Suy gan cấp ở trẻ em

Bài viết được viết bởi Thạc sĩ - Bác sĩ Lê Văn Bình - Bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Suy gan cấp là rối loạn chức năng gan cấp xảy ra trong vòng 8 tuần ở trẻ không có tiền sử bệnh lý gan. Hậu quả gây rối loạn tri giác và rối loạn đông máu. Tiên lượng tùy nguyên nhân, mức độ tổn thương gan và biến chứng. Tỉ lệ tử vong cao từ 20-60%.

1. Nguyên nhân gây suy gan cấp ở trẻ

1.1 Viêm gan virus

Viêm gan A, B, C
Sốt xuất huyết Dengue
Cytomegalovirus
Herpes simplex virus
Epstein-Barr virus.

1.2 Ngộ độc

Thuốc Acetaminophen
Kim loại nặng: Arsenic
Nấm Amanita phalloides
Kháng sinh: Ampicillin-clavulanate, ciprofloxacin, doxycycline, erythromycin, isoniazid, nitrofurantoin, tetracycline.
Salicylates (Reye syndrome).
Thuốc ức chế miễn dịch: Cyclophosphamide, methotrexat.
Bệnh lý chuyển hóa: Hội chứng Reye, bệnh Wilson, bệnh Niemann Pick.
Huyết khối tĩnh mạch gan (Budd-Chiari syndrome), tĩnh mạch cửa.
Miễn dịch: Viêm gan tự miễn, hội chứng thực bào máu.

Ở mức độ nhẹ, bệnh nhân được điều trị bằng kháng sinh — Ngộ độc kháng sinh là một trong những nguyên nhân gây suy gan cấp ở trẻ

2. Biến chứng của suy gan cấp ở trẻ

Phù não do tăng Amoniac, thường gặp tỷ lệ 80% ở trẻ có bệnh lý não gan, gây tử vong cao
Rối loạn đông máu
Hạ đường huyết
Nhiễm khuẩn
Suy đa cơ quan.

Chức năng của gan đối với cơ thể

3. Chẩn đoán suy gan cấp ở trẻ

3.1 Bệnh sử

Vàng da
Nôn, biếng ăn, mệt mỏi, lừ đừ (dấu hiệu sớm suy gan cấp).
Thời điểm rối loạn tri giác
Thuốc sử dụng
Nôn, ỉa phân máu
Bệnh lý gan trước
Tiền sử gia đình bệnh lý gan.

Trẻ bị vàng da — Trẻ bị suy gan cấp có biểu hiện vàng da

3.2 Khám lâm sàng

Dấu hiệu sinh tồn
Mức độ rối loạn tri giác: Dựa theo bảng phân độ bệnh lý não cấp do suy gan cấp.
Bụng: Kích thước gan, bụng chướng.

3.3 Xét nghiệm

Công thức máu, tiểu cầu
Đường huyết
Chức năng gan: ALT, AST, Bilirubine, Alkaline Phosphatase, Amoniac
Chức năng thận
Chức năng đông máu: Thời gian Prothrombin, aPTT
Điện giải đồ
Siêu âm bụng: Kích thước gan, tổn thương gan
Cấy máu

Cấy máu là một xét nghiệm giúp chẩn đoán bệnh suy gan cấp

Xét nghiệm tùy nguyên nhân: Nồng độ Acetaminophen trong máu (ngộ độc Acetaminophen). Định lượng đồng ceruloplasmin (bệnh Wilson). HbsAg, IgM anti-HBV, anti-HAV, anti-HCV, anti CMV, anti EBV (viêm gan virus).
CT scan não khi có dấu hiệu thần kinh khu trú hoặc cần chẩn đoán phân biệt bệnh lý ngoại thần kinh.
Sinh thiết gan khi tình trạng lâm sàng ổn định và không có dấu hiệu rối loạn đông máu nặng.

4. Điều trị suy gan cấp ở trẻ

4.1 Hỗ trợ hô hấp tuần hoàn

Thông đường thở
Thở oxy
Đặt nội khí quản thở máy: Xem xét thở máy sớm ở mức độ 4 để tránh tăng phù não do thiếu oxy.

Chống sốc nếu có: Natri Clorid 0,9% hoặc Ringer acetate 20ml/kg/giờ. Tránh dùng Ringer lactat do khi suy gan lactate không được thành bicarbonate, hậu quả gây tăng lactate máu.

4.2 Tìm và điều trị nguyên nhân

N Acetyl Cysteine: ngộ độc acetaminophen
D Penicillamine: Bệnh Wilson
Thuốc kháng siêu vi: Acyclovir (Herpes), Ganciclovir (nhiễm CMV), cân nhắc dùng Lamivudin (viêm gan siêu vi B).
Corticoid trong viêm gan tự miễn.

4.3 Hạn chế dịch, điều trị phù não

Nằm đầu cao 30 độ
Tăng thông khí, giữ PaCO2 25 – 30 mmHg
Hạn chế dịch giữ CVP < 8 cmH2O
Manitol 20% 0,5 – 1 mg/kg/lần, có thể lặp lại khi cần.

4.4 Điều trị hạ đường huyết

Đường ưu trương Glucose 30% 1-2 ml/kg tĩnh mạch.
Sau đó duy trì Glucose 10% kèm điện giải.

4.5 Điều trị rối loạn điện giải nếu có, điều trị rối loạn đông máu

Vitamin K liều 30 μg/kg tiêm bắp (tối đa 10mg/lần) trong 3 ngày
Truyền máu: Truyền hồng cầu lắng 10 ml/kg khi Hct <30%
Truyền huyết tương tươi đông lạnh khi rối loạn đông máu nặng PT >60 giây, INR > 1,5 hoặc DIC
Truyền kết tủa lạnh khi Fibrinogen < 1 g/l
Truyền tiểu cầu khi tiểu cầu < 50.000/mm3 kèm đang xuất huyết.
Thuốc kháng tiết acid dạ dày, kháng H2

4.6 Thuốc làm giảm Amoniac

Lactulose: Uống (độ 1,2, 3) liều 1ml/kg/lần, 1-3 lần/ngày, giữ bệnh nhân tiêu phân lỏng 2-3 lần/ngày.
Thụt tháo (độ 4) liều 1-3 ml/kg/lần, ngày 1 lần, giữ bệnh nhân tiêu phân lỏng 2-3 lần/ngày.
Neomycin uống liều 3 mg/kg/lần, chia 2 - 4 lần (độ 1, 2 và 3) qua ống thông dạ dày (độ 4).

Thuốc ức chế beta chỉ được sử dụng khi bệnh tình của bệnh nhân đã ổn định — Thuốc làm giảm Amoniac giúp điều trị bệnh suy gan cấp

4.7 Dinh dưỡng

Đường miệng hoặc qua sonde dạ dày được chọn.

5. Theo dõi suy gan cấp ở trẻ

Dấu hiệu sinh tồn, SpO2
Tri giác
Xuất huyết tiêu hóa
Lượng nước xuất nhập.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.