Bà bầu đi máy bay: Những điều cần lưu ý

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lý Thị Thanh Nhã - Khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng đi máy bay đa phần là an toàn đối với phụ nữ mang thai khỏe mạnh, không có nguy cơ bệnh lý kèm theo, không làm gia tăng các nguy cơ biến chứng thai kỳ. Tuy nhiên, việc di chuyển bằng máy bay không được khuyến khích đối với phụ nữ mang thai có nguy cơ về bệnh lý nội khoa hay sản khoa. Bài viết này sẽ cung cấp các kiến thức hữu ích về việc đi máy bay dành cho bà bầu.

Khi đi máy bay điều kiện môi trường xung quanh sẽ thay đổi cùng với những thay đổi sinh lý trong thai kỳ sẽ dẫn đến tăng nhịp tim, tăng huyết áp và giảm đáng kể khả năng thông khí. Tuy nhiên theo nghiên cứu của các chuyên gia cho thấy tỷ lệ hô hấp ở các mẹ bầu có gia tăng ngắn trong thời gian cất cánh và hạ cánh nhưng vẫn không thay đổi trong suốt thời gian còn lại của chuyến bay. Nhịp tim thai nhi trung bình nằm trong giới hạn bình thường trong thời gian bay.

Việc ngồi lâu cố định một chỗ và độ ẩm thấp trong khoang máy bay kéo dài trong nhiều giờ đồng hồ cũng dẫn đến những nguy cơ như phù chi dưới và huyết khối tĩnh mạch. Mặc dù thiếu những bằng chứng y khoa về việc này, tuy nhiên chúng ta nên phòng ngừa các rủi ro có thể xảy ra đối với phụ nữ mang thai bằng cách: sử dụng vớ y khoa, tránh mặc quần áo bó chặt, vận động chân thường xuyên, thỉnh thoảng đi lại trong khoang và duy trì đủ nước.

Rối loạn không khí và nguy cơ chấn thương trong hành trình bay không thể dự đoán trước, do đó hành khách - đặc biệt là phụ nữ mang thai cần chú ý sử dụng đai thắt an toàn khi ngồi. Dây an toàn phải được thắt thấp trên xương hông. Tránh những đồ ăn hay thức uống có mùi. Nên dùng thuốc chống nôn (có chỉ định của bác sĩ) để phòng ngừa cho phụ nữ bị buồn nôn.

Khi di chuyển bằng máy bay, tiếng ồn, rung động và bức xạ có thể có rủi ro nhưng không đáng kể đối với phụ nữ mang thai. Ngay cả các chuyến bay liên lục địa dài nhất, phơi nhiễm bức xạ cũng không quá 15% giới hạn trên, do đó hiếm khi vượt quá phơi nhiễm bức xạ cho thai. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai cần được thông báo về vấn đề này. Trước khi lên máy bay, hành khách phải đi qua các máy quét an ninh. Đa phần, mức bức xạ của các máy này khá an toàn, kể cả với phụ nữ mang thai.

Vậy áp suất cabin trong máy bay có gây hại cho em bé? Tất cả các hãng hàng không được yêu cầu phải đảm bảo áp suất cabin an toàn cho hành khách. Đối với những phụ nữ có thai kỳ khỏe mạnh, điều này không gây ra bất kỳ ảnh hưởng nào. Tuy nhiên, đối với một số người, nhịp tim và huyết áp có thể tăng do áp suất không khí trong cabin thấp.

Tình trạng ốm nghén có trở nên tồi tệ hơn khi di chuyển bằng máy bay do sự gia tăng về độ cao và nhiệt độ. Nôn mửa nhiều có thể làm cho cơ thể bị mất nước, do đó sản phụ nên uống nhiều nước trong và sau chuyến bay để tránh mất nước.

• Phần lớn phụ nữ mang thai có thể đi máy bay trong thời gian này. Tuy nhiên, đối với người có biến chứng thai kỳ như tiểu đường thai kỳ, cao huyết áp, bong nhau thai, bác sĩ sẽ khuyên bạn không nên đi máy bay. Ngoài ra, những phụ nữ đã từng sinh non, sẩy thai cũng không nên đi.
• Phụ nữ sắp đến ngày sinh không nên đi máy bay. Thời gian an toàn nhất để bà bầu đi máy bay là khoảng giữa tam cá nguyệt thứ hai (từ 14 – 27 tuần). Một số hãng có thể từ chối vận chuyển nếu bạn đang ở trong những tháng cuối của thai kỳ.
• Để duy trì lưu lượng máu ổn định đến thai nhi và giảm sưng, bạn cần thực hiện một số lưu ý sau:
  • Đầu tiên là uống nhiều nước để giữ ẩm cho cơ thể. Độ ẩm thấp bên trong cabin có thể dẫn đến tình trạng mất nước.
  • Mang theo các vật dụng cần thiết: Việc mang theo các dụng cụ cần thiết sẽ giúp bạn có một chuyến bay thoải mái và dễ chịu. Bạn có thể mang theo một số vật dụng sau: gối kê cổ, một số đồ ăn nhẹ như bánh quy rất quan trọng đối với bà bầu đi máy bay vì chúng có thể giúp kiểm soát buồn nôn. Mang theo tất cả các loại thuốc cần thiết.
  • Xoay mắt cá chân và cổ tay, đi tới đi lui vài phút và nâng chân lên xuống để giảm các triệu chứng căng cứng và chuột rút.
• Thời gian của chuyến bay cũng là điều đáng lưu ý đối với các mẹ bầu vì các trường hợp cấp cứu sản khoa có thể xảy ra đặc biệt ở giai đoạn 3 tháng đầu và 3 tháng cuối thai kỳ.

Ngoài ra có một số mẹo giúp bạn luôn cảm thấy thoải mái chẳng hạn như:

• Trước khi cất cánh, không nên ăn bất kỳ thực phẩm nào khác để tránh bị đầy hơi.
• Yêu cầu một chỗ ngồi ở giữa máy bay, gần lối đi để có thể di chuyển đến phòng vệ sinh nhanh chóng.
• Thắt dây an toàn trong suốt chuyến bay. Dây an toàn phải được đặt ở dưới bụng và thấp trên hông.
• Ngồi lâu ở một tư thế có thể khiến các khớp của bạn bị căng cứng và chuột rút vì vậy nên đứng dậy và di chuyển vài phút.
• Uống nhiều nước trong khi bay là điều quan trọng mà bạn phải nhớ.

Để đảm bảo tốt nhất cho bà bầu, hầu hết các hãng hàng không thương mại trên thế giới cho phép vận chuyển hành khách mang thai với tuổi thai dưới 36 tuần. Tại Việt Nam, các hãng hàng không cũng có những quy định cụ thể về việc vận chuyển hành khách mang thai như sau:

• Dưới 32 tuần: được vận chuyển như hành khách thông thường.
• Từ 32 – 36 tuần: phải có giấy xác nhận sức khỏe trước chuyến bay.
• Trên 36 tuần/có thời gian dự kiến sinh trong vòng 7 ngày/phụ nữ sau sinh 7 ngày: không được vận chuyển vì lý do an toàn sức khỏe.

Mẹ bầu cần lưu ý tìm hiểu kỹ về quy định vận chuyển hành khách mang thai của từng hãng hàng không. Mang theo sổ khám thai để khi xảy ra sự cố ngoài ý muốn thì có cơ sở y khoa để bác sĩ có thể can thiệp phù hợp. Mẹ bầu cũng cần thông tin về dự định đi máy bay của mình khi đi khám thai, để bác sĩ có thể đưa ra những lời khuyên phù hợp khi có các dấu hiệu nguy hiểm.

Thạc sĩ. Bác sĩ. Lý Thị Thanh Nhã đã có quá trình làm việc tại Bệnh viện Đại học Y Dược Huế và Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị trước khi làm việc tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng như hiện nay.

Bác sĩ Nhã có thế mạnh và kinh nghiệm trong chẩn đoán theo dõi và điều trị thai nghén, thai bệnh lý. Khám tầm soát thai kỳ. Thực hiện các kỹ thuật mổ lấy thai. Phẫu thuật nội soi điều trị u nang buồng trứng, thai ngoài tử cung.