Xét nghiệm Rhesus (Rh) âm tính có thể có tác động nhất định đến việc mang thai do nguy cơ bất đồng nhóm máu phải đối diện. Tuy nhiên, với sự chăm sóc y tế phù hợp, những sản phụ và thai nhi không tương thích Rh có thể trải qua một thai kỳ và sinh nở khỏe mạnh. Điều này có thể thực hiện được nếu phụ nữ chuẩn bị mang thai được thăm khám tiền sản tốt, nhất là làm tầm soát yếu tố rh.
1. Yếu tố Rh và thai kỳ
Yếu tố Rh dương tính là nhóm máu phổ biến nhất, có nghĩa là các tế bào hồng cầu của một người đều có loại protein này. Phần còn lại của quần thể là những người Rh âm tính, chỉ có số lượng rất hiếm.
Một người có yếu tố rh âm tính sẽ không gặp phải các vấn đề sức khỏe từ nhóm máu của bản thân. Tuy nhiên, nếu người này là phụ nữ thì sẽ có thể có biến chứng nếu mang thai với đối tác có Rh dương tính. Trong trường hợp này, thai nhi có thể thừa hưởng nhóm máu Rh dương.
Trong thời kỳ mang thai, máu từ bào thai có thể đi qua nhau thai và đi vào máu của mẹ. Với nguồn không tương thích Rh, phản ứng bất đồng nhóm máu sẽ xảy ra và có thể gây ra phản ứng miễn dịch có hại cho thai nhi hoặc trẻ sơ sinh. Hệ thống miễn dịch của mẹ có thể nhận ra máu này là vật chất lạ và tạo ra kháng thể chống lại máu Rh dương.
Do đó, xét nghiệm nhóm máu là bước đầu tiên trong kiểm tra và chăm sóc toàn diện thai sản, từ đó làm giảm đáng kể mọi rủi ro cho cha mẹ và con cái có các yếu tố Rh khác nhau.
Xem ngay: Bất đồng nhóm máu mẹ con có nguy hiểm?
2. Kiểm tra yếu tố Rh
Trong thực hành lâm sàng, các chuyên gia y tế khuyên sản phụ nên xét nghiệm yếu tố rh vào đầu mỗi thai kỳ. Khi nhận thức được sự bất đồng nhóm máu do không tương thích Rh, đây là một điều rất quan trọng để giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn cho tương lai thai sản.
Ngoài ra, các xét nghiệm và sàng lọc được khuyến nghị khác có thể bao gồm:
- Kiểm tra kháng thể thường xuyên trong suốt thai kỳ
- Kiểm tra trạng thái Rh của cha mẹ
- Xác định tình trạng Rh của thai nhi thông qua chọc dò màng ối
- Kiểm tra Rh và xét nghiệm kháng thể bao gồm các xét nghiệm máu đơn giản, thường thực hiện nhanh chóng và không gây đau đớn cho cả cha và mẹ.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự không tương thích Rh ít có nguy cơ sẽ trở thành vấn đề hơn trong lần mang thai đầu tiên. Trong những trường hợp như vậy, các bác sĩ có thể chọn dựa vào xét nghiệm sàng lọc kháng thể thường xuyên. Những điều này có thể cho thấy liệu một người mang thai có đang sản xuất quá nhiều kháng thể hay không, trong từng thai kỳ sau đó, để tìm cách phòng ngừa.
Trong một số trường hợp nhất định, thai nhi có thể có nguy cơ bị thiếu máu dù không bị phản ứng bất đồng nhóm máu. Các bác sĩ có thể kiểm tra tình trạng này bằng hình ảnh siêu âm tiên tiến. Nếu thai nhi có dấu hiệu thiếu máu, các bác sĩ có thể tiến hành kích sinh sớm hoặc truyền máu cho thai nhi.
Ngược lại, khi các xét nghiệm cho thấy không tương thích yếu tố Rh, điều này có thể dẫn đến một số rủi ro cho thai nhi đang phát triển trong tử cung. Đây là hệ quả do hệ thống miễn dịch của người mẹ có thể tấn công máu của thai nhi. Điều này có thể gây ra thiếu máu nếu thai nhi mất nhiều tế bào máu hơn chúng có thể sản xuất. Đồng thời, thai nhi cũng phải đối diện với một số rủi ro phổ biến nhất sau khi sinh như vàng da, thiếu máu nặng, trương lực cơ thấp.
3. Cách phòng ngừa bất đồng nhóm máu do rh âm tính là gì?
Kháng thể của cha mẹ có thể được ngăn ngừa sớm trong thời kỳ mang thai. Nếu các kháng thể không thể phát triển, chúng không thể tác động đến sức khỏe của thai nhi đang phát triển.
Như vậy, các bác sĩ có thể đề nghị những điều sau đây trong thai kỳ để ngăn ngừa kháng thể, xem như là cách phòng ngừa bất đồng nhóm máu do rh âm tính:
3.1. Dùng thuốc
Cách phổ biến nhất để ngăn chặn các kháng thể gây bất đồng nhóm máu do rh âm tính này là thông qua globulin miễn dịch Rh. Các bác sĩ sử dụng thuốc này dưới dạng tiêm và sẽ giúp ngăn chặn các kháng thể phát triển ở phụ nữ mang thai. Từ đó, chế độ điều trị này có thể ngăn ngừa thai nhi phát triển bệnh thiếu máu về sau.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng thời điểm các bác sĩ khi chỉ định truyền globulin miễn dịch Rh cho các phụ nữ mang thai có yếu tố rh âm tính sẽ có tương quan đến kết quả khả quan. Để đạt được điều này, việc kiểm tra sớm để xác định sự không tương thích Rh là rất quan trọng để bắt đầu quá trình điều trị.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng 24% thai nhi bị tích nước (phù thai) khi không được điều trị bằng immunoglobulin. Điều này chỉ xảy ra ở 4% các trường hợp mang thai được điều trị.
Điều này càng khẳng định giá trị của việc sàng lọc kháng thể thường xuyên và cần thiết khi mang thai không tương thích Rh. Mỗi lần mang thai là duy nhất, vì vậy các cá nhân nên tham khảo ý kiến của đội ngũ y tế để xác định phương pháp điều trị phù hợp cho bản thân.
3.2. Chuyển dạ sớm
Kích sinh sớm có thể là lựa chọn tốt cho một số trường hợp không tương thích Rh nhất định. Khi phổi của thai nhi đã phát triển, các bác sĩ sản khoa có thể khuyên sản phụ nên tiến hành chuyển dạ. Điều này có thể giúp bảo vệ em bé khỏi bất kỳ rủi ro nào khác khi vẫn còn trong tử cung.
3.3.Thay máu
Sau khi sinh, các bác sĩ có thể đề nghị thay máu cho trẻ. Quá trình này sẽ thay thế máu của trẻ sơ sinh bằng máu của người hiến tặng khỏe mạnh. Thay máu đặc biệt hữu ích cho trẻ sơ sinh bị vàng da.
3.4. Đèn chiếu
Phương pháp điều trị này cũng có thể giúp điều trị bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh. Đèn chiếu cho em bé tiếp xúc với ánh sáng càng nhiều càng tốt. Điều này giúp giảm mức độ bilirubin trong máu của trẻ sơ sinh nhanh chóng, giảm thiểu rủi ro dẫn đến biến chứng vàng da nhân.
Nhìn chung, không có phương pháp điều trị nào phù hợp cho tất cả các trường hợp mang thai bất đồng nhóm máu do không tương thích Rh. Theo đó, các cuộc kiểm tra và tầm soát thai kỳ thường xuyên có thể giúp xác định cách hành động hiệu quả nhất cho mỗi cặp cha mẹ và trẻ sơ sinh.
Tóm lại, bất đồng nhóm máu do yếu tố rh tương đối hiếm trong thai kỳ. Tuy nhiên, các bác sĩ khuyến cáo tất cả những người mang thai nên đi khám và kiểm tra sớm khi mang thai. Biết được rh âm tính là gì hay phát hiện sớm nhóm máu o rh- khi mang thai, sản phụ sẽ có cơ hội điều trị và sẽ phần nào được đảm bảo tính an toàn cho một đứa trẻ chào đời mạnh khỏe.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: medicalnewstoday.com, nawcare.com, my.clevelandclinic.org, cedars-sinai.org
