Bạn đã hiểu biết đầy đủ về âm đạo?

Âm đạo đảm nhận vai trò quan trọng trong đời sống tình dục, thụ thai, nuôi dưỡng thai nhi và quá trình sinh sản. Thực tế, nhiều người vẫn e ngại, khó xử và thấy xấu hổ khi đề cập đến bộ phận này. Bài viết dưới đây sẽ giúp chị em phụ nữ hiểu rõ hơn về cấu tạo, chức năng và các vấn đề thường gặp ở âm đạo.

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc Trung tâm sức khoẻ và Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

1. Cấu tạo âm đạo 

1.1 Cấu tạo chung

Âm đạo là một phần mô cơ và ống của bộ phận sinh dục nữ, cấu trúc hình ống hẹp, cấu tạo từ các cơ, bắt đầu từ cổ tử cung và kết thúc ở bên ngoài cơ thể. Cửa âm đạo được che phủ một phần bởi màng trinh, một lớp màng mỏng. Tiến vào bên trong chúng ta sẽ đi tới khu vực cổ tử cung, nơi nối liền với âm đạo.

Thông thường, nhiều người hay nhầm lẫn môi âm hộ và âm vật là một phần của âm đạo. Trên thực tế, các bộ phận này thuộc một phần của âm hộ và nằm ngoài cấu tạo âm đạo.

• Môi âm hộ được cấu tạo từ hai phần là môi lớn và môi bé, bao quanh lỗ âm đạo.
• Âm vật, với tên gọi dân gian là hột le hoặc mồng đốc, là một bộ phận rất nhạy cảm nằm gần đỉnh âm hộ.

Không chỉ là nơi diễn ra hoạt động sinh sản và quan hệ tình dục, âm đạo còn là đường thoát của máu kinh trong chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng. Cơ quan sinh dục này đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống của người phụ nữ.  

1.2 Cấu tạo riêng biệt

Âm đạo cấu tạo bởi cửa âm đạo, thành âm đạo và màng trinh.  

• Cửa âm đạo là bộ phận đóng vai trò liên kết các chức năng bên trong và bên ngoài cơ thể, được bảo vệ bởi môi âm hộ và màng trinh.  
• Thành âm đạo là bộ phận cực kỳ nhạy cảm, chứa nhiều dây thần kinh và tự bôi trơn khi bị kích thích, giúp tạo cảm giác khoái cảm và giảm ma sát trong quan hệ tình dục.  
• Màng trinh là lớp màng mỏng bao bọc cửa âm đạo, thường bị rách lần đầu quan hệ hoặc khi có tác động từ một vật cản trong âm đạo (chẳng hạn như cốc nguyệt san). Ngoài ra, trong một số ít trường hợp, nguyên nhân bị rách màng trinh là do vận động quá mạnh hoặc do một số loại hình tập thể dục nhất định.  

1.3 Điểm G có trong âm đạo không?

Chưa có bất kỳ bằng chứng khoa học nào khẳng định sự tồn tại về mặt vật lý của điểm G. Năm 1950, bác sĩ Ernst Grafenberg, người Đức, đã đưa ra giả thuyết về một vùng nhạy cảm đặc biệt trên thành trước âm đạo, cho rằng việc kích thích vùng này có thể dẫn đến cực khoái ở phụ nữ. Dẫu vậy, đến nay, các chuyên gia vẫn chưa đạt được sự thống nhất về vấn đề này và cuộc tranh luận về sự hiện diện của điểm G trên thành âm đạo vẫn tiếp tục diễn ra. 

2. Hình dạng và kích thước âm đạo

Cấu tạo âm đạo của mỗi người phụ nữ là độc nhất, không hề có một khuôn mẫu chung nào về kích thước và hình dạng âm đạo. Điều này có nghĩa là, ngay cả giữa hai người phụ nữ cùng trong độ tuổi sinh sản, âm đạo cũng có thể có nhiều điểm khác biệt.  

Độ sâu âm đạo trung bình khoảng 8,89cm nhưng có thể thay đổi. Tuổi tác và chiều cao là những yếu tố được cho là có ảnh hưởng đến kích thước của âm đạo ở nữ giới trưởng thành. Âm đạo có thể ngắn hơn sau phẫu thuật vùng chậu và dài hơn khi được kích thích hoặc sau khi sinh nở nhiều lần.  

3. Dịch tiết âm đạo là gì?

Số lượng, màu sắc và đặc tính của dịch tiết biến đổi liên tục trong suốt một chu kỳ kinh nguyệt. Đôi khi, chúng trong suốt hoặc trắng đục, có mùi bình thường; lúc thì đặc như kem, dính hoặc tương tự lòng trắng trứng gà, tùy thuộc vào việc phụ nữ đang trải qua giai đoạn nào của chu kỳ kinh nguyệt.  

4. Bệnh lý thường gặp ở chị em phụ nữ

4.1 Viêm âm đạo

Âm đạo có khả năng tự làm sạch nhờ hệ vi sinh vật có lợi, đặc biệt là Lactobacillus. Loại vi khuẩn này giúp duy trì cân bằng môi trường vùng kín, ngăn ngừa nhiễm trùng.

Tuy nhiên, môi trường bên trong bộ phận sinh dục bị mất cân bằng, các bệnh lý viêm âm đạo, âm hộ hoặc cổ tử cung có thể xảy ra và biểu hiện qua các dấu hiệu như:  

• Tăng tiết dịch vùng kín bất thường.
• Thay đổi mùi vùng kín, mùi dịch tiết âm đạo.
• Cảm giác ngứa, kích ứng vùng kín.

Các yếu tố nguy cơ gây viêm gồm: thụt rửa sâu, dị ứng dung dịch vệ sinh vùng kín, mang thai, nhiễm trùng hoặc việc sử dụng kháng sinh. 

4.2 Các bệnh lý khác

• Nhiễm trùng lây qua đường tình dục: Chlamydia, Trichomonas, mụn rộp sinh dục, mụn cóc sinh dục, bệnh da liễu, teo âm đạo,...
• Rối loạn cơ: Sa bàng quang, sa trực tràng, thoát vị âm đạo.
• Ung thư: Ung thư biểu mô tế bào vảy, ung thư tuyến âm đạo, khối u ác tính và sarcoma.

5. Các vấn đề thường gặp ở vùng kín

5.1 Vệ sinh quần lọt khe

Khác biệt so với các loại đồ lót thông thường, quần lọt khe có một sợi dây vải phía sau, áp sát vào vùng hậu môn. Thiết kế này tiềm ẩn nguy cơ vi khuẩn và phân từ trực tràng xâm nhập vào âm đạo và đường tiết niệu, đặc biệt khi sợi dây vải dịch chuyển về phía trước. Vì vậy, phụ nữ nên hạn chế sử dụng quần lọt khe khi bị tiêu chảy hoặc gặp các vấn đề về đường tiêu hóa.

5.2 Thời gian thay tampon mới tốt nhất

Hội chứng sốc độc tố (TSS) - một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn - có thể xảy ra nếu các chị em để tampon trong cơ thể quá 8 giờ. Các triệu chứng điển hình của TSS gồm:  

• Sốt cao.
• Cảm giác choáng váng hoặc ngất xỉu.
• Phát ban đỏ giống như bị cháy nắng.
• Buồn nôn hoặc tiêu chảy.
• Suy yếu cơ hoặc đau nhức cơ bắp dữ dội.
• Mắt, miệng, cổ họng và âm đạo sưng đỏ.
• Đau đầu và mất phương hướng.

5.3 Có nên thụt rửa âm đạo không?

Ba lý do khiến các bác sĩ khuyên các chị em không nên thụt rửa:  

• Nguy cơ nhiễm nấm men tăng cao do mất cân bằng độ pH.
• Nguy cơ nhiễm trùng lan rộng đến tử cung và các cơ quan vùng chậu.
• Nguy cơ mắc bệnh viêm phổi.

Thực tế, nguyên nhân gây mùi khó chịu ở vùng kín chủ yếu đến từ âm hộ, nằm bên ngoài âm đạo. Do đó, việc vệ sinh âm hộ bằng nước sạch và dung dịch vệ sinh chuyên dụng là cách hiệu quả để ngăn ngừa mùi hôi và các bệnh nhiễm trùng.

5.4 Đau đớn khi quan hệ tình dục

Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây đau khi quan hệ tình dục và khoảng 3/4 phụ nữ từng trải qua cảm giác này ít nhất một lần trong đời. Nếu tình trạng này kéo dài và ảnh hưởng đến cuộc sống, việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ là điều cần thiết.  

Một số lời khuyên từ Hiệp hội Bác sĩ Sản phụ khoa Hoa Kỳ để cải thiện cảm giác đau khi quan hệ bao gồm:  

• Sử dụng chất bôi trơn.
• Tạo không khí thoải mái cho cả hai trước và trong khi quan hệ.
• Thử nghiệm các tư thế quan hệ nhẹ nhàng hơn.
• Dành nhiều thời gian hơn cho màn dạo đầu, điển hình như massage. 

5.5 Phụ nữ sau khi sinh thường và sinh mổ

Sau khi sinh con bằng đường mổ, những lần sinh tiếp theo, phụ nữ vẫn có thể sinh thường. Tuy nhiên, để quyết định có nên thực hiện sinh mổ (TOLAC) hay tiếp tục sinh thường, bác sĩ cần phải xem xét một số tiêu chí nhất định. Theo thống kê, khoảng 60 - 80% phụ nữ đã từng sinh mổ vẫn có thể sinh thường qua đường âm đạo.

6. Lợi ích từ các bài tập Kegel với các chị em

Bài tập Kegel, một dạng bài tập sàn chậu, được thực hiện bằng cách siết chặt các cơ xung quanh âm đạo, giống như động tác nữ giới cố gắng kìm nén tiểu. Việc tập luyện Kegel đều đặn có thể giúp:

Ngăn ngừa các vấn đề như són tiểu, són phân và mất kiểm soát khi "xì hơi", bằng cách giữ cho tử cung, ruột và niệu đạo không sa vào cấu tạo âm đạo.

Đồng thời, Kegel còn có tác dụng tăng cường cơ âm đạo và xương chậu, từ đó góp phần cải thiện đời sống tình dục.

7. Các lưu ý để giúp bộ phận này luôn khỏe mạnh

Để giữ gìn sức khỏe vùng kín, chị em nên:

• Đi khám phụ khoa định kỳ.
• Vệ sinh vùng kín hàng ngày bằng nước sạch và dung dịch vệ sinh phù hợp.
• Mặc quần lót rộng rãi, thoáng mát, thay đồ lót thường xuyên.
• Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su.
• Tập bài tập Kegel thường xuyên.

Âm đạo giữ vai trò quan trọng trong cả sinh sản và đời sống tình dục của con người. Không chỉ là con đường để đưa tinh trùng vào tử cung, đây còn là bộ phận nhạy cảm mang lại khoái cảm cho cả nam và nữ trong quan hệ tình dục. Việc hiểu rõ cấu tạo và chức năng của bộ phận này sẽ giúp phái nữ chăm sóc vùng kín tốt hơn. 

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.