Mục đích của test đi bộ 6 phút

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nguyễn Văn Dương - Bác sĩ Tim mạch can thiệp - Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Test đi bộ 6 phút cũng là một cách thức giúp người bệnh tự luyện tập tại nhà hằng ngày, cải thiện sức khỏe của bản thân. Đây cũng là một cách thăm khám chức năng của các hệ cơ quan trên lâm sàng là đánh giá khả năng gắng sức của người bệnh.

Test đi bộ 6 phút là một nghiệm pháp gắng sức một cách tự nhiên, nhằm đánh giá tình trạng tim phổi của bệnh nhân. Khoảng cách đi được tối đa trong khoảng thời gian 6 phút. Nghiệm pháp gắng sức không chỉ giúp để nhận định về sức khỏe người bệnh mà còn để so sánh sự tiến triển của bệnh lý trong thời gian điều trị, theo dõi.

Những đối tượng có thể thực hiện test đi bộ 6 phút rất đa dạng, từ những trẻ em mẫu giáo (2-5 tuổi), thiếu niên (6-12 tuổi) cho đến người lớn (18-64 tuổi), người cao tuổi (65 tuổi trở lên) với nhiều chẩn đoán khác nhau.

Mục tiêu của nghiệm pháp ban đầu được thiết kế là để giúp đánh giá bệnh nhân có vấn đề về tim phổi nhưng dần dần đã được áp dụng trong đa dạng bệnh lý.

Thông qua đó, test đi bộ 6 phút sẽ giúp đánh giá năng lực về chức năng toàn diện của từng cá nhân, cung cấp thông tin có giá trị liên quan đến tất cả các hệ thống trong hoạt động thể chất, bao gồm: Hệ thống phổi và tim mạch, tuần hoàn máu, thần kinh cơ, chuyển hóa cơ thể và tuần hoàn ngoại vi.

Theo đó, ngoài các bệnh lý tim phổi thường gặp như: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, suy tim, bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim, một số bệnh cảnh cũng có thể đánh giá qua test đi bộ 6 phút như sau:

• Viêm khớp
• Đau cơ
• Bệnh đa xơ cứng
• Bệnh Parkinson
• Chấn thương tủy sống
• Đột quỵ
• Rối loạn cơ bắp
• Bệnh Charcot-Marie-Tooth

Bệnh nhân được hướng dẫn đi bộ càng xa càng tốt trên một đường thẳng, lý tưởng là dài 30 met (100 feet). Bệnh nhân được khuyến cáo là có thể tăng giảm tốc độ tùy tình trạng của riêng mình, có thể tạm dừng để nghỉ ngơi nếu cần nhưng nên tiếp tục đi bộ lại ngay khi có thể với tổng quãng đường đi bộ được trong vòng 6 phút là mục tiêu chính của nghiệm pháp này.

3.1 Các thiết bị cần thiết

• Đồng hồ bấm giờ
• Thước dài, thước dây để đo khoảng cách
• Đoạn đường dài 30 mét trên mặt phẳng và không có chướng ngại vật
• Cột mốc đánh dấu khoảng cách đi bộ, vị trí xuất phát và xoay đầu
• Ghế nghỉ đặt dọc đoạn đường
• Máy đo nhịp tim và độ bão hòa oxy SpO2
• Thang đo nhịp thở của Borg

3.2 Vị trí

Test đi bộ 6 phút nên được thực hiện trong nhà, dọc theo một mặt phẳng dài như trên hành lang thẳng và với bề mặt phẳng, không có vật cản trở hay yếu tố tác động tiềm ẩn từ xung quanh như âm thanh, ánh sáng bất ngờ. Nếu thời tiết thuận lợi, thử nghiệm này vẫn có thể được thực hiện ngoài trời với điều kiện cần tuân thủ là quãng đường có chiều dài 30 m.

Trên suốt chiều dài của hành lang nên được đánh dấu cứ sau mỗi 3 m. Các điểm quay vòng tại hai mút của quãng đường nên được đánh dấu bằng một hình nón có mũi tên xoay đầu.

Những quãng đường dưới 30m là không đạt tiêu chuẩn của test đi bộ 6 phút, do đòi hỏi bệnh nhân phải mất nhiều thời gian hơn, phải điều chỉnh tư thế để xoay đầu thường xuyên hơn nên làm giảm tính chuẩn xác của nghiệm pháp này.

3.3 Cách tiến hành

Hướng dẫn bệnh nhân về mục tiêu thực hiện test đi bộ 6 phút và cách thức thực hiện:

• Chuẩn bị bệnh nhân tại vạch xuất phát
• Bấm thời gian khi bệnh nhân bắt đầu đi
• Trong suốt thời gian di chuyển, ra tín hiệu về thời gian bằng các câu nói đã được chuẩn hóa, tránh những từ, những hành động mang tính khích lệ, động viên
• Theo dõi độ bão hòa oxy trong khi bệnh nhân di chuyển và ra tín hiệu dừng thời gian khi giảm dưới 88% hay người bệnh không thể di chuyển thêm
• Đo lường quãng đường đã đi được

Trong hầu hết các trường hợp, test đi bộ 6 phút sẽ được thực hiện trước và sau can thiệp một liệu trình điều trị nhất định.

Để đảm bảo chất lượng tốt cho test đi bộ 6 phút, các lần bệnh nhân được thử nghiệm nên thực hiện bởi cùng một kỹ thuật viên và trong một điều kiện như nhau. Kết quả giúp đánh giá của test có thể là (1) một giá trị tuyệt đối, (2) thay đổi tỷ lệ phần trăm hoặc (3) thay đổi về tỷ lệ phần trăm của giá trị dự đoán.

Trong trường hợp kết quả của test đi bộ 6 phút bị giảm sút, trước hết cần đánh giá các yếu tố có thể ảnh hưởng đến khả năng đi bộ của người bệnh như: Tình trạng xương khớp, trước khi quy kết cho chức năng tim phổi.

Đồng thời, các yếu tố khác cũng cần được thu thập trong mỗi lần thực hiện test đi bộ 6 phút như: Khả năng thông khí, chức năng tim mạch, huyết áp, sức cơ, tình trạng dinh dưỡng, chức năng chỉnh hình và cả khả năng nhận thức, trạng thái tâm lý.

Tóm lại, test đi bộ 6 phút là một thước đo hữu ích đánh giá năng lực của chức năng các hệ cơ quan trong kế hoạch điều trị theo mục tiêu ở những người đã bị suy giảm mức độ từ nhẹ đến trung bình. Đây là phương pháp đã được sử dụng rộng rãi để đánh giá điều trị cũng như trở thành một thang đo cho phép so sánh trực tiếp giữa các nghiên cứu can thiệp khác nhau trên người bệnh.