Dấu hiệu ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu

Ung thư tuyến giáp là một bệnh lý ác tính khá phổ biến tại Việt Nam. Hầu hết các trường hợp ung thư tuyến giáp phát hiện sớm đều có thể được chữa khỏi. Do đó, việc nhận biết các dấu hiệu ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu là rất quan trọng.

Tuyến giáp là cơ quan nằm ở cổ có vai trò kiểm soát trao đổi chất cũng như chuyển hóa trong cơ thể. Ung thư tuyến giáp là bệnh lý ác tính xuất hiện do sự phát triển bất thường của các tế bào ở tuyến giáp. Đây là ung thư tuyến nội tiết thường gặp nhất ở Việt Nam cũng như trên thế giới.

Ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu là thời điểm mà tổn thương còn khu trú ở tuyến giáp, chưa xâm lấn đến các cơ quan lân cận, hay di căn đến những cơ quan khác. Nếu ung thư tuyến giáp được phát hiện ở giai đoạn này thì cơ hội chữa khỏi bệnh rất cao, tỷ lệ bệnh nhân sống trên 5 năm lên đến 100%. Tuy nhiên, biểu hiện ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu thường không rõ ràng nên có thể bị bỏ sót hoặc nhầm lẫn với các bệnh lý khác.

Dựa vào đặc điểm mô bệnh học, ung thư tuyến giáp thường được chia thành 2 thể chính là thể biệt hóa và thể không biệt hóa, với sự khác nhau về lâm sàng, tiên lượng cũng như phương pháp điều trị. Đa số ung thư tuyến giáp ở thể biệt hóa, đây là thể bệnh tiến triển chậm, thường được phát hiện ở giai đoạn sớm, có thể điều trị cắt bỏ được và tiên lượng tốt. Còn thể không biệt hóa của ung thư tuyến giáp thường tiến triển nhanh, bệnh thường được phát hiện muộn khi khối u xâm lấn rộng, di căn hạch hay thậm chí là di căn xa, tiên lượng của thể này xấu hơn.

Dấu hiệu ung thư tuyến giáp ở giai đoạn đầu thường không rõ ràng, phần lớn được phát hiện khi bệnh nhân khám sức khỏe định kỳ hoặc tình cờ phát hiện khi thăm khám một bệnh lý khác. Do vậy, việc tầm soát ung thư tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện bệnh, đặc biệt ở những đối tượng sau:

• Người có tiền sử xạ trị hoặc tiếp xúc với tia bức xạ lúc còn nhỏ, khi xuất hiện u đơn nhân tuyến giáp dễ nghi ngờ ung thư hơn.
• Người sống gần biển (nơi có đủ iod trong thực phẩm), khi xuất hiện u đơn nhân tuyến giáp thì nguy cơ ung thư tuyến giáp cao hơn so với những người sống ở nơi thiếu iod.
• Bệnh nhân xuất hiện u đơn nhân hoặc đa nhân tuyến giáp.

Các dấu hiệu ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu thường gặp là:

• Khối u vùng cổ: Bệnh nhân có thể nhận ra sự thay đổi này khi cạo râu (ở nam giới), hay trang điểm (nữ giới). Ung thư tuyến giáp thường biểu hiện với khối u vùng cổ, cứng chắc, không di chuyển khi nuốt trong khi khối u lành tuyến giáp thường mềm và di chuyển khi nuốt.
• Khàn giọng: Khối u tuyến giáp lớn có thể chèn vào thần thanh quản, khí quản, thần kinh thanh quản, khiến bệnh nhân khàn giọng, thậm chí khò khè, khó thở.
• Khó nuốt, nuốt vướng: U ác tuyến giáp có thể chèn ép vào thực quản ảnh hưởng việc nuốt thức ăn.
• Hạch vùng cổ: Ung thư tuyến giáp có thể được phát hiện thông qua sự xuất hiện của hạch cổ.

Khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ ung thư tuyến giáp, cần đến bệnh viện để được thăm khám và làm các xét nghiệm kiểm tra. Bác sĩ sẽ khai thác tiền sử, bệnh sử, các dấu hiệu nghi ngờ, thăm khám tuyến giáp và các cơ quan khác. Sau đó, bệnh nhân sẽ được chỉ định một số xét nghiệm cận lâm sàng để làm rõ chẩn đoán:

• Siêu âm tuyến giáp: Siêu âm tuyến giáp thường được chỉ định đầu tiên để kiểm tra, phát hiện sớm bất thường tại tuyến giáp. Siêu âm cho phép đánh giá vị trí, kích thước, đặc điểm u tuyến giáp với các mức độ nguy cơ ác tính. Bên cạnh siêu âm thông thường, siêu âm màu tuyến giáp còn giúp đánh giá tính chất, số lượng “hạt giáp”.
• Xét nghiệm máu đánh giá chức năng tuyến giáp: Các xét nghiệm như FT4, TSH,... cho phép đánh giá chức năng tuyến giáp.
• Chụp cắt lớp vi tính hay cộng hưởng từ vùng cổ: Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh này giúp đánh giá tổn thương tuyến giáp đầy đủ, chính xác hơn siêu âm.
• Xạ hình tuyến giáp: Xạ hình tuyến giáp giúp đánh giá chức năng tuyến giáp, nhân giáp và tình trạng ung thư.
• Giải phẫu bệnh: Khi xuất hiện nhân giáp hay u giáp nghi ngờ, bác sĩ sẽ chỉ định chọc hút tế bào để làm xét nghiệm, kết quả quan sát dưới kính hiển vi sẽ gợi ý nhiều về tình trạng bệnh lý lành tính hay ác tính. Muốn khẳng định chẩn đoán ung thư tuyến giáp cần phải có mẫu bệnh phẩm để làm mô bệnh học.

Nếu bệnh nhân được chẩn đoán xác định mắc ung thư tuyến giáp giai đoạn sớm, cần tiến hành điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Các phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp bao gồm:

• Phẫu thuật: Đây là phương pháp điều trị triệt để ung thư tuyến giáp. Bệnh nhân cần được cắt bỏ toàn bộ tuyến giáp hoặc cắt bỏ thùy giáp, eo giáp ngay sau khi phát hiện ung thư tuyến giáp giai đoạn sớm để ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ác tính, tránh để khối u lớn dần sẽ mất cơ hội chữa lành bệnh.
• Điều trị Iod phóng xạ (I-131): Liệu pháp Iod phóng xạ thường được chỉ định bổ trợ sau phẫu thuật tuyến giáp với mục đích tiêu diệt các mô giáp ác tính còn sót lại sau khi cắt bỏ tuyến giáp. I-131 có thể gây ra một số tác dụng phụ cho bệnh nhân như khô miệng.
• Điều trị nội tiết: Bệnh nhân có thể cần bổ sung hormon tuyến giáp bị thiếu hụt sau phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp và sau điều trị I-131. Liều lượng thuốc cụ thể sẽ được bác sĩ điều chỉnh tùy theo chức năng giáp của bệnh nhân ở từng thời điểm.

Các biện pháp sau có thể giúp phòng tránh ung thư tuyến giáp:

• Tránh tiếp xúc sớm, tiếp xúc thường xuyên với tia bức xạ: Hạn chế tiếp xúc với tia bức xạ ngay từ nhỏ. Trong trường hợp cần thiết phải tiếp xúc với bức xạ (ví dụ, chụp chiếu chẩn đoán hình ảnh), cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Cần hạn chế thức ăn giàu chất béo như thức ăn nhanh, đồ chiên rán. Nên bổ sung rau xanh, trái cây, các loại thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất thiết yếu cho cơ thể. Cân bằng lượng iod trong cơ thể, bởi vì thiếu hay thừa iod đều không có thể ảnh hưởng đến tuyến giáp.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Thực hiện lối sống khoa học, lành mạnh, thường xuyên vận động, thể dục, thể thao để duy trì cân nặng hợp lý,
• Chú ý đến các dấu hiệu, triệu chứng bất thường ở tuyến giáp: Khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ ung thư tuyến giáp, không nên chủ quan, bỏ qua mà cần đến bệnh viện để được thăm khám và kiểm tra. Bên cạnh đó, khám sức khỏe tổng quát định kỳ cũng giúp sàng lọc, tầm soát ung thư tuyến giáp khi bệnh nhân chưa có bất kỳ biểu hiện nào, nhất là đối với những người có tiền sử gia đình mắc ung thư tuyến giáp. Phát hiện sớm ung thư tuyến giáp có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với việc chữa lành bệnh.

Tóm lại, ung thư tuyến giáp là một bệnh lý có thể chữa được nếu phát hiện ở giai đoạn đầu. So với nhiều loại ung thư khác, ung thư tuyến giáp thường có độ ác tính thấp hơn và tỷ lệ điều trị thành công cao hơn. Vì vậy, các dấu hiệu ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu cần được nhận biết sớm để được thăm khám và điều trị bệnh kịp thời.

Xem thêm: Hướng dẫn chẩn đoán ung thư tuyến giáp