Những dấu hiệu cảnh báo trẻ có nguy cơ tự kỷ

Bài viết bởi Chuyên viên tâm lý Nguyễn Thị Thu - Đơn nguyên Phòng khám Y học tái tạo và tâm lý giáo dục - Trung tâm Y học tái tạo và trị liệu tế bào tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Tự kỷ là một rối loạn phát triển thần kinh, được đặc trưng bởi hai suy yếu chính về giao tiếp, tương tác xã hội và có hành vi, sở thích hạn hẹp, định hình lặp lại. Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát và Phòng bệnh (CDC) của Mỹ, năm 2009 tỷ lệ trẻ tự kỷ là 1/110. Chẩn đoán sớm trẻ tự kỷ sẽ giúp làm tăng hiệu quả của can thiệp. Vì vậy, việc phát hiện sớm các dấu hiệu trẻ tự kỷ đóng một vai trò quan trọng trong chẩn đoán và đưa ra kế hoạch can thiệp kịp thời cho trẻ.

M-CHAT – bảng kiểm tự kỷ dành cho trẻ nhỏ do các tác giả Diana Robins, Deborah Fein và Marianne Barton phát triển vào năm 1999 - là một công cụ có giá trị sàng lọc trẻ em từ 16 tháng đến 30 tháng tuổi nhằm đánh giá nguy cơ mắc phải các rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ.

Bảng kiểm M-CHART gồm 23 câu được thực hiện bởi người chăm sóc (cha/mẹ hoặc ông/bà...) dưới sự hướng dẫn của cán bộ y tế. Sàng lọc trẻ có nguy cơ tự kỷ nếu trẻ có ít nhất hai câu quan trọng hoặc có ít nhất 3 câu bất kỳ không vượt qua được.

XEM THÊM: Dấu hiệu sớm cảnh báo chứng tự kỷ ở trẻ

Khi bố mẹ, người chăm sóc thấy trẻ có từ 2-3 dấu hiệu trẻ tự kỷ trở lên dưới đây thì nên đưa trẻ đến các Bệnh viện uy tín để được khám đánh giá và tư vấn cụ thể.

1. Trẻ không thích thú khi được đu đưa hoặc nảy lên đầu gối của bạn.
2. Trẻ không quan tâm đến trẻ khác
3. Trẻ không thích trèo leo cầu thang
4. Trẻ không thích chơi ú òa hoặc tìm một đầu vật bị dấu đi
5. Trẻ không biết chơi giả vờ, ví dụ nói chuyện điện thoại hoặc chăm sóc búp bê, chơi giả vờ khác...
6. Trẻ không biết sử dụng ngón trỏ để chỉ hoặc để yêu cầu điều gì đó
7. Trẻ không chỉ bằng ngón trỏ để thể hiện sự quan tâm đến cái gì khác
8. Trẻ không biết chơi phù hợp với đồ chơi (xe hơi, hình khối....) mà không bỏ chúng vào miệng
9. Trẻ không đưa cho bạn những đồ vật đồ chơi để chỉ cho bạn
10. Trẻ không nhìn vào mắt bạn nhiều hơn 2 giây
11. Trẻ có vẻ như không quá nhạy cảm với tiếng động, ví dụ bịt tai...
12. Trẻ không cười để đáp lại nụ cười của bạn
13. Trẻ không bắt chước bạn (Ví dụ trẻ không bắt chước nhăn mặt, vỗ tay...)
14. Trẻ không đáp ứng khi bạn gọi tên trẻ

1. Khi chỉ đồ chơi trong phòng, trẻ không nhìn theo tay chỉ
2. Trẻ không bước bình thường như kiễng chân, xoay tròn...
3. Trẻ không nhìn theo những đồ vật mà bạn đang nhìn
4. Trẻ làm những cử động ngón tay bất thường gần vào mặt trẻ
5. Trẻ có vẻ như không hiểu điều người khác nói với trẻ

20. Bạn có bao giờ băn khoăn con bạn có điếc không?

21. Trẻ hầu như không hiểu điều người khác với trẻ

22. Đôi khi trẻ có nhìn đăm đăm vào một cái gì đó hoặc đi lang thang không chủ đích.

23. Trẻ không nhìn thăm dò vào mắt bạn để xem phản ứng của bạn thế nào khi bạn gặp phải một tình huống không quen thuộc.

Dấu hiệu trẻ tự kỷ dưới 12 tháng sẽ khác với dấu hiệu trẻ tự kỷ dưới 6 tháng. Vì thế, nếu trẻ xuất hiện nhiều hơn 2 - 3 dấu hiệu trên đây thì cần sớm đưa trẻ đến các trung tâm y tế để thăm khám và điều trị, can thiệp khi cần thiết.

Đơn nguyên Tâm lý giáo dục – Tự kỷ, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City là đơn vị tiên phong áp dụng các phương pháp khoa học và nghệ thuật đánh giá và trị liệu trẻ tự kỷ, mang lại hiệu quả cao.

Các lĩnh vực can thiệp giáo dục trẻ tự kỷ tại Vinmec:

1. Tâm thần nhi
2. Tâm lý lâm sàng - tâm lý giáo dục
3. Giáo dục đặc biệt
4. Ngôn ngữ trị liệu
5. Thiền – yoga trị liệu
6. Âm nhạc trị liệu
7. Mỹ thuật trị liệu

Các Bác sĩ, chuyên viên trị liệu và giáo viên tại Trung tâm được đào tạo tại ở các trường uy tín: Đại học Sư phạm, Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội, Học viện quản lý giáo dục... đồng thời thường xuyên học tập nâng cao tay nghề thông qua các khóa đào tạo ngắn hạn và dài hạn trong và ngoài nước với các chuyên gia hàng đầu từ Mỹ, Úc, Ấn Độ, Ý.