Các đường lây nhiễm HIV ở trẻ em và diễn biến của HIV ở trẻ

Đường lây HIV ở trẻ nhỏ chủ yếu là nhiễm độc từ mẹ. Theo số liệu thống kê, trước sinh, trong khi sinh và sau sinh có 90% trẻ bị nhiễm HIV từ mẹ. Khi trẻ bị nhiễm HIV, quá trình diễn biến đến giai đoạn AIDS thường nhanh hơn ở người lớn nhiễm bệnh.

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cũng có thể bị nhiễm HIV, vậy HIV ở trẻ em lây qua đường nào? Theo đó, trẻ có thể bị nhiễm HIV qua ba con đường từ mẹ truyền cho con, qua đường máu và quan hệ tình dục không an toàn. Trong đó, đường lây HIV ở trẻ nhỏ chủ yếu là nhiễm dọc từ mẹ:

• Theo số liệu thông kê, quá trình mang thai, trong khi sinh và sau sinh có 90% trẻ bị nhiễm HIV từ mẹ.
• Nguy cơ nhiễm HIV ở trẻ sinh ra từ mẹ bị nhiễm HIV không được điều trị trong thai kỳ là 13% - 39%.
• Trong khi đó, mẹ nhiễm HIV được điều trị thuốc kháng virus HIV 6 tháng thì nguy cơ giảm xuống 66%.
• Trường hợp sinh đôi, trẻ sinh trước có nguy cơ cao hơn.

Trường hợp trẻ bị lây nhiễm HIV dọc từ mẹ chia làm hai nhóm nguy cơ:

• Nhóm thứ nhất: Khoảng 20%, thời gian ủ bệnh ngắn, triệu chứng bệnh đầu tiên sớm nhất là 1 tháng, trung bình là sau 4 tháng.
• Nhóm thứ hai: Thời gian ủ bệnh dài hơn, triệu chứng bệnh đầu tiên trung bình sau 6 năm, cứ 8% số trẻ trên 1 tuổi thuộc nhóm này trở thành AIDS hàng năm.

Mẹ có nguy cơ cao truyền bệnh cho con khi :

• CD4 ngoại biên (trong máu mẹ) giảm, quá trình chuyển dạ kéo dài, vỡ ối sớm, P24 antigen cao trong máu mẹ, nồng độ virus HIV trong máu mẹ cao.
• Bệnh mẹ càng nặng nguy cơ lây nhiễm HIV ở trẻ nhỏ càng cao.
• Nuôi con bằng sữa mẹ : Nồng độ virus cao trong máu mẹ là một nguy cơ truyền bệnh qua đường sữa mẹ. Do vậy nếu nuôi con bằng sữa mẹ thì có thể lây nhiễm HIV ở trẻ nhỏ.

Diễn biến của HIV ở trẻ nhỏ tương tự như ở người lớn, chỉ khác ở chỗ diễn biến đến giai đoạn AIDS ở trẻ nhỏ nhanh hơn ở người lớn.

2.1. Giai đoạn sơ nhiễm

Sau khi trẻ tiếp xúc với nguồn lây bệnh HIV qua vết trầy xước hay niêm mạc, virus HIV xâm nhập và bắt đầu nhân rộng với số lượng lớn.

Ở giai đoạn này, các triệu chứng xuất hiện gồm:

• Viêm, sưng.
• Trong khoảng 2 đến 4 tuần sau khi nhiễm virus HIV, trẻ nhỏ có thể gặp các triệu chứng giống như cảm cúm,
• Sốt nhẹ, khoảng 37,5 - 38,5 độ C và sốt thường kéo dài.
• Trẻ cũng có thể bị đau đầu, suy nhược, sưng hạch đặc biệt ở cổ và bẹn sau khi nhiễm virus khoảng 1 tháng.
• Trẻ có dấu hiệu mệt và buồn ngủ, nôn, tiêu chảy do phản ứng của hệ miễn dịch.

Tuy nhiên, ở một số trẻ có thể không xuất hiện những triệu chứng này và xét nghiệm sàng lọc thông thường cũng không xác định được bệnh nên giai đoạn này còn được gọi là giai đoạn “cửa sổ”.

2.2. Giai đoạn không triệu chứng

Diễn biến của HIV ở trẻ nhỏ trong giai đoạn này có thể không xuất hiện bất cứ triệu chứng nào, nhưng thực chất virus HIV vẫn tiếp tục phát triển mạnh mẽ.

2.3. Giai đoạn có triệu chứng

Ở giai đoạn này, số lượng virus tiếp tục tăng lên nhanh chóng, tấn công, tiêu diệt các tế bào của hệ miễn dịch mạnh mẽ và làm suy yếu cơ thể. Giai đoạn này còn được gọi là AIDS, đây là giai đoạn cuối cùng của nhiễm HIV. Ở trẻ nhỏ, giai đoạn này thường diễn ra nhanh hơn ở người lớn bị nhiễm HIV.

Các triệu chứng của bệnh ở giai đoạn này gồm:

• Trẻ sút cân.
• Loét miệng, phát ban sẩn ngứa, nhiễm khuẩn đường hô hấp trên tái phát như: viêm xoang hoặc viêm tai.
• Hạch nổi toàn thân kèm theo sốt.
• Xuất hiện hiện tượng tiêu chảy kéo dài.

Hệ miễn dịch bị tàn phá gần hết nên trẻ có thể dễ dàng tử vong vì các nhiễm trùng cơ hội như viêm màng não, viêm phổi, viêm ruột hoặc ung thư hạch...

Phương pháp điều trị HIV ở trẻ nhỏ là sử dụng thuốc kháng virus HIV để kéo dài thời gian trở thành AIDS của những trẻ nhiễm HIV.

Chỉ định điều trị ở những trẻ:

• Nhiễm HIV có triệu chứng lâm sàng.
• Nhiễm HIV có suy giảm miễn dịch vừa và nặng (dựa vào số lượng CD4)
• Nhiễm HIV có > 5.000 - 10.000 RNAcopies/ml.
• Trẻ sinh ra từ bà mẹ có HIV trong 6 tuần đầu .

Thuốc điều trị gồm: Thuốc ức chế men sao chép ngược. Gồm 2 loại: Có cấu trúc giống 1 nucleozid và không có cấu trúc 1 nucleozid

Điều trị nhiễm trùng cơ hội: Tùy theo nguyên nhân dẫn đến các bệnh nhiễm trùng cơ hội để dùng thuốc và phương pháp điều trị thích hợp, giảm tỷ lệ tử vong, kéo dài thời gian sống cho trẻ.

Điều trị dự phòng cho trẻ sinh ra từ mẹ có nhiễm HIV: Nguy cơ lây nhiễm HIV từ người mẹ có HIV sang con là 30-40%. Do đó cần thiết phải điều trị dự phòng sớm cho trẻ sinh ra ở người mẹ đã biết có nhiễm HIV. Ngay lúc mang thai và sau khi sinh con, để dự phòng lây nhiễm HIV cho con, nên điều trị AZT.

Chăm sóc: Vệ sinh cơ thể cho trẻ. Tăng cường dinh dưỡng, bổ sung vitamin A,B,C để tăng hệ miễn dịch cho trẻ.

Điều trị sớm các bệnh nhiễm khuẩn ở trẻ nếu có.

Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.

XEM THÊM:

• 3 thời điểm có thể lây truyền HIV từ mẹ sang con
• Phòng tránh lây truyền HIV từ mẹ sang con
• Chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ sơ sinh có mẹ nhiễm HIV