Hình ảnh nội soi trong bệnh Celiac

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Với sự phát triển của các kĩ thuật nội soi, ngày càng ghi nhận nhiều hình ảnh nội soi gợi ý bệnh Celiac từ đó giúp các bác sĩ nội soi định hướng tiến hành sinh thiết dễ dàng hơn. Hình ảnh điển hình trên nội soi ở đoạn xuống của tá tràng sau khi bơm hơi căng bao gồm: giảm số lượng nếp gấp vùng niêm mạc tá tràng (nếp gấp Kerckring), niêm mạc tá tràng thô, có thể quan sát được mạng lưới mạch máu dưới niêm mạc (teo niêm mạc), có thể thấy các khía, rãnh sâu, có dạng khám, lần sần hoặc có hình ảnh lát sỏi.

Mặc dù độ nhạy của các đặc điểm này thấp, không phải ở tất cả các bệnh nhân đều có nhưng nếu thấy những dấu hiệu này sẽ gợi ý cho các bác sĩ nội soi tiến hành sinh thiết. Có thể sử dụng chất nhuộm màu như xanh methylen hoặc indigo carmine để quan sát các thay đổi trên bề mặt niêm mạc rõ hơn đặc biệt là hình ảnh teo các nhung mao ruột và mạng lưới mạch máu. Các công nghệ nội soi phóng đại cũng cho phép tăng độ nhạy trong phát hiện teo nhung mao ở niêm mạc tá tràng lên trên 90%. Tuy nhiên, các kết quả nghiên cứu cho thấy việc sử dụng hình ảnh nội soi để chẩn đoán Celiac tại các trung tâm khác nhau chưa có sự thống nhất do vậy cho đến nay vẫn chưa thể thay thế được kết quả sinh thiết tá tràng.

Việc sinh thiết khi nội soi đại tràng ở những bệnh nhân tiêu chảy kéo dài, kể cả khi có nhiều triệu chứng định hướng đến Celiac, sẽ giúp loại trừ viêm đại tràng thâm nhiễm tế bào lympho hoặc viêm đại tràng vị thể. Bác sĩ nội soi cũng có thể đưa ống soi vào đoạn cuối hồi tràng quan sát để phát hiện tổn thương và sinh thiết giúp loại trừ Crohn.

Đây là kĩ thuật được sử dụng phổ biến nhằm phát hiện các tổn thương vùng ruột non trong nhiều bệnh lý khác nhau bao gồm cả Celiac. Các đặc điểm ghi nhận được trên nội soi viên nang trong Celiac bao gồm hình ảnh teo niêm mạc, các nếp niêm mạc phẳng ra, niêm mạc ruột có nhiều khía, có thể có dạng khảm

Hiện tại vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể ở những bệnh nhân có triệu chứng lâm sàng, xét nghiệm bất thường hoặc tiền sử bệnh lý đặc biệt nào sẽ cần sàng lọc đối với Celiac. Tỷ lệ phát hiện bệnh lý này tăng nhẹ ở nhóm bệnh nhân mắc hội chứng ruột kích thích và cao hơn hẳn trong nhóm bệnh nhân thiếu máu thiếu sắt không rõ lý do. Do vậy, ở một số bệnh nhân được coi là đối tượng nguy cơ cao, mặc dù không có triệu chứng điển hình của bệnh vẫn cần được sàng lọc bao gồm:

• Tiền sử gia đình có bố mẹ, anh chị em ruột mắc bệnh Celiac
• Thiếu máu, đặc biệt thiếu máu thiếu sắt, bệnh lý chuyển hóa xương
• Đái tháo đường type 1, đặc biệt ở trẻ em
• Bệnh lý nội tiết tự miễn đặc biệt là tuyến giáp
• Viêm gan tự miễn, viêm xơ đường mật tiên phát.
• Bệnh lý liên quan đến bất thường về gen: Hội chứng Down, Turner
• Một số bệnh lý khác: Viêm da dạng herpes, nhược cơ, bệnh viêm cầu thận IgA.
  
  

Trong đó, tiền sử gia đình là yếu tố nguy cơ cao nhất. Tỉ lệ sinh thiết khẳng định chẩn đoán ở nhóm đối tượng này theo một nghiên cứu lên đến xấp xỉ 20%. Theo một nghiên cứu tại Thụy Điển, ở nhóm bệnh nhân trẻ tuổi mắc đái tháo đường type 1, tại thời điểm phát hiện bệnh, tỉ lệ được chẩn đoán Celiac có triệu chứng kèm theo thấp (0,7%) nhưng trong quá trình theo dõi dọc 5 năm, tỉ lệ mắc tăng lên 10% . Điều này gợi ý theo thời gian, ở các nhóm đối tượng nguy cơ cao, tỉ lệ mắc tăng dần.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ uy tín được nhiều bệnh nhân tin cậy trong thực hiện kỹ thuật chẩn đoán và điều trị các bệnh lý viêm ruột mãn tính...Cùng với đó, tại Bệnh viện Vinmec, việc thực hiện chẩn đoán thông qua nội soi tiêu hóa với máy nội soi Olympus CV 190, với chức năng NBI (Narrow Banding Imaging - nội soi với dải tần ánh sáng hẹp) cho kết quả hình ảnh phân tích bệnh lý niêm mạc rõ nét hơn so với nội soi thông thường, phát hiện các tổn thương viêm loét ở đường tiêu hóa. Bệnh viện Vinmec với cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, luôn tận tâm tận lực trong khám chữa bệnh, khách hàng có thể yên tâm với dịch vụ nội soi tiêu hóa tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.