Những cách để khuyến khích trẻ ít nói giao tiếp nhiều hơn

Bài viết được viết bởi Chuyên viên Âm ngữ trị liệu - Âu Thị Hoa, Trung tâm trị liệu tế bào, khoa Y học tái tạo - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Trong những năm tháng đầu đời, cha mẹ nào cũng mong con của mình phát triển một cách toàn diện, một trong những lĩnh vực rất được quan tâm đó là ngôn ngữ của trẻ. Thực tế hiện nay có khá nhiều trẻ ít nói, khi được hỏi cũng chỉ trả lời ngắn gọn mà không có tính chủ động kể chuyện, đặt câu hỏi. Nếu bạn đang gặp băn khoăn về vấn đề này, hãy thử tham khảo những gợi ý trong bài viết sau đây.

Cha mẹ hãy chắc chắn rằng các câu hỏi đưa ra với trẻ cần cụ thể, phù hợp với khả năng hiểu của con, kể cả với trẻ ít nói. Với các bạn nhỏ đã đi học mẫu giáo hoặc nhà trẻ, chúng ta thường kỳ vọng con về nhà và kể lại hôm nay ở trường có gì xảy ra. Cha mẹ thường đặt cho con câu hỏi đấy bằng câu hỏi, ví dụ như “ Hôm nay đi học có gì vui không con?”. Trẻ nói không và câu chuyện dừng lại ở đó, dần dần chúng ta chỉ hỏi giống như một thói quen. Thay vào đó, cha mẹ hãy hỏi “ Hôm nay con ở lớp chơi với bạn nào?”, “ Cô giáo có khen/ chê con trong hoạt động nào không?”,....

Chúng ta cần lưu ý đến dạng câu hỏi đưa ra Ai, Cái gì, Con gì, Như thế nào, Tại sao,... và liệu câu hỏi đó trẻ có thể trả lời không. Nếu liên tục phải trả lời mà trẻ không biết, trẻ có thể phản ứng bằng cách im lặng hoặc trả lời “ Con không biết” để lần sau đỡ bị hỏi.

XEM THÊM: Làm cách nào để phát triển ngôn ngữ khi chơi cùng con?

Trẻ em được học ngôn ngữ phần lớn từ thế giới xung quanh và đặc biệt là những người gần gũi với trẻ. Trẻ sẽ lắng nghe, hiểu và vận dụng những điều trẻ nghe được. Nếu có thể bạn hãy thử dành thời gian quan sát xem hiện tại độ dài câu con nói là bao nhiêu, 3-4 từ hay 7-8 từ. Và bạn đang nói với con một câu dài bao nhiêu. Bí quyết để làm mẫu ngôn ngữ chính là trò chuyện với trẻ bằng những câu dài hơn câu trẻ đang nói 1-2 từ. Nếu trẻ nói với bạn “ Ăn bánh” là một câu 2 từ thì hãy hướng dẫn trẻ bằng câu dài 3-4 từ như “ Con ăn bánh” hay “ Con muốn ăn bánh”. Đây cũng là cách khuyến khích trẻ nói nhiều hơn mà cha mẹ cần chú ý.

Bạn về nhà và quay cuồng với việc dọn dẹp nhà cửa, nấu nướng, dạy con học,... và dường như cảm bạn không thể cùng con trò chuyện trong những lúc đang làm các công việc này? Cùng dọn dẹp nhà, con sẽ dọn quần áo hoặc có thể khuyến khích con chơi trong một khoảng không gian (trên thảm xốp, trên ghế sô- pha,...) và trò chuyện với con.

Nếu gợi ý trên có thể chưa phù hợp với lịch sinh hoạt gia đình bạn, vậy hãy dành 10 phút trọn vẹn để lắng nghe con mỗi ngày. Đó là 5 phút đầu tiên bạn gặp con sau khi về nhà và 5 phút trước khi ngủ. Thời gian này chúng ta sẽ dành cho con một cách trọn vẹn không có điện thoại, không có xao lãng mà chỉ có lắng nghe, chia sẻ và kết nối.

XEM THÊM: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua đồ ăn

Mỗi môi trường lại đem đến cho trẻ những trải nghiệm khác nhau. Khi trẻ tham gia nhiều hoạt động khác nhau như hát, múa, tập làm MC, các bộ môn thể thao,... ngoài việc cung cấp cho trẻ vốn kiến thức, kỹ năng của lĩnh vực đó thì còn mang đến cho trẻ nhiều điều hơn thế. Đó là sự tự tin, những cảm xúc, cơ hội để trẻ thể hiện bản thân mình. Đồng thời, việc có môi trường giao tiếp cũng tạo điều kiện cho trẻ tăng cường sự tương tác, phát triển ngôn ngữ. Đây cũng là cách dạy trẻ ít nói bắt đầu biết thể hiện, giao tiếp giữa đám đông và các bạn đồng trang lứa.

Với bản năng người làm cha mẹ và tình yêu thương với đứa con của mình thì chắc hẳn sẽ có thể sẽ làm được nhiều hơn những gợi ý đơn giản phía trên. Bởi họ chính là người hiểu con mình nhất và sẽ biết điều gì là tốt cho con của mình.