Các nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa vùng hải mã và khả năng ghi nhớ của con người, đặc biệt là định hướng đường đi. Ngoài ra, các nhà khoa học cũng mở rộng nghiên cứu nhằm tìm hiểu nguyên nhân gây giảm trí nhớ, từ đó đưa ra các giải pháp để tăng cường trí nhớ.
1. Hồi hải mã và lý do tại sao bạn hay quên
Hồi hải mã là một cấu trúc quan trọng của não bộ, có tác dụng cải thiện khả năng ghi nhớ. Nó chứa các tế bào thần kinh đặc biệt được gọi là tế bào lưới, có vai trò như một tấm bản đồ di động, giúp ghi nhớ những nơi bạn đã đến và con đường bạn đã đi.
Trong đó, các ô vị trí giúp xác định vị trí và các ô lưới giúp hình thành mối quan hệ không gian giữa nơi này và nơi khác. Một nghiên cứu ở Anh cho thấy kích thước hồi hải mã của các tài xế taxi lớn hơn nhiều so với người bình thường.
Mặc dù hai loại ghi nhớ song song tồn tại, nhưng bộ não mỗi người có xu hướng chỉ thiên về một bên. Một số người giỏi trong việc điều hướng dựa vào các sự vật trên đường đi. Ví dụ, những người này có thể nói “Tôi đến trạm xăng và rẽ phải”. Trong khi đó, có những người có xu hướng dựa vào trí nhớ không gian để định hướng. Họ có thể nói “Tôi sẽ đi 50m về phía bắc, sau đó 50m về phía đông”.
Kỹ năng định hướng, đặc biệt là trong việc tìm đường có thể luyện tập. Càng ra ngoài và đi nhiều nơi thì khả năng định hướng sẽ càng tốt. Ngoài ra, bạn cũng nên kết hợp với việc tập thể dục nhằm cải thiện lưu lượng máu đến não hoặc chơi các trò chơi như xếp hình, học một ngôn ngữ mới để kích thích sự phát triển của các tế bào thần kinh mới và tăng cường các kết nối thần kinh.
2. Làm thế nào để cải thiện trí nhớ?
Bạn có thể cải thiện khả năng ghi nhớ không gian của mình bằng những cách sau:
- Rèn luyện trí não: Bạn có thể tăng cường trí nhớ không gian bằng cách rèn luyện khả năng tưởng tượng. Điều này được thực hiện thông qua việc tập xác định vị trí một địa điểm trên bản đồ.
- Tập thể dục: Tập thể dục giúp làm tăng lưu lượng máu đến các khu vực hoạt động của cơ thể, bao gồm cả não. Nhiều nghiên cứu đã phát hiện thấy kích thước hồi hải mã của người lớn tuổi thường xuyên tập thể dục tăng lên và việc tập thể dục giúp cải thiện trí nhớ không gian.
- Ăn uống đúng cách: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng trẻ em ăn bột yến mạch vào bữa sáng giúp cải thiện trí nhớ không gian; ăn các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa giúp cải thiện lưu lượng máu lên não, tăng cường khả năng ghi nhớ.
3. Tác động của giấc ngủ đến khả năng ghi nhớ
Các nhà khoa học cho rằng mối liên hệ giữa giấc ngủ và khả năng ghi nhớ được thể hiện qua chức năng của hồi hải mã và vỏ đại não, phần não lưu trữ các ký ức dài hạn. Họ cho rằng trong khi ngủ, hồi hải mã truyền các sự kiện trong ngày đến vỏ đại não, để nó xem xét và xử lý, giúp các ký ức tồn tại lâu dài.
Các nhà nghiên cứu tiếp tục điều tra về mối liên quan của các giai đoạn của giấc ngủ với việc tạo ra một số loại ký ức. Một số chỉ ra rằng các loại ký ức trở nên ổn định trong khi ngủ chuyển động mắt nhanh (REM), thời điểm mơ. Trong khi, các nghiên cứu khác lại cho rằng chúng được duy trì trong giấc ngủ sâu, sóng chậm. Các nhà khoa học đang tiến gần hơn đến việc hiểu cách giấc ngủ ảnh hưởng đến não bộ, nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi cần được giải đáp.
Giấc ngủ là một nhu cầu sinh học, chúng ta cần nó để tồn tại. Các chuyên gia khuyên người trưởng thành nên ngủ từ 7 - 9 tiếng mỗi đêm. Mọi người nên cố gắng thực hiện để tăng cường hiệu quả làm việc trong ngày làm việc mới.
4. Cải thiện trí nhớ nhờ giấc ngủ bằng cách nào?
Dưới đây là một số mẹo giúp bạn ngủ ngon hơn:
- Đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày.
- Tập thể dục thường xuyên. Không tập gần giờ đi ngủ mà nên tập cách giờ ngủ ít nhất 3 giờ.
- Tránh các loại thực phẩm chứa caffeine, rượu và nicotine trước khi ngủ.
- Dành thời gian để thư giãn trước khi đi ngủ. Tắm nước ấm, đọc sách, uống trà không chứa caffeine và tránh tất cả các hoạt động gây căng thẳng.
- Ăn xong 2 - 3 giờ trước khi đi ngủ.
- Tạo môi trường ngủ dễ chịu: Nên ngủ trong căn phòng tối, mát mẻ và thoải mái.
- Sử dụng các máy nghe tiếng ồn trắng để chặn các loại âm thanh không mong muốn.
- Không xem TV hoặc sử dụng máy tính trên giường. Chỉ sử dụng phòng ngủ để ngủ.
Để làm việc hiệu quả với trí nhớ tốt, bạn nên duy trì giấc ngủ đều đặn, đúng giờ. Hãy cố gắng loại bỏ tất cả công việc và cảm giác căng thẳng ra khỏi đầu trước khi lên giường ngủ.
Nguồn tham khảo: webmd.com