8 dấu hiệu cảnh báo rối loạn nhịp tim

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Quốc Việt - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Rối loạn nhịp tim không phân biệt độ tuổi, có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm tới sức khỏe, thậm chí là tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Dưới đây là 8 dấu hiệu cảnh báo rối loạn nhịp tim thường gặp nhất.

1. Tổng quan về rối loạn nhịp tim

Rối loạn nhịp tim xảy ra khi các xung động để tạo nhịp tim của bạn không hoạt động bình thường, khiến tim bạn đập quá nhanh, quá chậm hoặc không đều.

Rối loạn nhịp tim (arrhythmia) có thể gây ra một vài triệu chứng như cảm giác hồi hộp, tim đập nhanh, đánh trống ngực hoặc không thấy có triệu chứng gì đặc biệt. Tuy nhiên, một số rối loạn nhịp tim có thể gây khó chịu, thậm chí đe dọa đến tính mạng của bạn.

Điều trị rối loạn nhịp tim có thể giúp kiểm soát hoặc loại bỏ tình trạng nhịp tim nhanh, chậm hoặc không đều. Ngoài ra, bạn nên áp dụng lối sống lành mạnh cho tim để giảm nguy cơ rối loạn nhịp tim và ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.

2. Các triệu chứng của rối loạn nhịp tim

Chứng loạn nhịp tim có thể không gây ra bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào. Tuy nhiên, bạn cần chú ý nếu xảy ra các triệu chứng dưới đây:

• Hay hồi hộp, đánh trống ngực
• Nhịp tim quá nhanh hay quá chậm
• Đau tức vùng ngực
• Khó thở nhiều mức độ khác nhau
• Chóng mặt
• Đổ mồ hôi
• Ngất xỉu hoặc suýt ngất

Khi gặp phải những dấu hiệu trên, bạn nên khám chuyên khoa về Tim mạch để theo dõi tình trạng nhịp tim.

3. Nguyên nhân gây rối loạn nhịp tim

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra chứng rối loạn nhịp tim, bao gồm:

• Một cơn đau tim đang xảy ra ngay bây giờ
• Sẹo mổ tim từ một cơn đau tim trước đó
• Thay đổi cấu trúc tim, chẳng hạn như từ bệnh cơ tim
• Bệnh động mạch vành
• Huyết áp cao
• Tuyến giáp hoạt động quá mức (cường giáp)
• Tuyến giáp hoạt động kém (suy giáp)
• Sử dụng các loại chất kích thích như rượu, cafein, hoặc thường xuyên hút thuốc
• Lạm dụng ma túy
• Sử dụng một số loại thuốc và chất bổ sung
• Bệnh tiểu đường
• Chứng ngưng thở lúc ngủ
• Yếu tố di truyền

4. Nhịp tim bình thường là gì?

Nhịp tim của bạn thường được điều khiển bởi nút xoang nằm ở tâm nhĩ phải. Từ nút xoang, các xung điện truyền qua tâm nhĩ, khiến các cơ nhĩ co lại và bơm máu vào 2 tâm thất. Các xung điện sau đó đước lan truyền đến một cụm tế bào gọi là nút nhĩ thất (nút AV) - con đường duy nhất truyền tín hiệu từ tâm nhĩ đến tâm thất. Khi các xung điện đến các cơ của tâm thất, làm cho tâm thất co lại và bơm máu đến phổi (từ tâm thất phải) hoặc đến phần còn lại của cơ thể (từ tâm thất trái).

Đối với một trái tim khỏe mạnh, quá trình này thường diễn ra đều đặn và suôn sẻ. Nhịp tim sẽ được nghỉ ngơi từ 60 đến 90 nhịp mỗi phút.

5. Các loại rối loạn nhịp tim

Các bác sĩ phân loại rối loạn nhịp tim không chỉ theo nơi chúng bắt nguồn (tâm nhĩ hoặc tâm thất) mà còn theo tốc độ của nhịp tim mà chúng gây ra:

• Nhịp tim nhanh (tachycardia): nhịp tim nghỉ ngơi nhanh hơn 100 nhịp mỗi phút.
• Nhịp tim chậm (bradycardia): nhịp tim nghỉ ngơi dưới 60 nhịp mỗi phút.

Nhịp tim nhanh xuất phát từ tâm nhĩ: bao gồm:

• Rung nhĩ, cuồng nhĩ: là nhịp tim nhanh không đều gây ra bởi các xung điện hỗn loạn trong tâm nhĩ. Rung nhĩ có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như tắc mạch não, tắc mạch chi, mạch tạng...
• Hội chứng Wolff-Parkinson-White: xảy ra khi có thêm một đường dẫn truyền phụ giữa các buồng nhĩ và buồng thất của tim gây ra cơn nhịp tim nhanh và thường xuất hiện khi gắng sức hoặc xúc cảm. Con đường này có thể cho phép các tín hiệu điện đi qua giữa tâm nhĩ và tâm thất mà không đi qua nút AV, dẫn đến cơn nhịp tim nhanh.

Nhịp tim nhanh xuất phát từ tâm thất: Một số rối loạn nhịp nhanh hay gặp như sau:

• Nhịp tim nhanh thất: bắt nguồn từ các tín hiệu điện bất thường trong tâm thất. Nhịp tim nhanh làm cho tâm thất co bóp không hiệu quả để bơm đủ máu cung cấp cho các cơ quan cơ thể. Nếu không được điều trị kịp thời, nhịp nhanh thất có thể dẫn đến rung thất, tử vong.
• Rung tâm thất: xảy ra khi các xung điện nhanh, hỗn loạn khiến tâm thất rung lên và không bơm được máu. Và có thể dẫn đến tử vong nếu tim không được phục hồi nhịp bình thường trong vài phút.
• Hội chứng QT kéo dài: là một rối loạn tim mang theo nguy cơ nhịp tim nhanh, hỗn loạn. Nhịp tim nhanh, gây ra bởi những thay đổi trong hệ thống điện của tim, có thể dẫn đến ngất xỉu, và đe dọa tính mạng. Trong một số trường hợp, nhịp tim của bạn có thể thất thường đến mức gây ra đột tử.

Nhịp tim chậm:

Nhịp tim chậm là tình trạng nhịp tim dưới 60 nhịp mỗi phút. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp nhịp tim chậm phản ánh vấn đề sức khỏe bình thường và khỏe mạnh ví dụ như ngủ sâu, lúc nghỉ ngơi sau khi hoạt động thể lực.

Ngoài ra, một số loại thuốc được sử dụng để điều trị các tình trạng khác, chẳng hạn như huyết áp cao cũng có thể làm giảm nhịp tim của bạn.

Một số rối loạn nhịp tim chậm hay gặp như nhịp chậm xoang, bloc nhĩ thất, hội chứng suy nút xoang...

Nhịp tim sớm (ngoại tâm thu):

Ngoại tâm thu (NTT) là tình trạng rối loạn nhịp tim rất hay gặp, bao gồm NTT nhĩ và NTT thất. NTT có thể lẻ tẻ, không gây ra triệu chứng gì và không cần điều trị. Tuy nhiên một số trương hợp NTT nhiều có thể gây nên tình trạng rối loạn nhịp nặng, nguy hiểm.

6. Biến chứng của rối loạn nhịp tim

Một số rối loạn nhịp tim có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như:

Tắc mạch: Khi rối loạn nhịp tim, tim sẽ không thể bơm máu hiệu quả, làm hình thành các cục máu đông trong buồng tim. Nếu một cục máu đông vỡ ra, nó sẽ đi từ tim đến não của bạn, khiến máu không thể lưu thông và gây ra đột quỵ não, nếu gây tắc mạch các cơ quan gây ra nhồi máu thận, nhồi máu lách, nhồi máu mạc treo, hoặc tắc mạch chi gây hoại tử chi...

Suy tim: Suy tim có thể xảy ra nếu tim bạn bơm máu không hiệu quả trong một thời gian dài do nhịp tim chậm hoặc nhịp tim nhanh, chẳng hạn như rung tâm nhĩ.

7. Cách phòng ngừa chứng rối loạn nhịp tim

Để ngăn ngừa rối loạn nhịp tim, điều quan trọng là sống một lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Một lối sống lành mạnh cho tim bao gồm:

• Ăn một chế độ ăn có lợi cho tim
• Tăng hoạt động thể chất
• Tránh hút thuốc
• Giữ cân nặng
• Hạn chế hoặc tránh caffeine và rượu
• Giảm căng thẳng

Bệnh nhân rối loạn nhịp tim cần được khám và sử dụng thuốc một cách thận trọng theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Một số loại thuốc trị cảm lạnh và ho có chứa chất kích thích có thể gây ra nhịp tim nhanh.

Nguồn tham khảo: Mayoclinic.org