Vitamin A và D có tác dụng gì?

Các loại vitamin A D E đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là sự phát triển của trẻ nhỏ. Vậy vitamin A và D có tác dụng gì, liều dùng như thế nào, nếu sử dụng quá liều vitamin A D E có gây ra tác hại gì không?

Để tìm hiểu vitamin A và D có tác dụng gì thì trước hết chúng ta hãy tìm hiểu 2 loại vitamin này thường có trong những thực phẩm nào? Cụ thể:

• Thực phẩm chứa nhiều vitamin A: Thịt và gan động vật, bơ, trứng, sữa là nguồn cung cấp vitamin A dồi dào. Ngoài ra, một số loại rau có màu đỏ, vàng cũng chứa rất nhiều beta carotene, là tiền sinh tố A. So với động vật, bổ sung vitamin A từ thực vật giúp hạn chế nguy cơ sử dụng quá liều.
• Thực phẩm chứa nhiều vitamin D: Vitamin D có 2 dạng là vitamin D2 và vitamin D3, trong đó, D2 có nhiều ở một số loại nấm và nấm men, còn D3 có nhiều trong gan một số loại cá như cá nhám, cá thu, ... Vì vậy, dầu cá là loại thực phẩm thường được lựa chọn sử dụng để bổ sung vitamin A D E, ngoài ra còn có vitamin K.

Trả lời cho câu hỏi vitamin A và D có tác dụng gì? Đáp án được đưa ra như sau:

• Vitamin A: Trong cơ thể, vitamin A tham gia vào quá trình tạo mô, da và võng mạc. Vì vậy, vitamin A đóng vai trò quan trọng đối với thị giác, đồng thời cũng giúp cơ thể tăng cường hệ miễn dịch, sức đề kháng trước các yếu tố gây bệnh nhiễm trùng. Ở trẻ nhỏ, thiếu vitamin A sẽ gây ra bệnh quáng gà, khô mắt các bệnh nhiễm khuẩn ở đường hô hấp, ảnh hưởng đến sự phát triển chung của trẻ, trẻ chậm lớn, biếng ăn, ...
• Vitamin D: Trong cơ thể, vitamin D tham gia vào quá trình tạo xương bằng cách chuyển hóa canxi và phốt pho. Ở trẻ nhỏ, thiếu vitamin D sẽ dẫn đến còi xương. Ở người lớn, thiếu vitamin D có thể gây loãng xương.

Tham khảo: Ảnh hưởng của việc thiếu vitamin D ở người lớn

Để tránh tình trạng quá liều, mỗi đối tượng cần sử dụng liều lượng vitamin A D E như sau:

• Trẻ em: Mỗi ngày, trẻ em cần được cung cấp 2.500 đơn vị IU vitamin A và 400 IU vitamin D.
• Người lớn: Mỗi ngày, người lớn cần cung cấp cho cơ thể không quá 5000 đơn vị IU vitamin A và bằng với trẻ em là 400 IU vitamin D.

Để tránh tình sử dụng quá liều vitamin A D E, cần ngưng uống từ 1 đến 2 tuần sau khi sử dụng liên tục trong 3 tuần.

Tham khảo: Làm thế nào để xác định liều lượng vitamin D phù hợp với trẻ?

Một chế độ ăn nghèo nàn sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe của trẻ nhỏ. Thiếu hụt vitamin A D E sẽ khiến sức đề kháng cơ thể yếu kém, trẻ hay mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp, tiêu hóa, biếng ăn, chậm lớn, còi xương.

Vì vậy, nhiều chương trình bổ sung vitamin A được thực hiện trên phạm vi rộng để giúp trẻ bổ sung lượng vitamin A cần thiết. Bên cạnh đó, ngày nay, nhiều cha mẹ lựa chọn các thực phẩm như dầu cá để bổ sung vitamin A D E cho trẻ. Tuy nhiên, nếu không lưu ý, việc lạm dụng hoặc sử dụng quá liều vitamin A, D có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng. Ví dụ như:

• Thừa vitamin D ở phụ nữ đang mang thai có thể làm vôi hóa bánh nhau.
• Thừa vitamin A có thể khiến trẻ dễ bị kích thích, rụng tóc, da khô, ngứa và sung huyết, thóp lồi do tăng áp lực nội sọ ở trẻ dưới 12 tháng tuổi.
• Thừa vitamin A D E ở trẻ gây mệt mỏi, chán ăn, nôn ói, chậm lớn do xương hóa sụn sớm. Ở người lớn thì tăng huyết áp, yếu cơ, tăng nồng độ canxi trong máu, dẫn đến sỏi thận canxi, vôi hóa ở tim, thận và xương.

Để tránh gây ra tác dụng phụ không đáng có nêu trên, khi bổ sung vitamin A D E cần lưu ý:

• Không tự ý cho trẻ bổ sung vitamin D liều cao nếu không có chỉ định của bác sĩ. Chỉ được dùng đối với những trẻ bị co giật do thiếu canxi, còi xương do thiếu vitamin D đã được bác sĩ thăm khám và tư vấn liều dùng phù hợp vì đây là loại dược phẩm có tác dụng kéo dài.
• Ở người lớn bị tăng canxi huyết, tăng canxi niệu, sỏi thận canxi tuyệt đối không được dùng vitamin D liều cao.
• Cho trẻ ăn đầy đủ đa dạng thực phẩm có chứa chất béo từ dầu thực vật hoặc mỡ động vật theo tháp dinh dưỡng, và bổ sung vitamin A D E sau khi để hấp thu tốt.
• Nếu trẻ đã được bổ sung vitamin A liều tại các cơ sở y tế địa phương theo chương trình thì không nên cho trẻ dùng thêm vitamin A.

Trong các loại vitamin A D E thì vitamin A và D đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển, đặc biệt là trẻ nhỏ. Vitamin A giúp bảo vệ sức khỏe thị giác còn vitamin D tham gia quá trình tạo xương, giúp xương chắc khỏe. Vì thế, cha mẹ cần bổ sung cho trẻ đúng liều lượng, tránh việc sử dụng thừa hoặc thiếu đều ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.