Liệu pháp tái thích ứng xã hội cho bệnh nhân tâm thần

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Bùi Ngọc Phương Hòa - Bác sĩ Nội thần kinh - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị bệnh tâm thần ngày càng hiệu quả, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân cũng như giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra các liệu pháp tái thích ứng xã hội cho bệnh nhân tâm thần phổ biến được áp dụng hiện nay.

Bệnh tâm thần được chia thành 3 cấp độ, tương ứng với các tình trạng cũng như khả năng điều trị bệnh tâm thần.

• Dự phòng độ I: điều trị khỏi hoàn toàn, không để rối loạn tâm thần xuất hiện. Hiện nay chưa có giải pháp để điều trị tuyệt đối.
• Dự phòng độ II: Phát hiện sớm, can thiệp và điều trị sớm giúp ngăn chặn tác hại của bệnh
• Dự phòng độ III: Liệu pháp tái thích ứng xã hội, phục hồi chức năng tâm lý xã hội cho người bệnh tâm thần để họ có thể sinh hoạt, làm việc có ích cho bản thân, gia đình, xã hội và hoà nhập cộng đồng ở một mức độ nhất định (có sự phối hợp của bác sĩ, gia đình và xã hội).

Điều trị bằng thuốc:

Chỉ định loại thuốc, liều lượng tùy thuộc vào từng tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Chữa bệnh tâm thần bắt buộc cần cho người bệnh sử dụng thuốc.

Thuốc sẽ có tác dụng dập tắt nhanh chóng các cơn kích động dữ dội, cơn phá phách vô thức khi lên cơn của bệnh nhân. Sau khi cơn kích động qua, ngoài việc chú ý cho người bệnh tiếp tục dùng thuốc, còn phải tiến hành kết hợp với các phương pháp chữa bệnh khác bằng tâm lý, bằng nghệ thuật như âm nhạc, hội hoạ, hay bằng vật lý trị liệu và thể dục thể thao cũng như phương pháp lao động tái thích ứng xã hội khác để đạt hiệu quả hồi phục tốt nhất.

Phương pháp chữa bệnh bằng tâm lý:

Tâm lý ảnh hưởng rất lớn tới kết quả chữa bệnh, không chỉ trong bệnh tâm thần. với những bệnh nhân bị tâm thần do căn nguyên tâm lý bắt buộc phải sử dụng liệu pháp chữa bệnh bằng tâm lý mới có hiệu quả.

Các phương pháp chữa bệnh bằng tâm lý được áp dụng phổ biến hiện nay bao gồm:

• Liệu pháp tâm lý trực tiếp: giải thích, ám thị khi thức, ám thị trong thôi miên, tự ám thị,...
• Liệu pháp tâm lý gián tiếp: tạo cho bệnh nhân tâm thần cảm giác thoải mái tư tưởng, tin tưởng, yên tâm chữa bệnh. Đồng thời kết hợp bố trí, trang trí phòng bệnh, buồng phục hồi chức năng thoáng mát, sáng sủa,... không bị cách biệt với thế giới bên ngoài,

Đồng thời y bác sĩ, điều dưỡng phục vụ có tinh thần, thái độ phù hợp, chuẩn mực để người bệnh cảm thấy thoải mái, tin tưởng.

Áp dụng phương pháp lao động - liệu pháp tái thích ứng xã hội:

Cho người bệnh tâm thần làm những công việc nhẹ nhàng nhằm mục đích điều trị, giúp khôi phục những hoạt động tâm thần.

Liệu pháp lao động là liệu pháp tái thích ứng xã hội cơ bản nhất trong điều trị cho người bệnh tâm thần. Nếu không được làm những công việc cơ bản, người bệnh sẽ dễ bị tự kỷ, nhanh chóng bị sa sút tinh thần.

Đây cũng là phương pháp giúp người bệnh có thể gắn kết với tập thể, xã hội bởi trong quá trình lao động, làm việc sẽ giúp người bệnh tập trung, tăng cường ý chí, quên đi những cảm giác khó chịu do ảo giác, hoang tưởng gây ra, suy nghĩ bản thân,... từ đó giúp cải thiện tình trạng, bớt lo lắng về bệnh, ý nghĩ tiêu cực, đồng thời giúp người bệnh vui vẻ, phấn chấn bởi tâm lý làm việc có ích.