trạng thái tinh thần thay đổi. Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn có tiền sử về các cục máu đông trước đó.
• Vấn đề tim mạch: Thuốc Ponatinib có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các vấn đề về tim từ trước, bao gồm suy tim sung huyết, bệnh cơ tim hạn chế, giảm chức năng tim và đau tim. Thông báo cho bác sĩ của bạn nếu bạn bị tăng cân đột ngột hoặc sưng ở mắt cá chân hoặc chân. Nếu bạn bị đau hoặc tức ngực, đau ở cánh tay trái, lưng hoặc hàm, đổ mồ hôi, khó thở, da sần sùi, buồn nôn, chóng mặt hoặc choáng váng, hãy gọi cấp cứu 115 hoặc đến phòng cấp cứu gần nhất.
• Độc tính trên gan: Thuốc Ponatinib có thể gây nhiễm độc gan, bác sĩ có thể theo dõi bằng cách sử dụng các xét nghiệm chức năng gan. Nếu phát hiện các xét nghiệm chức năng gan tăng cao, bác sĩ của bạn có thể cần giảm liều hoặc ngừng thuốc Ponatinib. Thông báo cho bác sĩ của bạn nếu bạn nhận thấy da hoặc mắt bị vàng, nước tiểu có màu sẫm hoặc nâu hoặc đau ở bụng, vì đây có thể là dấu hiệu của nhiễm độc gan.
• Tăng huyết áp: Thuốc Ponatinib có thể gây tăng huyết áp. Bạn nên được kiểm tra huyết áp thường xuyên trong thời gian điều trị bằng thuốc Ponatinib. Bất kỳ tình trạng tăng huyết áp nào cũng cần được điều trị thích hợp. Nếu không kiểm soát được tình trạng tăng huyết áp, bạn có thể ngừng thuốc Ponatinib. Báo cáo bất kỳ cơn đau đầu, thay đổi thị lực hoặc chóng mặt cho bác sĩ của bạn biết để có hướng xử lý kịp thời.
• Giảm bạch cầu hoặc giảm bạch cầu trung tính: Tế bào bạch cầu (WBC) rất quan trọng để chống lại nhiễm trùng. Trong khi được điều trị bằng thuốc Ponatinib, số lượng bạch cầu có thể giảm xuống, khiến cho bạn có nguy cơ bị nhiễm trùng cao hơn. Bạn nên thông báo cho bác sĩ hoặc y tá ngay lập tức nếu bị sốt (nhiệt độ cao hơn 38°C), đau họng hoặc cảm lạnh, ho, khó thở, nóng rát khi đi tiểu hoặc đau không hết.

Lời khuyên để giúp bạn ngăn ngừa nhiễm trùng:

• Rửa tay cho cả bạn và khách của bạn, đây là cách để ngăn ngừa sự lây lan của nhiễm trùng.
• Tránh đến những nơi đông người và tránh tiếp xúc với những người bị bệnh (ví dụ: những người bị cảm, sốt, ho hoặc sống với người có các triệu chứng này).
• Khi làm việc trong sân vườn, bạn hãy mặc quần áo bảo hộ bao gồm quần dài và găng tay.
• Không xử lý chất thải vật nuôi.
• Giữ sạch tất cả các vết thương.
• Tắm rửa hàng ngày và thực hiện biện pháp chăm sóc miệng thường xuyên.
• Không cắt lớp biểu bì hoặc móng tay mọc ngược. Bạn có thể sơn móng tay, nhưng không đeo móng tay giả.
• Hỏi bác sĩ của bạn trước khi lên lịch các cuộc hẹn hoặc thủ tục nha khoa.
• Hãy bác sĩ của bạn trước khi bạn hoặc người nào đó sống cùng bạn sử dụng bất kỳ loại vắc xin nào.
• Thiếu máu: Các tế bào hồng cầu của bạn có trách nhiệm mang oxy đến các mô trong cơ thể. Khi số lượng hồng cầu thấp, bạn có thể cảm thấy mệt mỏi hoặc yếu ớt. Bạn nên cho bác sĩ biết nếu bạn cảm thấy khó thở, đau ngực. Nếu số lượng hồng cầu quá thấp, bạn có thể được truyền máu.
• Giảm tiểu cầu: Tiểu cầu giúp đông máu, vì vậy khi số lượng tế bào này thấp, bạn có nguy cơ bị chảy máu cao hơn. Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vết bầm tím hoặc chảy máu quá mức nào, bao gồm chảy máu mũi, chảy máu nướu hoặc có máu trong nước tiểu và phân. Nếu số lượng tiểu cầu trở nên quá thấp, bạn có thể được truyền tiểu cầu. Các biện pháp phòng tránh chảy máu khi sử dụng thuốc Ponatinib:
  • Không sử dụng dao cạo râu.
  • Tránh chơi các môn thể thao và các hoạt động có thể gây thương tích hoặc chảy máu.
  • Không dùng aspirin (axit salicylic), không steroid, thuốc chống viêm (NSAID) như Motrin / Advil (ibuprofen), Aleve (naproxen), Celebrex (celecoxib),... vì các loại thuốc này đều có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.
  • Không sử dụng chỉ nha khoa hoặc dùng tăm để xỉa răng. Chỉ sử dụng bàn chải lông mềm để đánh răng.
• Phát ban và da khô: Một số bệnh nhân có thể phát ban, da có vảy hoặc mẩn đỏ ngứa. Sử dụng kem dưỡng ẩm không chứa cồn trên da và môi của bạn; tránh sử dụng kem dưỡng ẩm có nước hoa hoặc mùi hương. Bác sĩ của bạn có thể đề nghị một loại thuốc bôi nếu tình trạng ngứa gây khó chịu cho bạn. Nếu da của bạn bị nứt hoặc chảy máu, hãy nhớ giữ vùng da đó sạch sẽ để tránh nhiễm trùng.

Hãy nhớ thông báo cho bác sĩ của bạn về bất kỳ phát ban nào xuất hiện, vì đây có thể là một phản ứng. Bác sĩ có thể cung cấp cho bạn nhiều lời khuyên hơn trong việc chăm sóc làn da.

• Mệt mỏi: Mệt mỏi rất phổ biến trong quá trình điều trị ung thư và là cảm giác kiệt sức không thuyên giảm khi nghỉ ngơi. Trong khi điều trị ung thư và trong một khoảng thời gian sau đó, bạn có thể cần phải điều chỉnh lịch trình sinh hoạt của bạn để kiểm soát sự mệt mỏi.

Lập kế hoạch về thời gian dành để nghỉ ngơi trong ngày và tiết kiệm năng lượng cho các hoạt động quan trọng hơn. Tập thể dục có thể giúp chống lại sự mệt mỏi; đi bộ hàng ngày với một người bạn có thể giúp bạn hết mệt mỏi. Nói chuyện với bác sĩ của bạn để biết các mẹo hữu ích về cách đối phó với tác dụng phụ này của thuốc.

• Táo bón: Có một số cách có thể giúp bạn ngăn ngừa hoặc giảm táo bón trong quá trình sử dụng thuốc Ponatinib. Bao gồm chất xơ trong chế độ ăn uống của bạn (trái cây và rau), uống 8-10 ly nước mỗi ngày và duy trì hoạt động. Thuốc làm mềm phân có thể ngăn ngừa táo bón. Nếu bạn không đại tiện trong 2-3 ngày, bạn nên liên hệ với bác sĩ của bạn để được gợi ý để giảm táo bón.
• Buồn nôn và/hoặc nôn mửa: Nói chuyện với bác sĩ của bạn để họ có thể kê đơn thuốc giúp bạn kiểm soát buồn nôn và nôn. Ngoài ra, thay đổi chế độ ăn uống có thể hữu ích.
• Bệnh thần kinh ngoại biên: Bệnh thần kinh ngoại biên là một bệnh nhiễm độc ảnh hưởng đến thần kinh. Nó gây ra cảm giác tê hoặc ngứa ran ở bàn tay và bàn chân, thường xảy ra khi đeo găng tay hoặc bít tất. Tình trạng này có thể trở nên tồi tệ hơn khi dùng thêm liều lượng thuốc.
• Đường trong máu cao: Thuốc Ponatinib có thể làm tăng lượng đường trong máu ở những bệnh nhân có và không mắc bệnh tiểu đường. Bác sĩ của bạn sẽ theo dõi lượng đường trong máu của bạn. Nếu bạn tăng cảm giác khát, đi tiểu hoặc đói, nhìn mờ, đau đầu hoặc hơi thở của bạn có mùi hoa quả, hãy thông báo cho bác sĩ của bạn. Bệnh nhân tiểu đường nên theo dõi chặt chẽ lượng đường trong máu và báo cáo mức tăng cho bác sĩ biết.
• Đau cơ hoặc khớp hoặc nhức đầu và đau đầu: Thuốc Ponatinib có thể gây đau nhức khớp hoặc cơ, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Hãy nói chuyện với bác sĩ nếu bạn phát triển tác dụng phụ này.

Các tác dụng phụ ít phổ biến hơn bao gồm:

• Các vấn đề về tim khác: Thuốc Ponatinib có thể gây ra nhịp tim chậm hoặc nhịp tim bất thường được gọi là kéo dài QT. Thông báo cho bác sĩ của bạn ngay lập tức nếu bạn cảm thấy nhịp tim bất thường hoặc nếu bạn cảm thấy chóng mặt hoặc ngất xỉu.
• Giữ nước: Ponatinib có thể gây giữ nước. Điều này có thể dẫn đến sưng tay hoặc chân, có dịch trong phổi (tràn dịch màng phổi) hoặc tim (tràn dịch màng ngoài tim). Thông báo cho bác sĩ của bạn nếu bạn bị sưng ở tay, chân, bàn chân hoặc bụng, tăng cân bất thường, tim đập nhanh, thở gấp hoặc khó thở hoặc ho khan.
• Ảnh hưởng đến tuyến tụy: Thuốc Ponatinib có thể ảnh hưởng đến tuyến tụy của bạn và bác sĩ sẽ theo dõi vấn đề này bằng các xét nghiệm máu. Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn có tiền sử viêm tụy hoặc sử dụng rượu quá mức, bị đau bụng hay buồn nôn và nôn.
• Chậm liền vết thương: Thuốc Ponatinib có thể dẫn đến việc chữa lành vết thương chậm hơn hoặc không hoàn toàn, chẳng hạn như vết thương phẫu thuật không lành. Do đó, khuyến cáo nên ngưng thuốc Ponatinib 1 tuần trước khi thực hiện bất kỳ cuộc phẫu thuật nào. Nếu bạn có vết thương phẫu thuật chưa lành hoặc bắt đầu có dấu hiệu nhiễm trùng (đỏ, sưng, nóng), hãy báo cáo điều này với bác sĩ. Bạn nên thông báo cho bác sĩ phẫu thuật và bác sĩ điều trị ung thư về thủ tục điều trị sắp tới.
• Thủng đường tiêu hóa: Thuốc Ponatinib có thể gây rách thành ruột, còn được gọi là thủng đường tiêu hóa. Các dấu hiệu của tình trạng này có thể bao gồm: Đau bụng mới hoặc ngày càng trầm trọng hơn, sưng bụng mới xuất hiện, ớn lạnh, sốt, táo bón, buồn nôn hoặc nôn. Nếu bạn gặp bất kỳ điều nào trong số này, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức hoặc đến phòng cấp cứu.
• Hội chứng ly giải khối u: Nếu có một lượng lớn tế bào khối u trong cơ thể trước khi điều trị, bạn có nguy cơ mắc hội chứng ly giải khối u. Điều này xảy ra khi các tế bào khối u chết quá nhanh và chất thải của chúng lấn át cơ thể. Bạn có thể được cung cấp thuốc (allopurinol) và dịch truyền tĩnh mạch để giúp ngăn ngừa điều này. Nếu bạn cảm thấy buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy hoặc hôn mê (buồn ngủ, uể oải), hãy thông báo cho bác sĩ ngay lập tức. Hội chứng ly giải khối u có thể ảnh hưởng đến chức năng thận của bạn. Bác sĩ sẽ theo dõi chức năng thận của bạn bằng công thức máu.
• Ảnh hưởng đến mắt: Thuốc Ponatinib có thể gây ra các vấn đề về mắt. Bác sĩ có thể khám mắt cho bạn trước và/hoặc trong khi điều trị bằng thuốc Ponatinib. Báo cáo bất kỳ triệu chứng nào của các vấn đề về mắt cho bác sĩ điều trị ung thư, bao gồm mờ mắt, thay đổi thị lực, khô mắt, đau mắt, nhìn thấy "vật nổi" hoặc các điểm trong tầm nhìn của bạn.
• Hội chứng bệnh não sau có thể đảo ngược (PRES): Trong một số trường hợp hiếm gặp, thuốc Ponatinib đã gây ra rối loạn thần kinh được gọi là bệnh não có thể đảo ngược (RPLS). Các triệu chứng của hội chứng này bao gồm nhức đầu, co giật, hôn mê, lú lẫn, mù, các rối loạn thị giác và thần kinh khác. Báo cáo bất kỳ triệu chứng nào trong số này cho bác sĩ của bạn ngay lập tức.

Việc để cho thai nhi tiếp xúc với thuốc Ponatinib có thể gây dị tật bẩm sinh, vì vậy bạn không nên mang thai hoặc làm cha khi đang dùng loại thuốc này.

Kiểm soát sinh sản hiệu quả là cần thiết trong quá trình điều trị bằng thuốc Ponatinib. Ngay cả khi chu kỳ kinh nguyệt đã ngừng lại hoặc không sản xuất tinh trùng nữa, bạn vẫn có khả năng thụ thai.

Phụ nữ đang cho con bú cũng nên tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ trước khi dùng thuốc Ponatinib.

Tóm lại, công dụng thuốc Ponatinib là điều trị một số loại ung thư. Bạn nên tham khảo bác sĩ để sử dụng thuốc đúng cách và hiệu quả hơn, tránh các tác dụng phụ không mong muốn.