Vai trò của chụp X quang trong ung thư biểu mô ống dẫn sữa tại chỗ (DCIS)

Ung thư biểu mô ống dẫn sữa tại chỗ (DCIS) là dạng ung thư vú sớm nhất (giai đoạn 0), thường có tiên lượng khả quan khi được điều trị ngay từ đầu. Hiện nay có nhiều phương pháp giúp chẩn đoán ung thư biểu mô ống dẫn sữa, tiêu biểu nhất là chụp X quang vú. Phương thức này đóng nhiều vai trò quan trọng đối với việc chẩn đoán và lập phác đồ điều trị DCIS.

Ung thư biểu mô ống dẫn sữa tại chỗ (ung thư biểu mô nội ống) là dạng ung thư vú sớm nhất, đôi khi còn được gọi là ung thư vú giai đoạn 0. Ước tính có khoảng 1/5 trường hợp ung thư vú là DCIS.

Ung thư biểu mô ống dẫn sữa tại chỗ xảy ra khi các tế bào lót ống dẫn của vú chuyển thành tế bào ung thư, tuy nhiên chúng không xâm lấn hoặc ở dạng tiền xâm lấn. Điều này cho thấy các tế bào ung thư không lây lan vượt quá niêm mạc ống dẫn sữa vào mô vú lân cận đó mà giới hạn trong ống dẫn sữa nơi chúng bắt đầu. Các tế bào trong DCIS được coi là ác tính (ung thư), khi chúng phát triển sẽ khiến trung tâm khối u bắt đầu chết đi do thiếu nguồn máu cung cấp. Vùng mô chết này được gọi là hoại tử, có thể xảy ra hiện tượng vôi hoá (cứng lại).

Do các tế bào ung thư mới chỉ ở trong ống dẫn sữa, do đó tiên lượng của bệnh nhân rất tốt. Việc phát hiện và có biện pháp điều trị sớm sẽ mang lại kết quả khả quan cho bệnh nhân.

Ung thư biểu mô ống dẫn sữa được phân loại theo cấp lớp, lớp càng thấp thì tế bào ung thư càng giống với tế bào vú bình thường và có xu hướng phát triển chậm hơn. Dưới đây là các cấp của ung thư biểu mô ống dẫn sữa tại chỗ, bao gồm:

• Cấp I (Cấp thấp / cấp hạt nhân I): Các tế bào ung thư trông rất giống với tế bào vú bình thường khi quan sát dưới kính hiển vi.
• Cấp II (Cấp trung bình / cấp hạt nhân II): Tế bào ung thư phát triển nhanh hơn và trông hơi giống tế bào vú bình thường.
• Cấp III (Cấp độ cao / cấp hạt nhân III): Các tế bào ung thư phát triển nhanh hơn và trông khác nhiều so với các tế bào vú bình thường. Những tế bào ung thư cấp độ cao thường có nguy cơ phát triển thành ung thư vú xâm lấn.

Các tế bào ung thư biểu mô ống dẫn sữa tại chỗ được xác định rõ ràng thông qua hình dạng quan sát dưới kính hiển vi và được phân thành các loại phụ khác nhau. Một số khối u có thể là sự kết hợp của 2 hoặc nhiều loại phụ. Những kiểu phụ của ung thư biểu mô ống dẫn sữa thường bao gồm:

• Nhú: Các tế bào ung thư trong ống dẫn sữa trông giống như ngón tay.
• Vi mao quan: Là một loại nhú nhưng tế bào rất nhỏ.
• Cribriform: Có các khoảng trống giữa các tế bào ung thư trong ống dẫn sữa.
• Chất rắn: Tập hợp chất rắn ở các tế bào ung thư, không xuất hiện khoảng trống.

Loại phụ là Comedo – một tập hợp chất rắn trong tế bào ung thư, khu vực giữa tạo thành từ các tế bào hoại tử. Các tế bào ung thư tích tụ nhanh chóng trong ống dẫn sữa, một số tế bào trong khối u bị hoại tử do mất đi nguồn cung cấp máu.

Hiện nay, nguyên nhân chính xác dẫn đến sự tăng trưởng của các tế bào bất thường gây ung thư biểu mô ống dẫn sữa tại chỗ vẫn chưa được giải đáp cụ thể. Tuy nhiên, một số yếu tố sau đây có thể liên quan đến căn bệnh ung thư DCIS, bao gồm:

• Yếu tố môi trường như sự tiếp xúc với hoá chất hoặc bức xạ.
• Đột biến các gen BRCA1 & BRCA2 làm tăng nguy cơ mắc ung thư biểu mô ống dẫn sữa.
• Phụ nữ có kinh sớm, mãn kinh muộn hoặc vô sinh có nguy cơ mắc DCIS cao.
• Tác dụng phụ của việc dùng liệu pháp thay thế hormone kéo dài.
• Chế độ ăn uống và lối sống kém lành mạnh như tiêu thụ nhiều thịt đỏ, uống rượu, lười vận động, béo phì hoặc tăng cân sau mãn kinh.
• Các yếu tố nguy cơ khác như tiền sử bệnh vú lành tính, tuổi tác cao, tiền sử gia đình bị ung thư vú, phụ nữ khó có con hoặc thai đầu khi trên 30 tuổi.

Phương pháp chụp X quang vú thường được chỉ định cho ung thư biểu mô ống dẫn sữa tại chỗ với những mục đích sau:

• Giúp khẳng định một chẩn đoán lâm sàng đã được xác định trước đó, điều này đặc biệt quan trọng khi chẩn đoán lâm sàng cho thấy ung thư, tuy nhiên chẩn đoán tế bào học lại cho kết quả âm tính.
• Giúp hỗ trợ cho những tình huống chẩn đoán lâm sàng còn nghi ngờ hoặc gặp khó khăn khi thực hiện. Chụp X quang vú giúp bác sĩ loại trừ ung thư vú trong các trường hợp loạn sản, bệnh vú to ở nam giới hoặc bệnh Paget không có u vú.
• Chụp X quang vú giúp chẩn đoán loại trừ những tình trạng ung thư vú không biểu hiện triệu chứng hoặc chỉ có các triệu chứng mơ hồ.
• Hỗ trợ cho kết quả sinh thiết vú đạt độ chính xác cao hơn. Chụp X quang vú giúp định vị nơi cần sinh thiết, đồng thời hỗ trợ bác sĩ xác định chuẩn xác hơn tổ chức cần loại bỏ và chiến thuật điều trị (cắt bỏ triệt để hay bảo tồn vú).

Có thể nói, chụp X quang vú là một phương thức theo dõi lâu dài, có vai trò quan trọng đối với việc chẩn đoán ung thư biểu mô ống dẫn sữa tại chỗ. Chụp X quang vú giúp mang lại lợi ích khi theo dõi tổn thương không được phẫu thuật. Hơn nữa, phương pháp này cũng giúp theo dõi vú còn lại thường xuyên sau khi bệnh nhân thực hiện phẫu thuật cắt bỏ một bên vú.

Ngoài ra, chụp X quang vú là cách hữu ích giúp đánh giá mức độ hiệu quả của phương pháp điều trị bảo tồn vú, cung cấp những thông tin giá trị cho việc thiết lập phác đồ điều trị. Mặt khác, chụp X quang vú được xem là phương pháp tầm soát ung thư vú không xâm lấn, nhanh chóng và ít tốn kém, giúp phát hiện ung thư sớm và phác hoạ kế hoạch điều trị cũng như cải thiện chất lượng đời sống cho bệnh nhân.

Sau khi chụp X quang vú, nếu bác sĩ phát hiện có điều bất thường qua hình ảnh tuyến vú, bệnh nhân có thể cần làm thêm xét nghiệm bổ sung, bao gồm chụp X quang tuyến vú lặp lại, sinh thiết hoặc siêu âm để kiểm tra mô vú. Đối với kỹ thuật sinh thiết, mẫu mô sau khi lất sẽ được đem đi kiểm tra dưới kính hiển vi để chẩn đoán ung thư biểu mô ống dẫn sữa (DCIS).

Nguồn tham khảo: oncolink.org