Gây mê phẫu thuật chồng khớp sọ, hẹp hộp sọ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Đức Thông - Bác sĩ Gây mê hồi sức - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ đã có 14 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Gây mê hồi sức.

Phẫu thuật chồng khớp sọ, hẹp hộp sọ được sử dụng cho tạo hình để mở rộng hộp sọ. Trường hợp này thường được áp dụng cho các bệnh nhân đang trong tình trạng tăng áp lực nội sọ dẫn đến đau đầu và buồn nôn.

Phẫu thuật chồng khớp sọ, hẹp hộp sọ thường được chỉ định cho những bệnh nhân có chồng khớp sọ hoặc hẹp sọ gây ra tăng áp lực nội sọ.

Mặc dù không có trường hợp chống chỉ định tuyệt đối cho kỹ thuật gây mê phẫu thuật chồng khớp sọ, hẹp hộp sọ. Nhưng có một số trường chống chỉ định tương đối như người bệnh không đồng ý, cơ sở của bệnh viện không đủ phương tiện để gây mê, hồi sức hoặc người thực hiện không thành thạo kỹ thuật của gây mê phẫu thuật chồng khớp sọ, hẹp hộp sọ.

Trước khi tiến hành gây mê phẫu thuật chồng khớp sọ, hẹp hộp sọ người bệnh sẽ được thăm khám trước khi mổ để phát hiện và phòng ngừa các nguy cơ có thể xảy ra; xử lý điều trị các bệnh lý phối hợp kèm theo nếu có. Đồng thời bác sĩ sẽ giải thích các qui trình về gây mê- phẫu thuật để người bệnh an tâm và dễ dàng phối hợp hơn.

Sau đó bệnh nhân được đánh giá nguy cơ đặt ống nội khí quản khó. Bệnh nhân có thể sử dụng thuốc an thần buổi tối trước ngày mổ nếu cần.

Bước 1: Các bước tiến hành chung

Người bệnh sẽ được đặt ở tư thế nằm ngửa, thở bình oxy 100% 3-6 l/phút và thực hiện ít nhất 5 phút trước khi tiến hành khởi mê.

Sau đó, tiến hành lắp máy theo dõi và thiết lập đường truyền có hiệu quả cho bệnh nhân rồi tiến hành khởi mê. Quá trình khởi mê có thể sử dụng các loại thuốc là:

• Thuốc ngủ như thuốc mê tĩnh mạch (propofol, etomidate), thuốc mê bốc hơi (sevofluran, desfluran..).
• Thuốc giảm đau như sufentanil, fentanyl...
• Thuốc giãn cơ như rocuronium, vecuronium....

Bước 2: Kĩ thuật đặt nội khí quản

Khi người bệnh ngủ sâu và đạt đủ độ giãn cơ thì có thể tiến hành đặt ống nội khí quản.

Đặt ống nội khí quản bằng đường miệng

Đầu tiên đưa đèn soi thanh quản vào bên phải miệng của bệnh nhân, gạt lưỡi sang bên trái và đẩy đèn vào sâu hơn. Đồng thời tay phải phối hợp để đè sụn giáp nhẫn tìm nắp thanh môn và lỗ thanh môn.

Ống nội khí quản sẽ được luồn nhẹ nhàng vào lỗ thanh môn, thao tác này dừng lại khi ống của nội khí quản đi qua dây thanh âm 2 – 3 cm.

Hoàn thành luồn ống, bác sĩ sẽ rút nhẹ nhàng đèn soi thanh quản, bơm bóng nội khí quản. Cuối cùng kiểm tra xem vị trí của ống nội khí quản đã đúng chưa, quá trình kiểm tra được thực hiện bằng cách nghe phổi và hình ảnh sóng EtCO2. Nếu đã đúng vị trí thì cố định ống bằng băng dính và đặt canul vào miệng để tránh cắn ống nếu cần.

Đặt nội khí quản bằng đường mũi

Với bên mũi tiến hành đặt ống, cần phải nhỏ thuốc co mạch cuốn mũi như naphazolin, otrivin... Bác sỹ lựa chọn cỡ ống nội khí quản nhỏ hơn so với đường miệng và luồn ống nội khí quản đã được bôi trơn qua lỗ mũi. Các bước tiếp theo cũng tương tự như phương pháp đặt ống nội khí quản bằng đường miệng. Bác sĩ đưa đèn soi thanh quản vào bên phải miệng, gạt lưỡi sang bên trái, đẩy đèn vào sâu và phối hợp đè sụn giáp nhẫn tìm nắp thanh môn và lỗ thanh môn bằng tay phải. Luồn ống nội khí quản nhẹ nhàng qua lỗ thanh môn, lặp lại thao tác khi bóng của ống nội khí quản đi qua dây thanh âm 2-3 cm. Dùng kìm Magill điều chỉnh hướng đầu ống vào đúng lỗ thanh môn, có thể đẩy ống nội khí quản từ bên ngoài trong trường hợp khó. Sau đó rút đèn soi thanh quản, bơm bóng nội khí quản, kiểm tra vị trí và cố định bằng băng dính.

Bước 3: Duy trì mê trong phẫu thuật

Người bệnh được duy trì gây mê bằng thuốc mê tĩnh mạch hoặc thuốc mê bốc hơi phối hợp thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ. Hô hấp của bệnh nhân được kiểm soát bằng máy thở. Thường xuyên theo dõi dấu hiệu sinh tồn và độ sâu gây mê của bệnh nhân thông qua nhịp tim, huyết áp, vã mồ hôi, chảy nước mắt (PRST), MAC, BIS và Entropy, TOF, SpO2, EtCO2, thân nhiệt. Đề phòng trường hợp đặt ống nội khí quản sai vị trí hoặc bị gập, tắc.

Chỉ rút ống nội khí quản khi người bệnh tỉnh táo hoàn toàn, thể hiện trên lâm sàng và các thông số theo dõi về độ mê, độ giãn cơ.

Gây mê phẫu thuật chồng khớp sọ, hẹp hộp sọ là phương pháp gây mê toàn thân có đặt nội khí quản đảm bảo duy trì hô hấp trong toàn thời gian tiến hành phẫu thuật. Vì vậy người bệnh cần được phòng nguy cơ trào ngược, tránh các thuốc và các động tác có thể gây tăng áp lực nội sọ.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện áp dụng nghiêm ngặt các tiêu chuẩn thực hành gây mê phẫu thuật an toàn theo các hướng dẫn quốc tế. Với một đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng gây mê giàu kinh nghiệm, cùng với các trang thiết bị hiện đại như máy dò thần kinh, máy siêu âm, hệ thống kiểm soát đường thở khó của Karl Storz, hệ thống theo dõi gây mê toàn diện AoA (Adequate of Anesthesia) của GE bao gồm theo dõi độ mê, độ đau và độ giãn cơ sẽ mang lại chất lượng cao và an toàn, giúp bệnh nhân gây mê vừa đủ, không thức tỉnh, không tồn dư thuốc giãn cơ sau mổ. Hệ thống Y tế Vinmec cũng tự hào là bệnh viện đầu tiên tại Việt Nam ký kết với Hiệp hội Gây mê Thế giới (WFSA) hướng đến mục tiêu trở thành bệnh viện an toàn nhất về gây mê phẫu thuật tại Đông Nam Á.