Những câu hỏi thường gặp về phẫu thuật cắt đại tràng

Bài được viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Bác sĩ nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Đại tràng chia làm 3 phần chính: Manh tràng, kết tràng và trực tràng. Ruột non thông với ruột già tại ranh giới giữa manh tràng và kết tràng. Giữa ruột non và ruột già có van hồi manh tràng giữ cho các chất trong ruột già không chảy ngược lại lên ruột non. Phẫu thuật cắt đại tràng, trực tràng là cắt đi một phần hay toàn bộ đại tràng và trực tràng bị tổn thương, có thể kèm theo việc lấy đi các hạch vùng.

• Manh tràng

Hình dạng giống một chiếc túi hình tròn, vị trí của nó nằm ở ngay phía dưới của hỗng tràng được đổ vào bên trong ruột già. Manh tràng được liên kết với ruột thừa, có hình dạng gần giống với ngón tay. Với người trưởng thành, chiều cao trung bình sẽ rơi khoảng 9cm và đường kính khoảng 0,5 đến 1cm.

Ruột thừa được coi là “di tích” còn sót lại của quá trình tiến hóa ở con người và vượn người. Cách xác định gốc ruột thừa là nó nằm ở giữa đường nối từ rốn đến gai chậu trước trên bên phải. Dựa vào đó, có thể xác định cơn đau bụng có phải là đau ruột thừa hay không.

• Kết tràng

Là thành phần chính của đại tràng, được chia làm 4 phần: Kết tràng lên, kết tràng ngang, kết tràng xuống và cuối cùng là kết tràng sigma. Kết tràng lên đi từ manh tràng đi lên dọc theo bên phải ổ bụng cho đến khi gặp gan, tại chỗ gặp gỡ, nó uốn cong gọi là góc phải góc gan. Sau đó, nó trở thành kết tràng ngang, đi ngang qua ổ bụng.

Khi đi đến gần lá lách ở bên trái, nó quay xuống để tạo thành kết tràng xuống chỗ uốn cong gọi là góc trái hay góc tụy. Khi đến khung chậu, nó có hình chữ S tạo thành kết tràng sigma. Ruột kết là phần đầu của ruột già, tại đó, chất cặn bã tới kết tràng sigma, trực tràng rồi thải ra ngoài.

• Trực tràng

Sau khi uốn cong 2 lần, kết tràng sigma nối tiếp với trực tràng là một ống thẳng, dài khoảng 15cm và kết thúc ở hậu môn mở ra ngoài cơ thể. Trực tràng gồm 2 cơ vòng để kiểm soát hoạt động đóng mở của hậu môn, nó nằm sau bàng quang ở nam và sau tử cung ở nữ.

• Đại tràng sigma

Đại tràng sigma có nhiệm vụ là co bóp mạnh để duy trì một áp lực cao. Việc này sẽ điều hoà chuyển động của phân vào trực tràng. Do đại tràng sigma là phần chịu áp lực cao và cũng là phần hẹp nhất của đại tràng nên đây cũng chính là phần thường hình thành túi thừa nhất.

Cắt bỏ đại tràng còn được gọi là phẫu thuật cắt bỏ đoạn ruột già, mục tiêu của phẫu thuật này là loại bỏ những đoạn đại tràng bị bệnh. Ruột già còn được gọi là đại tràng hoặc ruột kết.

Trong quá trình phẫu thuật này, bác sĩ phẫu thuật của bạn sẽ loại bỏ các phần ruột bị bệnh và sau đó, nối các phần đại tràng khỏe mạnh lại với nhau. Bác sĩ phẫu thuật có thể cắt bỏ toàn bộ hoặc một phần ruột của bạn.

Bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật mở hậu môn nhân tạo nếu không có đủ ruột khỏe mạnh sau khi phẫu thuật. Trong quá trình phẫu thuật mở hậu môn nhân tạo, bác sĩ phẫu thuật của bạn sẽ di chuyển một đầu đại tràng của bạn ra bên ngoài thành bụng và gắn một túi hậu môn nhân tạo vào bụng của bạn. Khi phân đi qua đại tràng của bạn, nó sẽ chảy vào túi. Phân đi vào túi thường mềm hoặc lỏng.

Cắt bỏ ruột kết thường là tạm thời. Bạn sẽ có túi hậu môn nhân tạo để giữ phân cho đến khi ruột của bạn lành và thông nối lại. Trong lần phẫu thuật tiếp theo, bác sĩ phẫu thuật của bạn có thể cắt bỏ hậu môn nhân tạo này và thực hiện tái lặp lưu thông ruột lại. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, việc cắt bỏ đại tràng là vĩnh viễn.

Bạn có thể cần phải cắt bỏ đại tràng để điều trị các tình trạng như:

• Ung thư ruột kết.
• Tắc ruột do mô sẹo hoặc khối u.
• Viêm túi thừa, là một bệnh của ruột già.
• Polyp tiền ung thư.
• Sự nhiễm trùng ở ruột.
• Chảy máu trong ruột.
• Volvulus, là một sự xoắn bất thường của ruột.
• Viêm loét đại tràng, là một loại bệnh viêm ruột.
• Lồng ruột, xảy ra khi một phần của ruột trượt sang phần khác.

Tất cả các loại phẫu thuật đều có một số rủi ro. Những rủi ro này có thể bao gồm:

• Nhiễm trùng.
• Chảy máu.
• Đau tim hoặc đột quỵ.
• Các cục máu đông.
• Khó thở.
• Viêm phổi.
• Hư hỏng các cấu trúc lân cận.
• Xì dò miệng nối đại tràng.

Những rủi ro cụ thể đối với việc cắt bỏ ruột dưới bao gồm:

• Chảy máu bên trong bụng.
• Thoát vị vết mổ, xảy ra khi mô đi qua vết cắt phẫu thuật.
• Tổn thương bàng quang hoặc các cơ quan lân cận khác.
• Mô sẹo.
• Bung thành bụng, là vết thương do phẫu thuật mở ra.
• Các vấn đề với hậu môn nhân tạo; chẳng hạn như kích ứng da, viêm loét da quanh hậu môn nhân tạo.

Bên cạnh đó, cũng có những rủi ro liên quan đến gây mê toàn thân. Chúng bao gồm phản ứng với thuốc và khó thở.

Ít nhất hai tuần trước khi phẫu thuật, hãy cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc bạn đang dùng. Bạn nên bổ sung các chất như vitamin và thảo mộc. Bạn cũng nên báo cho bác sĩ nếu bạn mắc bất kỳ bệnh nào gần đây bao gồm cảm lạnh, bốc hỏa hoặc mụn rộp.

Trước khi phẫu thuật, bác sĩ có thể yêu cầu bạn:

• Ngừng dùng thuốc làm loãng máu, chẳng hạn như aspirin (Bufferin), ibuprofen (Advil), naproxen (Aleve) hoặc warfarin (Coumadin).
• Bỏ thuốc lá.
• Uống nhiều nước.
• Ăn thực phẩm giàu chất xơ.

Vài ngày trước khi cắt bỏ ruột già, bạn có thể cần phải:

• Uống thuốc nhuận tràng để giúp bạn đại tiện.
• Uống thuốc xổ để làm sạch ruột kết của bạn.
• Chỉ uống các chất lỏng trong suốt; chẳng hạn như nước lọc, nước trái cây trong và nước dùng.
• Vào ngày trước phẫu thuật, hãy làm theo hướng dẫn của bác sĩ. Bạn có thể phải kiêng ăn hoặc uống bất cứ thứ gì trong 12 giờ trước khi phẫu thuật.

Bạn sẽ được gây mê toàn thân trước khi bắt đầu phẫu thuật. Điều này sẽ giúp bạn ngủ trong suốt quá trình phẫu thuật. Nó cũng sẽ giúp bạn không cảm thấy đau. Bác sĩ phẫu thuật của bạn có thể tiến hành phẫu thuật nội soi hoặc phẫu thuật cắt cổ tử cung.

Trong phẫu thuật cắt ruột nội soi, bác sĩ phẫu thuật của bạn sử dụng một máy ảnh để có được cái nhìn rõ ràng về ruột của bạn. Phẫu thuật được thực hiện thông qua một loạt các vết mổ nhỏ. Nó ít xâm lấn hơn so với phẫu thuật mở.

Trong một ca phẫu thuật cắt đại tràng, bác sĩ phẫu thuật sẽ rạch một đường lớn trên bụng để có thể nhìn thấy ruột trực tiếp.

Cấu trúc cơ bản của cả hai phẫu thuật đều giống nhau. Bác sĩ phẫu thuật tiếp cận ruột của bạn bằng một hoặc nhiều vết rạch và loại bỏ ruột bị bệnh hoặc bị hư hỏng. Phần ruột còn lại được ghim hoặc khâu lại với nhau. Phần này được gọi là một nối tiếp. Bác sĩ phẫu thuật cũng sẽ thực hiện phẫu thuật cắt bỏ ruột kết nếu cần. Sau đó, họ sẽ khâu kín vết mổ. Trong một số trường hợp, bác sĩ phẫu thuật cũng có thể cần phải loại bỏ các cơ quan khác trong quá trình phẫu thuật.

Thông thường, bạn sẽ ở trong bệnh viện từ ba đến bảy ngày. Bạn có thể cần phải ở lại bệnh viện lâu hơn nếu bạn phát triển các biến chứng. Bạn cũng có thể cần phải ở lại lâu hơn nếu bạn có một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn nghiêm trọng.

Bạn sẽ phải làm theo hướng dẫn cụ thể về cách ăn uống sau khi phẫu thuật. Nhìn chung, bạn có thể uống nước trong vào ngày thứ hai hoặc thứ ba. Khi lành, bạn sẽ có thể uống chất lỏng đặc hơn và ăn thức ăn mềm.

Quá trình phục hồi hoàn toàn có thể mất khoảng hai tháng.

Hầu hết những người được cắt bỏ đại tràng đều hồi phục hoàn toàn. Bạn có thể phải sử dụng túi thông đại tràng tạm thời. Bạn cũng có thể cần phẫu thuật cắt bỏ ruột kết vĩnh viễn. Phẫu thuật cắt bỏ ruột kết thường không ngăn cản bạn thực hiện các hoạt động mà bạn yêu thích. Bạn có thể cần được chăm sóc y tế liên tục nếu mắc bệnh đường ruột mãn tính; chẳng hạn như ung thư, bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng.

Phẫu thuật cắt đại tràng nội soi là kỹ thuật hiện đại, ít xâm lấn, vết mổ nhỏ nhanh liền, nhanh hồi phục ít tổn thương các cơ quan lân cận đặc biệt bệnh nhân ít đau, chức năng đại tràng phục hồi nhanh đem lại hiệu quả cao cho người bệnh.

Phẫu thuật được áp dụng ở hầu hết các trung tâm phẫu thuật tại các nước phát triển và tại Hệ thống Y tế Vinmec với máy móc, trang thiết bị hiện đại nhất cùng với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm.

Đặc biệt, bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã được trang bị dàn máy nội soi tiêu hóa hiện đại nhất của hãng Olympus với phương pháp nội soi với dải tần ánh sáng hẹp (NBI). Đây là phương pháp đột phá trong sàng lọc và chẩn đoán ung thư ống tiêu hóa (thực quản, dạ dày, tá tràng và cả đại tràng, trực tràng) ở giai đoạn sớm và giai đoạn rất sớm. Hình ảnh nội soi NBI có độ phân giải và độ tương phản cao nên giúp bác sĩ dễ dàng phát hiện những thay đổi nhỏ về màu sắc, hình thái của tổn thương ung thư và tiền ung thư mà nội soi thông thường khó phát hiện được.