Cách giúp trẻ phát triển vốn từ vựng

Để hoàn thiện kỹ năng đọc, trẻ cần phải có vốn từ vựng tương đối phong phú. Do đó, cha mẹ nên là người chủ động phát triển vốn từ cho trẻ ngay từ khi con còn nhỏ. Điều này đóng vai trò vô cùng quan trọng trong các kỹ năng đọc hiểu khác.

Trẻ phát triển ngôn ngữ và tăng vốn từ vựng chỉ bằng một cách - lắng nghe những người xung quanh. Ngôn ngữ trẻ được nghe hàng ngày càng phong phú và nhiều thì vốn từ vựng của trẻ càng được phát triển tốt hơn. Tuy nhiên, ngoài cuộc trò chuyện thông thường, bạn có rất nhiều cách sáng tạo thú vị để tăng vốn từ vựng cho con bạn. Có thể bắt đầu bằng việc xây dựng mối quan hệ gia đình và tạo sự gắn kết giữa các thành viên.

Tất nhiên, bạn đã đọc cho trẻ nghe từ khi trẻ mới sinh ra, nhưng hãy thử đọc những cuốn sách có nhân vật và cốt truyện. Hãy dành thời gian thảo luận và chỉ ra những từ và khái niệm mới cho con bạn.

Đừng bao giờ đánh giá thấp tầm quan trọng của cuộc trò chuyện và thông tin tốt đối với sự phát triển của vốn từ vựng.

Thực chất đọc to là một cách tuyệt vời để trẻ tiếp xúc với những từ mới. Cha mẹ nên chọn những cuốn sách mà trẻ mẫu giáo quan tâm và sử dụng những từ vượt quá mức hiểu biết của con một chút.

Bạn có thể cùng trẻ tìm hiểu ý nghĩa của chúng, bằng cách sử dụng ngữ cảnh, các từ khác trên trang và bất kỳ hình ảnh nào có thể có trên trang.

Nhiều nghiên cứu đã cho thấy giữa việc thường xuyên tới thư viện và kỹ năng đọc viết của trẻ nhỏ có mối liên kết với nhau. Khi ở một nơi có nhiều sách báo và tài liệu, trẻ luôn cảm thấy thích đọc hơn. Thêm vào đó, hiện nay, một số thư viện thường có những hoạt động hấp dẫn dành cho trẻ em, vì thế đây chính là cách phát triển vốn từ cho trẻ khá hiệu quả mà cha mẹ nên áp dụng.

Bố mẹ là thầy cô đầu tiên của trẻ, vì thế bố mẹ nên sử dụng từ ngữ đa dạng để trẻ được mở rộng vốn từ. Việc dùng từ đồng nghĩa trong hoàn cảnh khác nhau có thể mang đến nhiều sắc thái khác nhau. Do đó nên thường xuyên áp dụng những từ này vào sinh hoạt hàng ngày với mục đích phát triển vốn từ cho trẻ. Ví dụ, đồng nghĩa với từ “cho” thì có “tặng”, “biếu”..., mỗi từ lại có sắc thái riêng và có thể được sử dụng trong những ngữ cảnh khác nhau.

Bố mẹ nên thường xuyên cùng trẻ hát bài hát bảng chữ cái để trẻ dễ nhớ và tự tin hơn khi học. Có những trò chơi giúp trẻ mở rộng từ vựng dựa trên bảng chữ cái, chẳng hạn như kể tên những đồ vật có chữ cái đầu tiên theo thứ tự bảng chữ cái. Ngoài ra, cũng có thể tìm một số trò chơi online thú vị có liên quan đến bảng chữ cái.

Một trong những cách phát triển vốn từ cho trẻ mầm non đó chính là dùng nhiều tính từ để mô tả. Bởi càng được nghe nhiều từ ngữ mỗi ngày, trẻ sẽ càng tiếp thu nhiều hơn và dần dần biết cách sử dụng những từ đã được học. Khi nói về một thứ gì đó, bố mẹ nên dùng nhiều tính từ để miêu tả. Ví dụ, những từ như “mịn”, “mềm”, “sặc sỡ”, “nhẹ”... có thể được dùng để nói về một chiếc áo mà trẻ được tặng. Trẻ sẽ hiểu được cách sử dụng nhiều từ, kể cả những từ hơi khó thông qua những cách này.

Để giúp trẻ hiểu và dễ dàng nhận ra từ ngữ, bố mẹ có thể hỗ trợ bằng việc dán nhãn lên những đồ vật quen thuộc và ghi tên chúng. Ví dụ, khi phân loại đồ chơi cho trẻ, bố mẹ cần ghi rõ tên: “Lego”, “búp bê”, “ô tô”...

Với sự giúp đỡ và hỗ trợ từ bố mẹ, trẻ có thể nhìn hoặc hình dung được về những từ mà trẻ nghe thấy. Ví dụ, khi trẻ nghe nói đến từ một từ nào đó, bố mẹ hãy tìm hình ảnh phù hợp để trẻ xem. Bởi đối với trẻ nhỏ, việc nhìn thấy chính là học hỏi. Bên cạnh đó, để giúp trau dồi vốn từ phong phú ở trẻ, bố mẹ có thể sử dụng thẻ học từ vựng hoặc tranh ảnh trong sách báo, tạp chí.

Việc đọc theo vần điệu không chỉ vui, mà còn giúp trẻ tư duy về sự liên quan giữa những từ khác nhau. Hãy thường xuyên đọc cho trẻ nghe những cuốn sách thơ, vần điệu và đố trẻ tìm những từ cùng vần.

Cùng trẻ đọc to thành tiếng sẽ giúp tăng cường sự gắn kết giữa bố mẹ và con, đồng thời cho trẻ tiếp xúc với nhiều từ mới. Để giúp trẻ hứng thú hơn với những câu chuyện, bố mẹ nên chọn lựa chủ đề mà trẻ yêu thích, trong đó có những từ ngữ hơi khó hiểu đối với trẻ. Sau đó, hãy cùng trẻ tìm hiểu ý nghĩa của những từ mới bằng cách dựa trên ngữ cảnh và hình ảnh trong sách trong quá trình đọc cho trẻ nghe.

Trong chính các hoạt động thường ngày, bố mẹ cũng có thể giới thiệu cho trẻ rất nhiều từ mới. Bố mẹ có thể giải thích rằng thịt gà là một loại thịt gia cầm khi dẫn trẻ đi vào siêu thị. Hoặc trẻ sẽ có cơ hội được làm quen với những khái niệm như động vật có vú hay bò sát khi đến sở thú.

Ngoài ra, để giúp trẻ hiểu ý nghĩa của các từ mới bố mẹ cũng nên giải thích chi tiết những từ đó. Ví dụ, thay vì chỉ hỏi trẻ có muốn mặc một chiếc áo màu vàng không? Bạn có thể hỏi ý trẻ rằng áp vàng thì sao con nhỉ?

Khi được nghe nói chuyện về những gì mình quan tâm, trẻ sẽ rất thích thú và học từ mới rất nhanh. Do đó, khi trẻ chia sẻ với bố mẹ về sở thích của bản thân, bố mẹ nên dùng thêm vài từ mới mà trẻ chưa biết. Ví dụ, khi trẻ nói đến các loài động vật đã tuyệt chủng, bố mẹ hãy giải thích về công việc của những nhà khảo cổ học. Trẻ có thể nhớ những cụm từ dài một cách dễ dàng vì những từ ngắn hơn với các chữ cái tương tự như nhau rất dễ gây nhầm lẫn cho trẻ. Hầu hết trẻ mẫu giáo có thể ghi nhớ tên của tất cả các loài động vật mà người lớn hầu như không thể phát âm. Bởi tâm trí của trẻ giống như bọt biển.

Trong quá trình phát triển vốn từ cho trẻ, bố mẹ không nên chỉ ra lỗi mà hãy nhắc lại ý của trẻ nhưng dùng từ hoặc cụm từ đúng và chuẩn xác hơn khi trẻ nói sai hoặc thiếu. Chẳng hạn như khi trẻ đòi uống sữa, bố mẹ có thể nói: “Bố/mẹ lấy cho con cốc sữa để uống khi ăn bánh mì nhé!”.

Bố mẹ nên thật nhẹ nhàng khi trò chuyện cùng trẻ, đồng thời kiên nhẫn làm mẫu về cách sử dụng từ đúng để trẻ học hỏi theo.

Để phát triển vốn từ cho trẻ mầm non, một trong những phương pháp hiệu quả nhất chính là tạo cơ hội cho trẻ được nói chuyện càng nhiều càng tốt. Trước hết bố mẹ nên tắt hết tivi, điện thoại và các thiết bị điện tử khác. Như vậy, bố mẹ có thể hiểu rõ ý của trẻ hơn, đồng thời giúp trẻ hiểu được cách diễn đạt rõ ràng, phù hợp.

Thông qua những hoạt động hằng ngày, bố mẹ cũng nên khuyến khích trẻ chia sẻ suy nghĩ, ý tưởng của mình. Chẳng hạn như, bố mẹ nói chuyện về những điều xảy ra xung quanh trẻ và đặt những câu hỏi liên quan để trẻ trả lời. Ngoài ra, khi trò chuyện cùng trẻ, bố mẹ nên chú ý thể hiện sự thoải mái, hứng thú và vui vẻ. Khi mọi câu chuyện diễn ra một cách tự nhiên, thú vị, trẻ sẽ học hỏi và phát triển vốn từ cho trẻ được tốt hơn.

Như bạn có thể thấy, phát triển vốn từ cho trẻ mầm non không khó, tuy nhiên cần phải được chuẩn bị khi trẻ bắt đầu hành trình đọc, có như thế trẻ mới chịu hợp tác cũng như mang lại kết quả tốt đẹp.

Để có thêm bí quyết nuôi dạy trẻ thông minh và giúp con có nhiều kỹ năng trong cuộc sống, cha mẹ có thể tham khảo ý kiến của các chuyên gia, bác sĩ giàu chuyên môn tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để được tư vấn chi tiết hơn.

Nguồn tham khảo: babycenter.com - verywellfamily.com