1. Ngưng thở khi ngủ là gì?
Ngưng thở khi ngủ là hiện tượng không thở được trong một thời gian ngắn khi đang ngủ. Tình trạng này có thể xảy ra do tắc nghẽn đường thở (hội chứng ngưng thở khi ngủ – OSA), ngưng thở trung tâm, ngưng thở tắc nghẽn cơ hoặc do các bệnh lý khác nhau.
Triệu chứng của bệnh thường không được người bệnh nhận ra, do đó, người thân hoặc người cùng phòng mới phát hiện được. Tuy nhiên, một số triệu chứng phổ biến có thể bao gồm:
- Tiếng ngáy: Người bệnh thường phát ra tiếng ngáy to và rít khi ngủ. Đây là triệu chứng phổ biến nhất của OSA.
- Giật mình: Người bệnh có thể giật mình và thức giấc trong giấc ngủ, thường do sự giảm oxy trong cơ thể.
- Mệt mỏi và buồn ngủ ban ngày: Người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi và buồn ngủ ban ngày do ngủ không ngon và thiếu ngủ. Nhiều bệnh nhân thậm chí còn bị rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng.
- Đau đầu: Người bệnh có thể bị đau đầu do sự giảm oxy trong cơ thể.
- Khó tập trung: Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc tập trung và tình trạng này có thể ảnh hưởng đến công việc và các hoạt động hàng ngày.
- Tình trạng sụt cân: Người bệnh có thể bị sụt cân do ảnh hưởng của chất lượng giấc ngủ đến chức năng tiêu hóa và chuyển hóa.
2. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ra bệnh là gì?
Ngưng thở khi ngủ có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
- Hội chứng ngưng thở khi ngủ (OSA): Đây là loại ngưng thở khi ngủ phổ biến nhất. OSA xảy ra khi niêm mạc đường thở bị tắc nghẽn, gây ra tắc nghẽn đường thở và giảm lượng oxy cung cấp cho cơ thể. Tình trạng tắc nghẽn đường thở có thể kéo dài và xảy ra nhiều lần trong một đêm.
- Ngưng thở trung tâm: Ngưng thở trung tâm xảy ra khi trung tâm hô hấp trong não không hoạt động đúng cách. Nguyên nhân của loại ngưng thở này có thể là do các vấn đề về não, bao gồm chấn thương đầu, đột quỵ và các bệnh lý khác.
- Ngưng thở tắc nghẽn cơ: Ngưng thở tắc nghẽn cơ xảy ra khi các cơ phụ trách hô hấp không hoạt động đúng cách. Nguyên nhân của loại ngưng thở này có thể là do các bệnh lý cơ bắp như bệnh động kinh, bệnh tủy sống và các bệnh lý khác.
- Ngưng thở do sử dụng thuốc hoặc chất kích thích: Sử dụng thuốc hoặc chất kích thích có thể làm giảm độ co giãn của các cơ phụ trách hô hấp và gây ra ngưng thở khi ngủ.
- Ngưng thở do các bệnh lý khác: Các bệnh lý khác như bệnh tim, bệnh phổi, bệnh thận và bệnh lý tiểu đường cũng có thể góp phần vào việc gây ra ngưng thở khi ngủ.
3. Ai có nguy cơ mắc bênh?
Ngưng thở khi ngủ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất là ở tuổi trung niên, tăng dần theo tuổi, nam nhiều hơn nữ. Những người có nguy cơ cao mắc bệnh này nếu có: béo phì (nguy cơ bị ngưng thở khi ngủ gấp 3 lần người bình thường); bất thường về cấu trúc đường hô hấp trên (phì đại amidan, hàm nhỏ, hàm ra sau, lưỡi quá to, tắc mũi...); nghiện rượu, sử dụng thuốc an thần, chất gây nghiện; trong gia đình có người bị bệnh tương tự; đang mắc các bệnh như đái tháo đường, tăng huyết áp, nhược giáp, suy tim, bệnh mạch máu não...
4. Ngưng thở khi ngủ nguy hiểm thế nào?
Ngưng thở khi ngủ là một tình trạng nguy hiểm và có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của tình trạng này là tăng nguy cơ tai biến và đột quỵ. Khi đường thở bị tắc nghẽn, sự giảm oxy trong cơ thể có thể dẫn đến sự suy giảm chức năng của các tế bào trong não. Điều này có thể gây ra các vấn đề về khả năng tập trung và giao tiếp, và trong một số trường hợp, có thể gây ra tai biến và đột quỵ.
Ngoài ra, ngưng thở khi ngủ cũng có thể dẫn đến tình trạng tăng nguy cơ bệnh tim. Khi đường thở bị tắc nghẽn, cơ tim phải làm việc nặng hơn để đưa oxy đến các bộ phận khác trong cơ thể. Điều này có thể dẫn đến sự tăng huyết áp, phì đại cơ tim và các bệnh lý tim mạch khác.
Nghiêm trọng hơn, tình trạng giảm chất lượng giấc ngủ do bệnh này cũng có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe tâm thần. Người bệnh có thể gặp tình trạng mệt mỏi, buồn ngủ ban ngày, khó tập trung và lo âu. Những vấn đề này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và hiệu suất làm việc của người bệnh. Các nghiên cứu cho thấy, người bệnh thường gặp phải các vấn đề về sức khỏe tâm thần như lo âu, trầm cảm, căng thẳng và khó chịu. Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc tập trung, nhớ đúng và hoàn thành công việc một cách hiệu quả. Khi không có giấc ngủ đủ và chất lượng, người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ và thiếu năng lượng, dẫn đến tình trạng suy giảm tinh thần.
Bên cạnh đó, người bệnh cũng thường gặp khó khăn trong việc xử lý các tình huống căng thẳng và xung đột trong cuộc sống. Họ có thể dễ dàng trở nên cáu gắt và dễ bị kích động trong các tình huống không mong muốn. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến quan hệ xã hội và gia đình của người bệnh.
Tóm lại, ngưng thở khi ngủ là một tình trạng nguy hiểm và có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Nếu bạn gặp các triệu chứng được giới thiệu ở trên, hãy tìm kiếm sự khám và chẩn đoán từ các chuyên gia y tế để có thể điều trị kịp thời và giảm thiểu nguy cơ các biến chứng của tình trạng này.