Viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh nguy hiểm thế nào?

Trẻ sơ sinh rất dễ bị tổn thương bởi những tác nhân bên ngoài. Viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh là một bệnh đường ruột cấp tính, dễ gặp trong những bệnh tiêu hóa của trẻ. Bệnh thường gặp ở những trẻ sơ sinh đẻ non tháng (chiếm 70 - 80% ở trẻ có tuổi thai thấp), cân nặng thấp. Viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh nguy hiểm thế nào? Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây.

Viêm ruột hoại tử là tình trạng bệnh lý nghiêm trọng của đường tiêu hóa, ruột bị viêm và hoại tử (tế bào bị chết đi). Bệnh có thể xảy ra ở bất kì trẻ sơ sinh nào nhưng hầu hết các trường hợp bị viêm ruột hoại tử là trẻ đẻ thiếu tháng, đặc biệt là những trẻ cực non, cân nặng dưới 1,5 kg.

Bệnh viêm ruột hoại tử cấp tính ở trẻ em gặp nhiều vào mùa hè và mùa thu.

2. Nguyên nhân viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh

Hiện nay, nguyên nhân gây viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh vẫn chưa thể xác định rõ ràng. Tuy nhiên, yếu tố nguy cơ làm xuất hiện bệnh là do ở trẻ sinh non, các cơ quan bộ phận chưa được hoàn thiện hoàn toàn, trong đó có ruột chưa trưởng thành.

Vi khuẩn trong ruột hoặc các vi khuẩn xâm nhập vào đường ruột khi trẻ uống sữa ngoài không đúng cách, số lượng sữa tăng nhanh.

Tình trạng giảm lưu lượng máu đến ruột, thiếu oxy cho ruột cũng tác động đến sự phát triển của bệnh lý này.

Máu chảy vào ruột gây tổn thương mô, hay sự mất cân bằng trong điều hòa miễn dịch cũng có thể dẫn đến viêm ruột hoại tử.

Triệu chứng bệnh có thể khác nhau ở mỗi trẻ và có thể có những biểu hiện giống với những bệnh khác như:

• Đau bụng: Trẻ sơ sinh mắc bệnh mới đầu đau bụng nhẹ, sau đó nặng dần và kéo dài, dữ dội từng cơn. Thường đau ở quanh rốn hoặc vùng bụng trên.
• Nôn: Sau khi xuất hiện đau bụng khá lâu, trẻ có thể buồn nôn. Thứ nôn ra là chất hòa tan trong dạ dày, có thể chứa mật gan, nặng có thể nôn ra chất giống màu như cafe.
• Dấu hiệu vùng bụng: Vùng bụng của trẻ ban đầu xuất hiện mức nhẹ là trướng hơi, mềm, có thể đau nhẹ, nhưng không có điểm đau nhất định, sau đó có thể xuất hiện điểm đau nhất định. Lớp cơ thành ruột thời kỳ cuối hoại tử chảy máu, chức năng vận động đường ruột trở ngại dẫn đến ruột tê liệt, tiếng kêu của ruột giảm hoặc mất hẳn. Khi ruột hoại tử mạnh hơn hoặc ruột thủng lỗ, xuất hiện triệu chứng viêm màng bụng, lúc đó đau bụng dữ dội, trướng bụng rõ rệt, cơ bụng tăng, đau ép và đau quặn người, đây là dấu hiệu bệnh rất nặng.
• Đi ngoài và đại tiện ra máu: Sau khi tình trạng đau bụng kéo dài, trẻ xuất hiện đi ngoài, phân lỏng màu vàng hoặc giống canh trứng, số lần không ổn định. Sau đó niêm mạc chảy máu, hoại tử chuyển thành phân có máu, có màu đỏ sẫm dạng sánh hoặc dạng canh màu đỗ đỏ, có khi có chất hoại tử màu trắng xám, mùi hôi, rất tanh, có thể có ít dịch nhờn, không mủ. Nếu bệnh nhẹ, niêm mạc ruột hoại tử chảy máu ít, vì thế phân không thấy có máu, nhưng phân tích máu ẩn trong phân cho thấy dương tính cao.
• Mất nước và mất máu: Khi bệnh tiến triển nặng dần, gây mất nước, dung lượng máu giảm, natri thấp, kali thấp và trúng độc axit, khiến bệnh nguy hiểm hơn.
• Triệu chứng nhiễm độc trong máu: Do sự hấp thụ của thành ruột hoại tử và chất độc, đa số trẻ em mắc bệnh ban đầu bị sốt, tinh thần sa sút bất an hoặc thèm ngủ, sắc mặt nhợt nhạt. Bệnh nặng lên nhanh chóng, thường từ 1-2 ngày sau khi phát bệnh, xuất hiện triệu chứng độc trong máu nghiêm trọng và ngất, nếu không kịp thời cấp cứu, trẻ có thể nhanh chóng bị tử vong.

4. Điều trị viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh thế nào?

Phác đồ điều trị cho trẻ sẽ được quyết định bởi bác sĩ điều trị dựa vào tình trạng cụ thể của mỗi bé, bao gồm:

• Nhịn ăn, nuôi ăn bằng dịch truyền;
• Đặt ống thông dạ dày để làm trống dạ dày;
• Sử dụng điều trị bằng kháng sinh;
• Có thể phải hỗ trợ hô hấp do bụng chướng hoặc nhiễm trùng;
• Chụp X Quang nhiều lần.

Những trường hợp nặng có thể phải phẫu thuật để giải áp hoặc cắt, khâu những vị trí ruột bị thủng hay hoại tử.

5. Viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh nguy hiểm thế nào?

Bệnh viêm ruột ở trẻ nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ gây tổn thương dạ dày, thậm chí có thể gây thủng ruột, vi trùng từ đường tiêu hóa tràn vào ổ bụng gây viêm nhiễm khoang bụng (viêm phúc mạc) hay nhiễm trùng máu. Tổn thương có thể ở một vài vị trí nhỏ của ruột hay lan rộng và diễn tiến rất nhanh.

Ruột trẻ bị tổn thương nặng có thể phải chỉ định cắt bỏ vùng hoại tử, bị tắc hẹp.

Bệnh phát hiện muộn có thể gây tử vong ở trẻ sơ sinh.

Chăm sóc mẹ bầu chu đáo, xây dựng chế độ ăn uống, ngủ nghỉ hợp lý, khoa học nhằm giúp cho thai nhi trong thời gian ở trong bụng mẹ có sức khỏe tốt và phát triển phù hợp với từng giai đoạn bào thai, tránh để xảy ra tình trạng sinh non tháng.

Trẻ sơ sinh dù đủ hay thiếu tháng cũng phải được bú sữa mẹ ngay những giờ đầu sau sinh. Vì vậy các bà mẹ cần ăn đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung chất đạm ăn tăng hơn 60% so với bữa ăn hàng ngày về đạm, đồng thời phải được nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc để đủ sữa cho trẻ bú.

Cần cho trẻ bú sữa mẹ sớm vì sữa mẹ là sữa duy nhất làm giảm nguy cơ viêm ruột hoại tử nhất là trẻ đẻ non tháng. Cho trẻ đẻ non ăn từ từ từng bữa lượng nhỏ điều chỉnh tốt thời gian và số lượng cho bữa ăn tăng dần không quá 20ml/ kg/ ngày.